Τραμπ-Πούτιν: Θα υπάρξει συνεννόηση των “ρεαλιστών”;

Η ουκρανική Pravda παρουσίασε το δημοσίευμα του πολωνικού μέσου ενημέρωσης «Onet», που υποστήριξε πως εξασφάλισε στοιχεία της πρότασης του Αμερικανού προέδρου προς τον Ρώσο (https://www.pravda.com.ua/eng/news/2025/08/7/7525141/) ομόλογό του για τον τερματισμό του πολέμου, σε συντονισμό με συμμαχικά ευρωπαϊκά κράτη, όπως αναφέρεται.

Η πρόταση-προσφορά χαρακτηρίζεται ως «πολύ ευνοϊκή» και περιλαμβάνει τα ακόλουθα: Εκεχειρία στην Ουκρανία, αν και όχι πλήρη ειρηνευτική συμφωνία. Αναγνώριση de facto των εδαφών που κατέχει η Ρωσία μέσω αναβολής εξέτασης του ζητήματος για 49 ή 99 χρόνια. Άρση των περισσότερων κυρώσεων που έχουν επιβληθεί στη Ρωσία και μακροπρόθεσμα, επιστροφή στην ενεργειακή συνεργασία – δηλαδή στις εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου και πετρελαίου.

Αυτό που η πρόταση φέρεται να μην συμπεριλαμβάνει, είναι εγγυήσεις κατά της επέκτασης του ΝΑΤΟ, παρότι αυτό αποτελεί ένα από τα πάγια αιτήματα της Μόσχας.

Ούτε η Ρωσία έλαβε καμία υπόσχεση ότι η στρατιωτική υποστήριξη προς την Ουκρανία θα σταματήσει. Ωστόσο, σύμφωνα με το «Onet», αυτό το τελευταίο σημείο λέγεται ότι έχει γίνει αποδεκτό από τους Ρώσους. Και μόνο αυτή η λεπτομέρεια δείχνει μια διαπραγματευτική ευελιξία και ρεαλισμό από την πλευρά της Μόσχας. Ίσως και να αποτελεί κάτι σαν έμμεσο αντάλλαγμα για το ότι πλέον έχει εμφανιστεί ο πραγματικό «εμπόλεμος» στο τραπέζι.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες, όχι η Ουκρανία. Και αυτό είναι σημαντικό. Σε αυτή τη χρονική συγκυρία μάλιστα, έχει στο τιμόνι έναν πρόεδρο που έχει δηλώσει ότι η Ουκρανία «δεν είναι ο δικός του πόλεμος», έχοντας ξεκαθαρίσει ότι ο χειρισμός των σχέσεων με τη Ρωσία από τους Δημοκρατικούς ήταν λανθασμένος. Βέβαια και οι Ρώσοι έπρεπε κάποια στιγμή να δείξουν κάποια ευελιξία.

Ήδη έχουν κάνει τη ζωή του προέδρου που εμφανώς προτιμούσαν στις ΗΠΑ πολύ δύσκολη και διακινδυνεύουν να τον στρέψουν εναντίον τους. Διότι ναι μεν ο Τραμπ ήταν ο προτιμότερος αντισυμβαλλόμενος και όχι μια Δημοκρατική προεδρία, που είχε υιοθετήσει μια «ιδεολογικής φύσεως» προσέγγιση των σχέσεων Δύσης-Ρωσίας. Η επίτευξη ισορροπίας βέβαια ανάμεσα σε αυτή τη ρωσική προτίμηση και τις κόκκινες γραμμές της Μόσχας δεν είναι εύκολη αποστολή.

Φιλελεύθερη τάξη vs. διλήμματος ασφαλείας

Μπορεί τα χρόνια που έχει διαρκέσει αυτός ο πόλεμος να έχουν ειπωθεί πολλά. Βασικό όμως χαρακτηριστικό της περιόδου αυτής είναι η παραδοσιακή διαφοροποίηση στην αντιμετώπιση των ζητημάτων της ισορροπίας του πλανήτη ανάμεσα στη φιλελεύθερη και τη ρεαλιστική σχολή σκέψης, με όλα τα παρακλάδια τους. Αυτές αντανακλώνται στη στάση των Δημοκρατικών και των Ρεπουμπλικάνων ενοίκων του Λευκού Οίκου…

Προφανώς, αντικείμενο του παρόντος σχολίου δεν μπορεί να είναι η αναλυτική παρουσίαση της οπτικής των σχολών σκέψης και την προσέγγισή τους στον πόλεμο Ρωσίας-Ουκρανίας. Πολύ γενικά όμως, για τους «φιλελεύθερους» (liberals), ο πόλεμος αυτός θεωρείται αποκλειστικά και μόνο ρωσική ευθύνη. Ένα αυταρχικό καθεστώς σαν το ρωσικό, είναι εξ ορισμού αναθεωρητικό και επεκτατικό. Η Ρωσία θέλει να αποκαταστήσει τη ζώνη επιρροής που είχε επί Σοβιετικής Ένωσης και αυτό συνιστά μια πολύ ευρύτερη απειλή, εναντίον συνολικά της «φιλελεύθερη τάξης πραγμάτων»!

Απειλή για τις φιλελεύθερες αρχές και αξίες! Γι’ αυτόν το λόγο, οποιοδήποτε άλλο αποτέλεσμα πέραν της πλήρους ήττας της Ρωσίας θεωρείται καταστροφικό! Είναι λίγο πολύ μια προσέγγιση που θεωρεί τη σύγκρουση ως μάχη του «καλού» εναντίον του «κακού»! Αφελέστατη, εάν δεν υποκρύπτει -ακραιφνώς ρεαλιστικές για τους σπόνσορες- ατζέντες σχετικές με την οργάνωση των σύγχρονων κοινωνιών παγκοσμίως…

Από την άλλη πλευρά, η ρεαλιστική σχολή σκέψης, σε όλες της τις υποδιαιρέσεις και επιμέρους εκφάνσεις, δίνει έμφαση στην υποδομή των γεγονότων που οδήγησαν τις δυο πλευρές στην αντιμετώπιση του περίφημου «διλήμματος ασφαλείας»!

Όπως και στην περίπτωση του Πελοποννησιακού Πολέμου, η λανθασμένη διαχείριση αυτού του διλήμματος από τις ηγεσίες, με την αποτυχία της κάθε πλευράς να διακρίνει ότι επιδεινώνει το πρόβλημα ασφαλείας της άλλης, οδήγησε στη σύρραξη!

Προφανώς η οπτική των ρεαλιστών πηγαίνει πολύ πίσω στο χρόνο. Η κατάρρευση της ΕΣΣΔ θεωρήθηκε ως θρίαμβος του φιλελεύθερου συστήματος διακυβέρνησης, αλλά και ως ευκαιρία για τη -μεσσιανικού και ιεραποστολικού χαρακτήρα- διασπορά του συστήματος στις χώρες του «σιδηρούν παραπετάσματος». Η αδυναμία της διαδόχου της ΕΣΣΔ, της Ρωσικής Ομοσπονδίας, θεωρήθηκε επίσης ως ευκαιρία και παρά τις προειδοποιήσεις, το ΝΑΤΟ επεκτάθηκε μέχρι τα σύνορά της. Ήταν θέμα χρόνου να υπάρξει ρωσική αντίδραση.

Η αντίδραση αυτή κλιμακώθηκε παράλληλα με την αναστήλωση της ρωσικής οικονομίας. Παρότι και στη Ρωσία το σύστημα που υιοθετήθηκε ήταν το καπιταλιστικό, το πραγματικό διακύβευμα αφορούσε τον έλεγχο των ρωσικών πλουτοπαραγωγικών πηγών… όχι τη διάδοση του φιλελεύθερου υποδείγματος. Κοινώς, πίσω από τις ιδεολογικού περιεχομένου διακηρύξεις, υπήρχε ο γνωστός από καταβολής κόσμου ανταγωνισμός για την εξασφάλιση των πλουτοπαραγωγικών πηγών!

Όταν ο ρωσικός έλεγχος επ’ αυτών σταδιακά αποκαταστάθηκε, κλιμακωνόταν διαρκώς η κατάσταση ασφαλείας, καθώς η Δύση προσπαθούσε να διεισδύσει ολοένα και περισσότερο στον πρώην σοβιετικό χώρο, επιδεινώνοντας το ρωσικό δίλημμα ασφαλείας.

Ρωσία και Ουκρανία

Ειδικά στην περίπτωση της Ουκρανίας, τα περιθώρια ήταν μηδενικά και ο πόλεμος για τους ρεαλιστές θα ήταν νομοτελειακή εξέλιξη εάν δεν βρισκόταν μια νέα αρχιτεκτονική ασφαλείας. Η γεωγραφική θέση της Ουκρανίας και το βαρύ ιστορικό παρελθόν -εισβολές Ναπολέοντα και Χίτλερ- δεν άφηναν περιθώριο αμφιβολίας ότι η Μόσχα εννοούσε ότι η Ουκρανία αποτελούσε κόκκινη γραμμή.

Με δυσκολία αλλά και λόγω του σαρωτικού γεωγραφικού πλεονεκτήματος, η Μόσχα συμβιβάστηκε με την είσοδο των Βαλτικών Δημοκρατιών στο ΝΑΤΟ. Το ότι θα επιχειρούσε κάποια στιγμή να πατήσει φρένο με τη βία ήταν απλά νομοτελειακό, για όποιον αναλυτή διέθετε την κοινή λογική…

Αυτές είναι οι δυο εκ διαμέτρου αντίθετες προσεγγίσεις που συγκρούστηκαν στο δυτικό στρατόπεδο τα τελευταία χρόνια. Το ζητούμενο σήμερα είναι να πετύχει η προσπάθεια διαφυγής από τον φαύλο κύκλο ενός πολέμου, του οποίου το αποτέλεσμα θα μπορούσε να είχε επιτευχθεί χωρίς εκατόμβη νεκρών.

Χωρίς να έχουν αλλάξει όλα τα δεδομένα στον τομέα της διεθνούς ασφάλειας και να έχουν γεννηθεί νέα μέτωπα που οδηγούν σε σαρωτικές ανακατατάξεις. Μέχρι να υπάρξει μια συμπεφωνημένη «νέα διεθνής τάξη», ο πλανήτης παραμένει ακραία απρόβλεπτος και επικίνδυνος.

Αυτό που για τον υπογράφοντα είναι παντελώς ακατανόητο, είναι ο φανατισμός με τον οποίο υιοθέτησαν το φιλελεύθερο αφήγημα, αναλυτές οι οποίοι αυτοπροσδιορίζονται ως «οπαδοί της ρεαλιστικής σχολής», ενίοτε δε είναι και οπαδοί του Ντόναλντ Τραμπ, ενώ και στα ελληνοτουρκικά επιτίθενται με δριμύτητα σε κάθε είδους φιλελεύθερες προσεγγίσεις! Ελλάς το μεγαλείο σου, ή εναλλακτικά, άβυσσος η ψυχή του ανθρώπου…

Σε συνεργασία με το defencepoint