Μύθοι και πραγματικότητα για τους Ελληνόβλαχους της Ακαρνανίας

«Οἰκήϊα κακά», όπως ο Φρύνιχος στο έργο του “Μιλήτου άλωσις”, μού θύμισε το εθνικό άρθρο του Βορειοηπειρώτη από την Κορυτσά Ορφέα Μπέτση με τίτλο “Στο στόχαστρο της ρουμανικής προπαγάνδας Βλάχοι της Βορείου Ηπείρου”, που δημοσιεύθηκε στο SLpress (22/05/2025) παρουσιάζοντας την “Ελληνοβλάχικου πληθυσμού άλωσιν” στη Βόρειο Ήπειρο από τη γνωστή ανεμπόδιστη από το ελληνικό κράτος πολυώνυμη και ολοένα διευρυνόμενη προπαγάνδα όχι μόνο εκτός, αλλά και εντός των τειχών.

Διότι όλα αυτά, που αναφέρει και καταγγέλλει ο κ. Μπέτσης για εκδηλώσεις, για παρασυναγωγές και ημερίδες, για εμπλοκή κάθε λογής “μη κυβερνητικών” φορέων, που στην πραγματικότητα έχουν υποκαταστήσει μερικώς αρχικά τη ρουμανική και τα τελευταία χρόνια τη… “μακεδονοαρμάνικη” προπαγάνδα για τους Έλληνες Βλάχους που άρχισε από τον 19ο αιώνα και συνεχίζεται παρά τα ηχηρά χαστούκια που δεχόταν και δέχεται από τους ίδιους τους Έλληνες Βλάχους, για δημιουργία ελληνικής βλάχικης μειονότητας σε πανάρχαιες κοιτίδες του Ελληνισμού, προωθούνται κυρίως και εντός της Ελλάδος. Και το χειρότερο: όχι από ξένους, αλλά από Έλληνες, με … “επιστημονικό” πια τρόπο, χρηματοδοτούμενο μάλιστα από το ελληνικό κράτος, τους Έλληνες φορολογούμενους.

Δεν θα σας κουράσω πηγαίνοντας μαζί με τον Ορφέα Μπέτση στη Βόρειο Ήπειρο. Παρά τα ηχηρά χαστούκια που δεχόταν και δέχεται η προπαγάνδα από τους ίδιους τους Έλληνες Βλάχους, προωθούνται κι .άλλες και εντός των τειχών όχι μόνο από ξένους, αλλά από Έλληνες, με … “επιστημονικό” πια τρόπο, χρηματοδοτούμενο μάλιστα από το ελληνικό κράτος! Θα σας πάω εντός των τειχών κι εδώ κοντά, πολύ κοντά, στην Ακαρνανία, για να σας περιγράψω, να σας παρουσιάσω τις ύβρεις κατά του Έλληνος παππού μου και των προγόνων όλων των Ελληνόβλαχων (οι ίδιοι αυτοαποκαλούνται “Ριμένοι”, δηλαδή Ρωμιοί!) κατοίκων που κατοικούν μονίμως από το 1860 στην ίδια περιοχή, όπου ως νομάδες κατέβαιναν από τα ηπειρωτικά βουνά τον χειμώνα, για τα χειμαδιά.

Κι αυτές τις ύβρεις και θεωρίες «κρανιολογικών παραδοξολογιών», όπως έλεγε ο Π. Αραβαντινός, ή «βλαχολογικών περιττωμάτων», όπως έλεγε ο μέγας φιλόλογος Αχιλλεύς Τζάρτζανος, δεν εκπορεύονται από καμιά ξένη προπαγάνδα αλλά από … ντόπια! Από συγγραφείς διδακτορικών διατριβών που χαρακτηρίζονται ως “άριστες” από αντίστοιχες καθηγητικές επιτροπές των Πανεπιστημίων Κοζάνης και Ιωαννίνων, δηλαδή περιοχών κοιτίδας του αυτόχθονος ελληνοβλάχικου πληθυσμού!

Κυνήγι μειονοτήτων με το ζόρι

Ως Έλλην Βλάχος ή Ριμένος, λοιπόν, όπως λεγόταν και ο παππούς μου και όλοι οι πρόγονοί μου, δεν πηγαίνω το εθνικό αυτό θέμα πολύ μακριά χρονικά και γεωγραφικά, το οποίο έχει πάρει επικίνδυνες διαστάσεις με αντεθνικές θεωρίες που ανακοινώνονται και διαδίδονται σε συνέδρια χρηματοδοτούμενα από το κράτος και … επιστημονικές ημερίδες μη κυβερνητικών οργανώσεων, οι οποίες στο Καταστατικό τους αναφέρουν ότι σκοπός τους (για στάχτη στα μάτια) είναι «η έρευνα, η καταγραφή και η μελέτη όλων των μορφών του πολιτισμού των Βλάχων με έμφαση στη γλώσσα και τις γεωγραφικές ποικιλίες της», είναι η σωτηρία της (ανύπαρκτης) βλάχικης “γλώσσας” (δεν είναι γλώσσα, αλλά ιδίωμα, όπως θα αναφέρω στη συνέχεια) με εγγραμματισμό της με… ρουμάνικο αλφάβητο!

Τώρα, λοιπόν, λένε (“επιστημονικά”, σε ελληνικά πανεπιστήμια!) άλλα παραμύθια. Δηλαδή, αυτά που λέει και το Κέντρο Ερευνών Μειονοτικών Ομάδων (ΚΕΜΟ), το οποίο ιδρύθηκε από τον Κώστα Σημίτη το 1996, πριν ακόμα κι από τη σχετική … Σύμβαση (το 1998!), μολονότι κάτι παρόμοιο δεν υπάρχει στην Ευρώπη και ίσως παγκοσμίως ως μηχανισμός για τον … εντοπισμό και “κυνήγι” με κάθε τρόπο μειονοτήτων στη χώρα μας, όπως Αρβανίτες (2.000. 000), Βλάχοι (1.500.000) και άλλες … “δεκάδες ξένες φυλές”!

Οι Βλάχοι της Ακαρνανίας είναι «εξελληνισθείσα αλβανοβλαχική φυλή» και … «ληστές»! Πρώτος, λοιπόν, ο οποίος ήρξατο τέτοιων δια απίστευτων επιστημονικώς και ιστορικώς “διατριβών” δεν ήταν το ΚΕΜΟ, ούτε ο Perifan (της ρουμάνικής προπαγάνδας), ούτε ο γνωστός γυρολόγος μειονοτήτων στα χωριά της Ελλάδος Thede Kahl, μέλος του ΚΕΜΟ, ο οποίος προκλητικά μεθοδεύει τον εθνολογικό διαχωρισμό των Βλάχων από τον Ελληνισμό προβάλλοντάς τους “με το ζόρι μειονότητα”, αλλά ντόπιος δάσκαλος με διδακτορική διατριβή του για τους “Βλαχοκαραγκούνηδες” της Ακαρνανίας, οι οποίοι, όπως υποστηρίζει είναι «εξελληνισθείσα αλβανοβλαχική φυλή».

Αυτή η διατριβή, η οποία, μετά την πανηγυρική έγκριση από την Εξεταστική Επιτροπή του Πανεπιστημίου Κοζάνης, κυκλοφόρησε ως βιβλίο (στη συνέχεια κι άλλα με το ίδιο περίπου “επιστημονικό” περιεχόμενο!) παρουσιάστηκε πανηγυρικώς στην Αθήνα και σε πόλεις, κωμοπόλεις και χωριά της Αιτωλοακαρνανίας ως … “σημαντική παρακαταθήκη για τους νέους” και ως ένα σύγγραμμα που μπορούμε τώρα να υποστηρίξουμε ότι τα βλάχικα γλωσσικά ιδιώματα ήταν και αρχαιότερα από τη λατινική γλώσσα και επέδρασαν σ΄ αυτήν εκ των υστέρων για να διαμορφωθεί η λαϊκή λατινική…»!

Αυτή ακριβώς είναι και η κοσμοθεωρία της αντεθνικής “μακεδονοαρμάνικης” προπαγάνδας για “βλάχικη μειονότητα”, ότι, δηλαδή, «οι Βλάχοι προϋπήρχαν της ρωμαϊκής κατάκτησης του Αίμου και ότι η αρχαία θρακική/μακεδονική/ φρυγική γλώσσα ήταν τα … βλάχικα» και, συνεπώς, όπως προτείνει το ΚΕΜΟ και ο Καλ είναι “χωριστό έθνος”.

«Βλαχολογικά σκύβαλα», κατά Τζάρτζανο

Αλλά, επειδή αυτά «βλαχολογικά σκύβαλα», όπως έλεγε ο Αχιλλεύς Τζάρτζανος, τα έχει σκορπίσει ο επιστημονικός και ιστορικός αέρας, επιστρέψτε μου να αναφέρω πρώτα τις ύβρεις κατά του παππού μου και των προγόνων όλων που περιέχει το σύγγραμμα του παραπάνω δάσκαλου και … διδάκτορος, υιοθετώντας πλήρως και αβασανίστως, σε πείσμα των συμβουλών του Θουκυδίδη προς τους ιστορικούς, υβριστικούς χαρακτηρισμούς του Ιωάννου Λαμπρίδη που περιέχονται στο βιβλίο του “Ηπειρωτικά Μελετήματα»”(1888):

• Είναι ανάμικτη αλβανοβλαχική φυλή, η οποία μαζί με τους Έλληνες επί αιώνες συγχρωτισθείσα εξελλληνίσθηκε!
• Είναι ληστές.
• Είναι λωποδύτες.
• Είναι μισέλληνες!
• Συμπαθούν προς τους Τουρκαλβανούς, με τους οποίους και συναγελάζονται μόνο!
• Αποστρέφονται την ιερωσύνη.
• Είναι Καραγκουνόβλαχοι.
• Είναι τρίγλωσσοι (ελληνικά, βλάχικα, αλβανικά, μολονότι δεν έχουν στο λεξιλόγιό τους ότε μία σχεδόν αλβανική!

Δεύτερη “επιστημονική” προπαγάνδα στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων: Μειονότητα οι Ριμένοι της Ακαρνανίας! Πρόσφατα, μία άλλη διατριβή για την Κοινωνική Λαογραφία με τίτλο “Τα βλάχικα/ριμένικα χωριά της Ακαρνανίας”, η οποία εγκρίθηκε ως “άριστη” από την Εξεταστική Επιτροπή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, βαφτίζει ως «αρνητικά πρότυπα» βασικά στοιχεία του λαϊκού πολιτισμού των Ριμένων της Ακαρνανίας, που ως θετικά, αρχαιοελληνικά κυριαρχούν σε όπλο τον ελληνικό λαϊκό πολιτισμό. Αυτά τα πέντε «αρνητικά πρότυπα» σύμφωνα με τον “άριστο” διατριβέα, είναι η «αιτία του σαφούς διαχωρισμού τους ανάμεσα στους ντόπιους πληθυσμούς»!

Δηλαδή οι Ριμένοι της Ακαρνανίας είναι … “εθνοτική ομάδα”, “μειονότητα”. Αυτά τα «αρνητικά πρότυπα» είναι «η βλάχικη καταγωγή, η βλάχικη γλώσσα, ο ημινομαδικός τρόπος ζωής, τα ιδιαίτερα ήθη και έθιμα των Βλάχων και η κλειστή/εσωστρεφής οργάνωση των βλάχικων κοινοτήτων», δηλαδή στοιχεία που παραπέμπουν στη γνωστή θεωρία του ενός από τα επτά μέλη της εξεταστικής επιτροπής, του καθηγητή Λαογραφίας του ίδιου Πανεπιστημίου Βασίλη Νιτσιάκου για “εθνοτικές ομάδες”, τον εθνοτισμό και τις σχέσεις τους με το έθνος και την ιδιότητα του πολίτη ενός εθνικού κράτους.

Το πιάσατε το υπονοούμενο: Υπάρχει και πρέπει να γίνει το “Έθνος Βλάχων των Βαλκανίων” από “βλάχικες εθνότητες” σε κάθε χώρα, όπως διακηρύσσει ο διεθνής “προστάτης” της “βλάχικης μειονότητας” στην Ελλάδα Κάλ, τον οποίο επικαλείται και ο παραπάνω διατριβεύς (σελίδα 162).

Μία είναι η γλώσσα, μία είναι η καταγωγή: ελληνική!

Αρχίζει από την καταγωγή, την οποία χαρακτηρίζει ως “βλάχικη” κι όχι ως εθνική. Και ξέρει γιατί. Διότι η “εθνική καταγωγή” είναι μία, η ελληνική (ιθαγένεια, υπηκοότητα), η οποία είναι ευρύτερη του όρου “εθνοτική καταγωγή”, που αφορά πολιτισμικά χαρακτηριστικά ανθρώπινων ομάδων. Άρα, οι Ριμένοι έχουν “εθνοτική καταγωγή”, υιοθετώντας “μειονοτικές” εμμονές του ΚΕΜΟ και του Καλ και αγνοώντας ότι «μονάχη γλώσσα είναι εκείνη που μού έδωσαν ελληνική στις αμμουδιές του Ομήρου», όπως λέει ο Οδυσσέας Ελύτης.

Κι αυτή τη γλώσσα από τις αμμουδιές του Ομήρου διατήρησαν οι Ριμένοι, καθώς από 6.657 “κουτσοβλάχικες” λέξεις που αριθμεί στο μνημειώδες έργο του “Ετυμολογικόν Λεξικόν της Κουτσοβλάχικης γλώσσης” (Θεσσαλονίκη, 1904) πάνω από 4.500 είναι ελληνικές (από τις οποίες περίπου 1.000 μυκηναϊκές και ομηρικές!) και οι υπόλοιπες κατάγονται από τη δημώδη λατινική (1.600), από την αλβανική (150), από τη σλαβική (185) και από άλλες άγνωστης καταγωγής! (βλέπε πίνακα)

Αρνητικά και τα έθιμα, διότι είναι… αρχαιοελληνικά!

Κι επειδή και η “βλάχικη καταγωγή” και η “βλάχικη γλώσσα” δεν φαίνεται να είναι αρκετά ως “αρνητικά πρότυπα” για τους Ριμένους, ο διατριβεύς θυμήθηκε κι ένα άλλο, τα ήθη και έθιμα, τα οποία μάλιστα ευστόχως (γλώσσα λανθάνουσα τα αληθή λέγει!) τα χαρακτηρίζει ως “ιδιαίτερα”. Και, πράγματι, είναι ιδιαίτερα, αφού όλα, όπως καταδεικνύω στο βιβλίο μου “Τα βλάχικα της Παλαιομάνινας με αρχαιοελληνικές ρίζες” (Εκδόσεις Παπαδήμα, Αθήνα 2010. Το παράδοξο είναι ότι όλα αυτά περιλαμβάνονται σε μια διατριβή, του εντάσσεται στο πλαίσιο της Κοινωνικής Λαογραφίας, του λαϊκού πολιτισμού!

Επίσης, αρνητικά πρότυπα αποτελούν, κατά τον συγγραφέα, και τα ιδιαίτερα ήθη των Ριμένων, δηλαδή οι αντιλήψεις τους για την ηθική και κοινωνική του συμπεριφορά, τις αξίες, που προσδιορίζουν σχέσεις, καθορίζουν συμπεριφορές. Δηλαδή, όλα αυτά που ουσιαστικά είναι ένα είδος κανόνων, μια μορφή δηλαδή άγραφου δικαίου, που λέγεται εθιμικό είναι αρνητικά πρότυπα! Δηλαδή, τα ήθη και έθιμα, τα δημοτικά τραγούδια και οι παροιμίες, οι παραδόσεις και οι θρύλοι, που αποτελούν τον λεγόμενο Λαϊκό Πολιτισμό, που είναι ο καθρέφτης του λαού, ενός λαού απλού κι αληθινού.

Οι παραδοξολογίες του διατριβέα κορυφώνονται με τον χαρακτηρισμό και του νομαδικού – ποιμενικού βίου των Ριμένων, που είναι πανομοιότυπος με τον αρχαιοελληνικό, ως αρνητικού! Αυτός, λοιπόν, ο νομαδικός τρόπος ζωής των Ριμένων (κι όχι μόνο, βεβαίως, βεβαίως!), που, σύμφωνα με διαπρεπείς ξένους και Έλληνες συγγραφείς, υπήρχε στον ελλαδικό χώρο από αρχαιοτάτων χρόνων, από την τρίτη χιλιετία π.Χ. λοιδορείται! Απλώς αναφέρω ότι πολλοί αρχαίοι Έλληνες συγγραφείς (Θουκυδίδης, Όμηρος, Ησίοδος, Πίνδαρος, Σοφοκλής, Αρριανός κλπ) επιβεβαιώνουν με στοιχεία την ενασχόληση των πληθυσμών του ελλαδικού χώρου με την κτηνοτροφία και μάλιστα τη μετακινούμενη, τη νομαδική.