Η ισχύς μέσα από το χάος – Οι νέοι τρόποι πολέμου

Η σύγχρονη αμυντική τεχνολογία ακολουθεί μια παράλληλη πορεία. Στον σύγχρονο κόσμο, οι πολεμικές επιχειρήσεις έχουν αλλάξει μορφή: Δεν κρατούν χρόνια, αλλά λίγες ημέρες ή εβδομάδες, είναι στοχευμένες, τεχνολογικά υποστηριζόμενες και επιδιώκουν γρήγορα και ξεκάθαρα αποτελέσματα. Πίσω όμως από κάθε τέτοια σύγκρουση κρύβεται ένας άλλος, παράλληλος “πόλεμος”: η ανάγκη των κρατών και των εταιρειών να αποδείξουν ότι τα αμυντικά τους συστήματα λειτουργούν στην πράξη.

Επειδή δεν μπορούν να δοκιμαστούν νέα όπλα σε ειρηνικές συνθήκες, οι επιχειρήσεις αυτές λειτουργούν σαν “βιτρίνες” ή “διαφημίσεις” για την αποτελεσματικότητα των συστημάτων τους. Όποιος δείξει ότι το όπλο του αποδίδει πραγματικά στο πεδίο, έχει περισσότερες πιθανότητες να το πουλήσει.

Το νέο μοτίβο: Παρατηρώντας το νέο μοτίβο στα παγκόσμια σημεία ανάφλεξης: Αστραπιαίες επιχειρήσεις και εκστρατείες που πετυχαίνουν τους στόχους τους σε ημέρες. Συνοριακά επεισόδια που ξεσπούν και τελειώνουν μέσα σε λίγα 24ωρα. Σύντομες αλλά εστιασμένες εντάσεις σε διάφορα μέτωπα.

Δεν πρόκειται για τις χρονοβόρες συγκρούσεις παλαιότερων εποχών. Η χρονική συγκυρία συμβαδίζει με τη στρατηγική. Οι περιφερειακοί δρώντες επιδιώκουν πλέον επιχειρήσεις με πολυεπίπεδους στόχους: να εξασφαλίσουν άμεσα αποτελέσματα και παράλληλα να επιδείξουν τεχνολογική υπεροχή προς τους διεθνείς παρατηρητές.

Η εφαρμογή στην πράξη

Οι καινοτόμοι στην άμυνα αντιμετωπίζουν μια ιδιαίτερη πρόκληση: την απόδειξη λειτουργικότητας των λύσεών τους. Δεν μπορείς να δοκιμάσεις προηγμένα συστήματα σε συνθήκες ρουτίνας. Οι προσομοιώσεις προσφέρουν περιορισμένη αξιοπιστία όταν οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής εξετάζουν επενδύσεις δισεκατομμυρίων. Μόνο η αυθεντική απόδοση στο πεδίο δημιουργεί την εμπιστοσύνη που οδηγεί στην υιοθέτηση από την αγορά.

Η πορεία της Τουρκίας είναι χαρακτηριστική. Τα drones Bayraktar TB2 ήταν περιορισμένου ενδιαφέροντος, μέχρι που η επιχειρησιακή τους επιτυχία σε καίρια μέτωπα το 2020 προσέλκυσε την προσοχή. Τα έσοδα εκτοξεύτηκαν από 248 εκατ. δολάρια το 2019 σε 4,4 δισ. το 2023. Το κλειδί ήταν η αποδεδειγμένη αξιοπιστία σε πραγματικές συνθήκες.

Αντίστοιχη πορεία ακολούθησε το ισραηλινό σύστημα Iron Dome. Οι εργαστηριακές δοκιμές έδειχναν επιτυχία 90%. Η εφαρμογή σε συνθήκες υψηλού όγκου απειλών έδωσε ποσοστά 70-80%. Και τα δύο στοιχεία διαμόρφωσαν το παγκόσμιο ενδιαφέρον –
αλλά η πρακτική απόδειξη ξεπέρασε τις τεχνικές προδιαγραφές.

Οι σύντομες, εστιασμένες εμπλοκές προσφέρουν ιδανικά πεδία αξιολόγησης. Παρέχουν σαφή εικόνα απόδοσης χωρίς μακροχρόνιες μεταβλητές. Τα αποτελέσματα είναι γρήγορα και ξεκάθαρα. Τα τεχνολογικά πλεονεκτήματα γίνονται ευδιάκριτα.

Παιχνίδι πολλών τρισεκατομμυρίων

Οι παγκόσμιες επενδύσεις στην άμυνα έφτασαν τα 2,4 τρισεκατομμύρια δολάρια το 2023, με την τεχνολογία να αποτελεί τον πιο δυναμικά αναπτυσσόμενο τομέα. Ο παραδοσιακός εξοπλισμός παραχωρεί τη θέση του σε συστήματα ενισχυμένα με τεχνητή νοημοσύνη, αυτόνομα εργαλεία και στοχευμένες δυνατότητες. Αυτές οι καινοτόμες λύσεις απαιτούν συνεχή επιβεβαίωση της αξίας τους.

Σε ένα πολυπολικό περιβάλλον, αυτή η επένδυση αποκτά ζωτική σημασία. Τα κράτη δεν μπορούν να βασίζονται μόνο σε μεγάλες συμμαχίες για προστασία. Οι περιφερειακοί δρώντες αναζητούν εγχώριες επιλογές ή εταίρους που έχουν αποδείξει την αποτελεσματικότητα των συστημάτων τους στην πράξη.

Η αλλαγή είναι εμφανής. Η Κίνα αύξησε τις αμυντικές δαπάνες της κατά 7,2% ετησίως την τελευταία δεκαετία. Η Ινδία αύξησε τις δαπάνες για drones από 2% το 2020 σε 22% του αμυντικού της προϋπολογισμού. Οι τουρκικές εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 400% από το 2020, στηριγμένες σε επαληθευμένα συστήματα. Το ζήτημα ξεπερνά τις δυνατότητες – η αμυντική τεχνολογία έχει μετατραπεί σε βασικό εξαγώγιμο τομέα για αναδυόμενες δυνάμεις που επιδιώκουν οικονομική και στρατηγική επιρροή.

Νέοι παίκτες στην αγορά πολέμου

Η παλαιά κυριαρχία ΗΠΑ-Ρωσίας-Ευρώπης διαφοροποιείται. Νέοι παίκτες αποκτούν μερίδιο μέσω αποδεδειγμένων αποτελεσμάτων, όχι απλώς μέσω ιστορικών δεσμών. Η Τουρκία αξιοποίησε τις επιχειρησιακές συνθήκες σε διάφορες περιοχές για να καθιερωθεί ως ηγέτιδα δύναμη στα drones. Οι προτάσεις της ανταγωνίζονται πλέον τις αμερικανικές και κινεζικές. Οι πραγματικές αποδείξεις αποτελούν το καλύτερο πιστοποιητικό.

Η Κίνα κατέκτησε το 70% της αγοράς εξοπλισμένων drones, από 12% το 2015, χάρη σε προσιτή τιμολόγηση, ευέλικτους όρους εξαγωγών και επιβεβαιωμένη απόδοση σε ποικίλα περιβάλλοντα. Η Νότια Κορέα διπλασίασε τις εξαγωγές της μετά την επιτυχή χρήση συστημάτων έναντι προκλήσεων. Οι ισραηλινές εταιρείες ηγούνται σε στοχευμένες τεχνολογίες βασισμένες σε επιβεβαιωμένες εφαρμογές. Οι ιρανικές εξελίξεις κερδίζουν έδαφος με κάθε επιτυχή ανάπτυξη, παρά τα εμπόδια.

Οι ανερχόμενοι πάροχοι έχουν κοινά πλεονεκτήματα: προθυμία να διαθέσουν δοκιμασμένα εργαλεία, ανταγωνιστικό κόστος και πιο ελαφρούς περιορισμούς από τους παραδοσιακούς παίκτες.

Νέα παράδειγμα πολέμου

Ίσως να βρισκόμαστε μπροστά σε ένα νέο παράδειγμα: Σύντομες, έντονες, τεχνοκεντρικές ενέργειες, σχεδιασμένες τόσο για άμεση επίδραση όσο και για ευρύτερη επίδειξη ισχύος. Οι εντάσεις εμπλέκουν πλέον ποικιλία συστημάτων, προκαλώντας άθελες συγκρίσεις που καθορίζουν συμβόλαια δισεκατομμυρίων.

Στο Kill Bill, η Τεχνική της Εκρηκτικής Καρδιάς με Πέντε Χτυπήματα παρουσιαζόταν ως το απόλυτο πλεονέκτημα –
τόσο ισχυρό που μπορούσε να επιλύσει κάθε πρόκληση ακαριαία. Τελικά, όμως, γύρισε μπούμερανγκ.

Έχουμε τελειοποιήσει την αμυντική τεχνολογία ώστε να προσφέρει τόσο ακριβείς και καθοριστικές λύσεις που να αποτρέπουν την κλιμάκωση. Και όμως, την έχουμε κάνει τόσο αποτελεσματική και εντυπωσιακή, που πλέον η ίδια η σταθερότητα αμφισβητεί το μοντέλο. Η προσέγγιση πέτυχε απόλυτα. Απλώς παρερμηνεύσαμε τις πραγματικές της συνέπειες…