Τί λέει η Αθήνα για την ρηματική διακοίνωση της Αιγύπτου για τα όρια της ελληνικής ΑΟΖ

Η εκπρόσωπος του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών ανέφερε πως η ρηματική διακοίνωση της Αιγύπτου που διέρρευσε σήμερα σχετικά με τον ελληνικό Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό, ταυτίζεται με τον χάρτη που έχει δημοσιεύσει η Ελλάδα. Παράλληλα, το ελληνικό ΥΠΕΞ σημειώνει πως στον συγκεκριμένο χάρτη και στα τμήματα στα οποία δεν έχει υπάρξει διμερής οριοθέτηση, αναφέρονται τα δυνητικά όρια, σύμφωνα με τη μέση γραμμή, κάτι που ανέφερε και ο Έλληνας Υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης στον Αιγύπτιο ομόλογό του, Μπαντρ Αμπντελατί, κατά τη σημερινή τους συνάντηση.

Αναλυτικά η απάντηση της εκπροσώπου του ΥΠΕΞ Λάνα Ζωχιού: «Η Ρηματική Διακοίνωση της Αραβικής Δημοκρατίας της Αιγύπτου της 8ης Ιουλίου 2025, η οποία διέρρευσε σήμερα κατά την επίσκεψη του Αιγύπτιου Υπουργού Εξωτερικών στην Αθήνα, αναφέρεται στον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό που δημοσίευσε και αποτύπωσε για πρώτη φορά σε χάρτη η Ελλάδα, στις 16.04.2025.

Πρόκειται για αναμενόμενη αντίδραση γειτονικού κράτους, μέσω συνήθους διπλωματικής αλληλογραφίας, με το οποίο εκκρεμεί οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών, όπως είναι η Αίγυπτος. Αυτό άλλωστε ρητά αναφέρεται στον χάρτη ότι δηλαδή στα τμήματα, στα οποία δεν έχει υπάρξει διμερής οριοθέτηση, αναφέρονται τα δυνητικά όρια, σύμφωνα με τη μέση γραμμή. Αυτό ανέφερε και ο Έλληνας Υπουργός Εξωτερικών στον Αιγύπτιο ομόλογο του κατά τη σημερινή τους συνάντηση.

Ο τελευταίος επιβεβαίωσε, όπως άλλωστε ρητά αναφέρεται και στη Διακοίνωση, ότι η βούληση της Αιγύπτου, είναι τα θέματα αυτά να είναι αντικείμενο συνεργασίας και διαβούλευσης στο πλαίσιο των εξαιρετικών σχέσεων των δύο χωρών και με σκοπό την περαιτέρω ενίσχυση τους. Οι δύο πλευρές εξήραν τη συμφωνία οριοθέτησης ΑΟΖ, η οποία υπεγράφη πριν από 5 ακριβώς χρόνια και επανέλαβαν τη προσήλωσή τους στην UNCLOS για την μελλοντική τους συνεργασία».

Το δημοσίευμα

Προηγήθηκε δημοσίευμα του enikos.gr, σύμφωνα με το οποίο το υπουργείο Εξωτερικών της Αιγύπτου απέστειλε στις 8 Ιουλίου ρηματική διακοίνωση προς την ελληνική πρεσβεία στο Κάιρο, με αφορμή την δημοσίευση του χάρτη με τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό.

Σε αυτό αναφέρεται ότι (μετάφραση του ιστότοπου): «Ορισμένες περιοχές που ορίζονται στον ‘Ελληνικό Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό’ (…) επικαλύπτονται με το πεδίο εφαρμογής της ΑΟΖ και της υφαλοκρηπίδας της Αραβικής Δημοκρατίας της Αιγύπτου στη Μεσόγειο Θάλασσα».

Και σε άλλο σημείο της ρηματικής διακοίνωσης λέει ότι: «Το υπουργείο Εξωτερικών (της Αιγύπτου) επιβεβαιώνει την αντίρρησή του για την προαναφερθείσα παρέμβαση και τονίζει ότι οι όποιες συνέπειες ή επιπτώσεις ενδέχεται να προκύψουν από την ελληνική απόφαση είναι μη αποδεκτές», ουσιαστικά μία αμφισβήτηση της ελληνικής ΑΟΖ από το Κάιρο. 

Αναλυτικά, όλη η ρηματική διακοίνωση της Αιγύπτου που δημοσιεύει το enikos παρουσιάζοντας το σχετικό έγγραφο: «Το υπουργείο Εξωτερικών της Αραβικής Δημοκρατίας της Αιγύπτου (γραφείο βοηθού υπουργού εξωτερικών για τα διεθνή νομικά θέματα και τις συνθήκες) παρουσιάζει τις προσρήσεις του προς την Πρεσβεία της Ελληνικής Δημοκρατίας στο Κάιρο και αναφερόμενο στην απόφαση του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας της Ελλάδος που εκδόθηκε στις 17 Απριλίου 2025 σχετικά με τον ‘Ελληνικό Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό’ στη Μεσόγειο, το υπουργείο Εξωτερικών της Αιγύπτου θα ήθελε να επισημάνει στα εξής:

· Ορισμένες περιοχές που ορίζονται στον ‘Ελληνικό Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό’ (τα εξωτερικά όρια της χωρικής ενότητας ΑΡΙΘ. 2 και της χωρικής ενότητας ΑΡΙΘ. 3) και εμφανίζονται στο χάρτη που επισυνάπτεται στην Ελληνική Απόφαση, επικαλύπτονται με το πεδίο εφαρμογής της ΑΟΖ και της υφαλοκρηπίδας της Αραβικής Δημοκρατίας της Αιγύπτου στη Μεσόγειο Θάλασσα.

· Το υπουργείο Εξωτερικών (της Αιγύπτου) επιβεβαιώνει την αντίρρησή του για την προαναφερθείσα παρέμβαση και τονίζει ότι οι όποιες συνέπειες ή επιπτώσεις ενδέχεται να προκύψουν από την ελληνική απόφαση είναι μη αποδεκτές.

· Το υπουργείο Εξωτερικών επιθυμεί να επιβεβαιώσει το άνοιγμα και τη δέσμευσή του για συνεργασία και διαβούλευση με την ελληνική πλευρά στο θέμα αυτό, προκειμένου να διατηρηθούν τα κοινά συμφέροντα και να ενισχυθούν οι διακεκριμένες σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών.

Το υπουργείο Εξωτερικών της Αραβικής Δημοκρατίας της Αιγύπτου δράττεται της ευκαιρίας για να εκφράσει προς την πρεσβεία της Ελληνικής Δημοκρατίας την εκτίμηση και το σεβασμό του.

ΠΡΟΣ ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΣΤΟ ΚΑΪΡΟ»

Σύμφωνα με διπλωμάτη που μίλησε στο enikos, «με την ρηματική διακοίνωση η Αίγυπτος επαναλαμβάνει τις πάγιες θέσεις της. Αποδέχεται μεν επί της αρχής την αρχή της μέσης γραμμής – και φυσικά ότι τα νησιά έχουν ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα – αλλά η μέση γραμμή υφίσταται προσαρμογές βάσει τυχόν ειδικών περιστάσεων. Αυτή ήταν θέση τους και κατά την διαπραγμάτευση για την μερική οριοθέτηση του 2020 εξ ου και η μειωμένη (για πληθυσμιακούς / γεωγραφικούς/ οικονομικούς λόγους ) επήρεια της Ρόδου, Καρπάθου Κάσου και ανατολικού άκρου της Κρήτης» (παρατίθεται σχετικός-επεξηγηματικός χάρτης):

«Πέντε χρόνια από την υπογραφή της συμφωνίας οριοθέτησης ΑΟΖ με την Αίγυπτο, με την οποία κατοχυρώσαμε τα εθνικά συμφέροντα, με σεβασμό στο Διεθνές Δίκαιο και το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας», ανέφερε προηγουμένως σε ανάρτηση του ο υπουργός Άμυνας, Νίκος Δένδιας.

Η ελληνική απάντηση στην Λιβύη 

Προηγουμένως, με επίσημη ρηματική διακοίνωση που κατατέθηκε στον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, η Ελλάδα απάντησε στις κατηγορίες της Λιβύης περί παραβίασης κυριαρχικών της δικαιωμάτων, απορρίπτοντας πλήρως τους ισχυρισμούς που διατυπώθηκαν στη λιβυκή διακοίνωση της 20ής Ιουνίου.

Συνοδευόμενη από χάρτες, η Αθήνα απαντά στους λιβυκούς ισχυρισμούς, τονίζοντας ότι τα επίμαχα θαλάσσια οικόπεδα νοτίως της Κρήτης βρίσκονται εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ, και υπάγονται πλήρως στην ελληνική δικαιοδοσία, βάσει του Δικαίου της Θάλασσας.

Η Αθήνα επισημαίνει πως οι λιβυκοί ισχυρισμοί είναι αβάσιμοι, χωρίς νομική θεμελίωση, και παραγνωρίζουν το γεγονός ότι η Ελλάδα διαθέτει αυτοδικαίως και εξαρχής κυριαρχικά δικαιώματα στους πόρους των εν λόγω περιοχών. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στην αποκαλούμενη «γραμμή οριοθέτησης» που επικαλείται η Λιβύη, την οποία η ελληνική πλευρά χαρακτηρίζει νομικά ανυπόστατη και αντίθετη με το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, όπως αυτό ορίζεται στη Σύμβαση του ΟΗΕ.

Η Ελλάδα υπενθυμίζει ότι τα συγκεκριμένα οικόπεδα έχουν καθοριστεί βάσει της μέσης γραμμής Ελλάδας–Λιβύης και σύμφωνα με τη συμφωνία οριοθέτησης ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου. Απορρίπτει, επίσης, τις ενστάσεις της Λιβύης για παλαιότερες άδειες σε θαλάσσιες περιοχές δυτικά και νοτιοδυτικά της Κρήτης, επισημαίνοντας ότι οι σχετικές άδειες είχαν εκδοθεί ήδη από το 2014 και το 2017, χωρίς τότε να υπάρξει καμία λιβυκή αντίδραση.

Επιπλέον, η Αθήνα τονίζει ότι η μονομερής απόπειρα της Λιβύης να ορίσει εξωτερικά όρια της ΑΟΖ της στη Μεσόγειο παραβλέπει πλήρως τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα και στηρίζεται στο παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο.

Η θέση της Λιβύης

Στη διακοίνωσή της από τις 20 Ιουνίου, η Λιβύη συνοδεύει τις αιτιάσεις της με χάρτες και συντεταγμένες, εκφράζοντας ενστάσεις για πρόσφατες ελληνικές και αιγυπτιακές ενέργειες στην Ανατολική και Κεντρική Μεσόγειο. Κεντρικό στοιχείο της λιβυκής επιχειρηματολογίας παραμένει το τουρκολιβυκό μνημόνιο του Νοεμβρίου 2019, το οποίο, όπως αναφέρει, καταχωρίστηκε επίσημα στον ΟΗΕ και «αποτελεί δίκαιη συμφωνία σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο».

Η Λιβύη χαρακτηρίζει «άκυρη και ανίσχυρη» τη συμφωνία οριοθέτησης ΑΟΖ Ελλάδας–Αιγύπτου του 2020, υποστηρίζοντας πως παραβιάζει την αρχή της ευθυδικίας και τη Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας. Επιπλέον, κατηγορεί την Ελλάδα για μονομερείς ενέργειες, όπως η παραχώρηση αδειών έρευνας υδρογονανθράκων «νοτίως της Κρήτης τον Απρίλιο του 2024», παραβλέποντας, όπως ισχυρίζεται, τα κυριαρχικά δικαιώματα της Λιβύης.

Στην ίδια γραμμή, απορρίπτει τον ελληνικό θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό (MSP), υποστηρίζοντας ότι περιλαμβάνει περιοχές που ανήκουν στη λιβυκή υφαλοκρηπίδα. Επιπλέον, διαμαρτύρεται για την ανακήρυξη ΑΟΖ στο Ιόνιο Πέλαγος μέσω ΦΕΚ της 17ης Απριλίου 2025, ισχυριζόμενη ότι το νότιο όριο της ελληνικής ζώνης παραβιάζει τα δικά της θαλάσσια δικαιώματα.

Επίθεση στο ΠΑΣΟΚ

«Εδώ και δύο μέρες παρακολουθούμε στελέχη του ΠΑΣΟΚ να εκφράζουν διαφορετικές μεταξύ τους απόψεις για το παράνομο και ανυπόστατο τουρκολιβυκό μνημόνιο, που δεν αναγνωρίζει καμία χώρα στον κόσμο και το έχει καταδικάσει με τον πλέον επίσημο τρόπο η Ευρωπαϊκή Ένωση», αναφέρει σε ανακοίνωσή του το Γραφείο Τύπου της ΝΔ.

«Στην αρχή, η κα Απατζίδη δήλωσε ότι το τουρκολιβυκό μνημόνιο παράγει έννομα αποτελέσματα. Στη συνέχεια, με καθυστέρηση πολλών ωρών, ο κ. Τσουκαλάς το χαρακτήρισε μεν άκυρο, αλλά δεν βρήκε ούτε μία κουβέντα καταδίκης για την κα Απατζίδη, καλύπτοντας ουσιαστικά την επικίνδυνη θέση την οποία διατύπωσε.

Σήμερα, σε ραδιοφωνική του συνέντευξη, ο ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ, Γιάννης Μανιάτης, δήλωσε ότι το τουρκολιβυκό μνημόνιο “είναι σαφές ότι παράγει αποτελέσματα, τα οποία εκμεταλλεύεται η Τουρκία, με βάση μια παράνομη συμφωνία… Εγώ είπα ότι παράγει συγκεκριμένα αποτελέσματα, δεν είπα έννομα…”», επισημαίνεται στην ανακοίνωση.

«Δεν θα είχαμε ασχοληθεί περαιτέρω με τη σύγχυση που επικρατεί για το θέμα στο ΠΑΣΟΚ, εάν δεν άφηνε ανοιχτό το παράθυρο υιοθέτησης μιας αντεθνικής θέσης και, μάλιστα, μετά τη σημερινή επικίνδυνη αποστροφή Μανιάτη, από έναν εκπρόσωπο της χώρας στο ευρωκοινοβούλιο.

Ας ξεκαθαρίσουν επιτέλους τη θέση τους και ας φροντίσουν να την επικοινωνήσουν στα στελέχη τους. Και ας καταλάβουν, επιτέλους, ότι με τα εθνικά θέματα δεν παίζουμε», καταλήγει η ανακοίνωση της ΝΔ.