O Χαιρετισμός του Δημάρχου Διστόμου Αράχωβας Αντίκυρας για την 81η Επέτειο Μνήμης του Ολοκαυτώματος των Ανωγείων
13/08/2025
Τα Ανώγεια ανακηρύχθηκαν μαρτυρικό χωριό το 1998, ως ένδειξη τιμής και μνήμης των θυμάτων και αναγνώρισης των θυσιών τους κατά τη γερμανική Κατοχή.
Τα Ανώγεια αποτέλεσαν πυρήνα αντίστασης στην Κρήτη. Ήδη από το 1941 με την ίδρυση της «Επιτροπής Απελευθερωτικής Δράσης», οι Ανωγειανοί αγωνίστηκαν με απαράμιλλο σθένος ενάντια στους κατακτητές.
Στις 13 Αυγούστου 1944, ο διαβόητος διοικητής της Κρήτης, στρατηγός Μύλλερ, διέταξε την ισοπέδωση των Ανωγείων και την εκτέλεση κάθε άρρενος που βρισκόταν σε απόσταση ενός χιλιομέτρου. Τρία γερμανικά τάγματα περικύκλωσαν το χωριό, συνέλαβαν υπερήλικες και εκτέλεσαν άνδρες. Τα σπίτια ανατινάχθηκαν και πυρπολήθηκαν, ενώ πολλοί κάτοικοι αναγκάστηκαν να διαφύγουν στον Ψηλορείτη. Από το 1941 έως το 1944, συνολικά 104 Ανωγειανοί έχασαν τη ζωή τους στον αγώνα κατά των κατακτητών.
Η έκθεση Καζαντζάκη περιγράφει την ολοκληρωτική καταστροφή: ισοπεδώθηκαν 940 σπίτια, καταστράφηκε το σχολείο, οι εκκλησίες μετατράπηκαν σε στάβλους και κατεδαφίστηκαν κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις. Όλα τα ζώα κατασχέθηκαν, ενώ 2.500 κάτοικοι, κυρίως γυναίκες και παιδιά, βρέθηκαν εκτοπισμένοι.
Σήμερα, 81 χρόνια μετά, τα Ανώγεια παραμένουν σύμβολο μνήμης και αγώνα ενάντια στο ναζισμό και το φασισμό.
Ως απόγονος Θυμάτων, ως Δήμαρχος Διστόμου-Αράχωβας-Αντίκυρας, ως Αντιπρόεδρος του Δικτύου Μαρτυρικών Πόλεων και Χωριών της περιόδου 1940-1945, αλλά και ως μέλος του Εθνικού Συμβουλίου Διεκδίκησης Πολεμικών Οφειλών, καταθέτω στέφανο τιμής στα θύματα των Ανωγείων και απευθύνω μήνυμα στον Δήμαρχο Ανωγείων, κ. Σωκράτη Κεφαλογιάννη:
Όσα χρόνια κι αν περάσουν, όσοι διέπραξαν εγκλήματα κατά της Ανθρωπότητας πρέπει να πληρώσουν.