Παίζει μπάλα η Τουρκία στα Βαλκάνια με την Ελλάδα θεατή…
31/07/2025
Μάλλον πέρασε χωρίς την αρμόζουσα προσοχή η Σύνοδος στην Κωνσταντινούπολη, το περασμένο Σάββατο (16 Ιουλίου) υπό την αιγίδα του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών Χακάν Φιντάν, με έναν τίτλο που φέρεται να εκφράζει τις ευρύτερες προσδοκίες και φιλοδοξίες της Άγκυρας: “Πλατφόρμα για την Ειρήνη στη Βαλκανική”!
Ωστόσο, η Τουρκία απροκάλυπτα και χωρίς να τηρεί κανένα πρόσχημα, δείχνει για ακόμα μια φορά την διαχρονική στόχευση της: Επιδεικνύει ισχύ στα Βαλκάνια και στην συνέχεια “πουλά” την επιρροή της στην ΕΕ, για να διαιωνίσει την προνομιακή μεταχείριση που έχει από την Ένωση, αν και αποτελεί δύναμη κατοχής σε κράτος-μέλος της.
Ενδεικτικές οι συμμετοχές στην Σύνοδο της Κωνσταντινούπολης, οι δε δηλώσεις του Φιντάν αποκαλυπτικές. Σερβία, Βόρεια Μακεδονία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Αλβανία, Μαυροβούνιο και Κόσσοβο ανταποκρίθηκαν στην πρόσκληση του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών. Ο δε οικοδεσπότης Φιντάν ανέφερε στην εναρκτήρια ομιλία του ότι «… Η σταθερότητα της Βαλκανικής είναι μεγίστης σημασίας για την ειρήνη και ασφάλεια των εγγύς περιοχών, ειδικά δε της Ευρώπης…».
Είχε μάλιστα προηγουμένως αναφέρει το σύνθημα των Νεοθωμανών ότι οι χώρες των Βαλκανίων δεν αποτελούν απλώς ζήτημα προτεραιότητας από στρατηγικής οπτικής για την Τουρκία, αλλά ένας “δεσμός” ανθρωπιστικών και πολιτισμικών σχέσεων. Υπενθυμίζοντας την τουρκική διάθεση ανάληψης μεσολαβητικού ρόλου στις υποβόσκουσες εθνοτικές συγκρούσεις της περιοχής, ο Φιντάν ανέφερε πως η Τουρκία μπορεί να διαδραματίσει μεσολαβητικό ρόλο μεταξύ Σερβίας-Κοσσόβου.
Όμως, τις αμέσως επόμενες μέρες σημειώθηκαν γεγονότα που όξυναν περαιτέρω την ένταση, στα οποία δεν είναι διόλου απίθανη και η ανάμειξη των τουρκικών υπηρεσιών. Συγκεκριμένα, στο Νόβι Παζάρ της Σερβίας, οι πολύμηνες διαδηλώσεις κατά της κυβέρνησης και του Σέρβου προέδρου Αλεξάνταρ Βούτσιτς εκτράπηκαν χτες σε εκδηλώσεις θρησκευτικού φανατισμού. Στον προαύλιο χώρο του Πανεπιστημίου ακούστηκαν μέχρι και ισλαμικά συνθήματα (Αλλαχού Εκμπάρ) ενώ οι αστυνομικές αρχές συνέλαβαν και έθεσαν υπό κράτηση στοιχεία συνδεδεμένα με το ακραίο Ισλάμ.
Στο δε Κόσσοβο oι αλβανικές αρχές έχουν συλλάβει και αρνούνται να απελευθερώσουν τον Υποδιευθυντή του Γραφείου για το Κόσσοβο και τα Μετόχια της Σερβικής Δημοκρατίας, Πόποβιτς. Επιπλέον οι κοσσοβάρικες δυνάμεις των FSK, κατά παράβαση των σχετικών διεθνών συμβάσεων – ειδικά του Ψηφίσματος 1244 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ – έστειλαν άνδρες της στο βόρειο τμήμα της περιοχής, επικαλούμενη ένα ανθρωπιστικό ζήτημα, τον πνιγμό ενός νεαρού άνδρα στο Ταμιευτήριο του Ουϊμάν, διαφιλονικούμενου από Σέρβους και Αλβανούς, ο οποίος αγνοούνταν.
Επιπλέον, ο οικοδεσπότης Φιντάν δεν αναφέρθηκε στην πλέον περίπλοκη περίπτωση της Βοσνίας Ερζεγοβίνης, όπου στην πραγματικότητα η Τουρκία μόνο ρόλο μεσολαβητή δεν μπορεί να διαδραματίσει, καθώς στηρίζει μονόπλευρα τους Βόσνιους Μουσουλμάνους, την στιγμή που και η Κροατία έχει τις δικές της βλέψεις στην χώρα (όπου οι Κροάτες είναι η τρίτη μεγαλύτερη μειονότητα στην Βοσνία).
Η Αθήνα σε απραξία
Όμως, η τουρκική “Πλατφόρμα για την Ειρήνη” στη Βαλκανική γίνεται για άλλη μια φορά αφορμή προκειμένου να διαπιστωθεί η αδυναμία και ανεπάρκεια – σε βαθμό οικειοθελούς παραίτησης από τον προνομιακό ρόλο της – της Αθήνας στην περιοχή. Με δεδομένη την γεωγραφική, ιστορική, πολιτιστική και θρησκευτική εγγύτητα – και το κυριότερο όντας μέλος της ΕΕ – η Ελλάδα είναι ο παράγοντας που μπορεί να συμβάλει στην πραγμάτωση των πολιτικών της Ένωσης για ειρήνη και σταθερότητα στην περιοχή των Βαλκανίων.
Η χώρα μας, με την έλλειψη φαντασίας και βούλησης για ενεργή διπλωματία, κυριολεκτικά παραχωρεί στην Τουρκία προνομιακό πεδίο δράσης στα Βαλκάνια, τον οποίο έπρεπε κανονικά να είχε η Ελλάδα! Πάντως, φαίνεται ότι οι πρωτοβουλίες του Ερντογάν στην περιοχή να έχουν – εάν όχι την εξουσιοδότηση, σίγουρα την συγκατάθεση της Ουάσιγκτον – δεδομένου ότι συνάδουν με τους επιδιωκόμενους στόχους της: Αφενός της σταθερότητας, αφετέρου (και κυρίως) της “αναχαίτισης” της ρωσικής και κινεζικής επιρροής στις χώρες της περιοχής, που δεν είναι μία απλή υπόθεση, αλλά εδράζονται εκτός από το ιστορικό υπόβαθρο (ειδικά στην περίπτωση της Ρωσίας) και σε πραγματικά οικονομικά οφέλη.
Ωστόσο, τον τουρκικό ρόλο θα μπορούσε να τον παίξει η Αθήνα, πόσο μάλλον εάν συνεταιριστεί με Ρουμανία και Βουλγαρία που είναι μέλη της ΕΕ. Το οξύμωρο και διπλωματικό παράδοξο είναι η ΕΕ να έχει διακηρυγμένο στόχο την ενσωμάτωση των κυβερνήσεων των χωρών της Βαλκανικής και απ’ την άλλη να επιτρέπουμε τον πρωτεύοντα πολιτικό ρόλο να τον διαδραματίζει η Άγκυρα, ως εκβιαστής…
Είναι μάλλον πλεονασμός να αναφερθεί κανείς σε λεπτομερώς στις πρωτοβουλίες και ενέργειες της ελληνικής διπλωματίας στο πρόσφατο παρελθόν και στην θέση που είχε κατοχυρώσει στις εξελίξεις στην περιοχή. Η ενεργή ανάμειξη της Ελλάδας επιβάλλεται και ενδείκνυται, όχι απλώς για την υποστήριξη των λαών της περιοχής, αλλά για την απώθηση της ήπιας “περικύκλωσης” που στοχεύουν οι Τούρκοι και με “πλατφόρμες ειρήνης”…