Φτώχεια: Δεν είναι έτσι όπως τα λέτε κ. Τσίπρα

Ο πρώην πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα Χ, τόνισε ότι «η  σημερινή κυβέρνηση αύξησε το ποσοστό της φτώχειας από εμάς που ήταν στο 17,9% στο 19,6 % αύξησε παρότι τα βρήκε όλα στρωμένα».

Αυτή η προσπάθεια για παρουσίαση της “αλήθειας” μού θύμισε ένα από τα πιο δημοφιλή έργα του Λουίτζι Πιραντέλλο, το γνωστό υπό τον τίτλο “έτσι είναι αν έτσι νομίζετε”, όπου  θέτει, με πολύ έξυπνο τρόπο, το ζήτημα της σχετικότητας της “αλήθειας”. Αλλά, η σχετικότητα της “αλήθειας” του Πιραντέλο εντοπίζεται σε κουτσομπολιά μιας παρέας ανθρώπων κι όχι σε επίσημα στοιχεία που πρέπει να γνωρίζουν δημόσια πρόσωπα και μάλιστα πρωθυπουργοί ως διαχειριστές εθνικών και κοινοτικών πόρων.

Δυστυχώς, τα επίσημα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ ή της έρευνας Οικογενειακών Προϋπολογισμών, με βάση τα οποία κατάρτισα τον παρατιθέμενο πίνακα,  δεν επιβεβαιώνουν αυτά που νομίζει ο κ. Τσίπρας. Συγκεκριμένα, από τα στοιχεία αυτά προκύπτει ότι, υπό οποιαδήποτε επιστημονική μορφή δούμε τη φτώχεια, πράγματι, επί κυβερνήσεως ΣΥΡΙΖΑ το ποσοστό του πληθυσμού που βρισκόταν σε φτώχεια ή σε κίνδυνο φτώχειας και σε κοινωνικό αποκλεισμό καθώς και σε υλική στέρηση, μειώθηκε, αλλά το ίδιο έγινε και επί κυβερνήσεως της Νέας Δημοκρατίας του Κυριάκου Μητσοτάκη κι όχι το αντίθετο, όπως τόνισε στην ανάρτησή του.

Τι δείχνουν οι αριθμοί

Για την καλύτερη κατανόηση των αναγραφόμενων στον πίνακα μορφών φτώχειας παραθέτω τις ακόλουθες επεξηγηματικές σημειώσεις της ΕΛΣΤΑΤ:

• Πληθυσμός σε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικό αποκλεισμό: πληθυσμός σε κίνδυνο φτώχειας ή με υλικές και κοινωνικές στερήσεις (δηλαδή πληθυσμός που στερείται τουλάχιστον επτά  από έναν κατάλογο 13 αγαθών και υπηρεσιών) ή που διαβιοί σε νοικοκυριά με χαμηλή ένταση εργασίας.
• Ως κίνδυνος φτώχειας πριν από τις κοινωνικές μεταβιβάσεις (δεν περιλαμβάνονται τα κοινωνικά επιδόματα και οι συντάξεις στο διαθέσιμο εισόδημα) ορίζεται το ποσοστό των ατόμων που διαβιούν σε νοικοκυριά των οποίων το συνολικό ισοδύναμο διαθέσιμο εισόδημα είναι μικρότερο του 60% του εθνικού διάμεσου ισοδύναμου διαθέσιμου εισοδήματος.

Κοινωνικά επιδόματα είναι η κοινωνική βοήθεια (Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα, επίδομα θέρμανσης, επίδομα στέγασης, εισοδηματική ενίσχυση οικογενειών ορεινών και μειονεκτικών περιοχών, καθώς και οικογενειών με χαμηλά εισοδήματα και τέκνα υποχρεωτικής εκπαίδευσης, παροχές παλιννοστούντων, προσφύγων, αποφυλακισμένων, τοξικομανών, Επίδομα Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ανασφαλίστων Υπερηλίκων, βοηθήματα για αντιμετώπιση πρώτων αναγκών ατόμων πληγέντων από σεισμό, πλημμύρα κ.λπ.), τα οικογενειακά επιδόματα, τα επιδόματα/βοηθήματα ανεργίας, τα επιδόματα/βοηθήματα ασθένειας, τα επιδόματα/βοηθήματα αναπηρίας-ανικανότητας και οι εκπαιδευτικές παροχές.

Η γραμμή φτώχειας (το κατώφλι της φτώχειας) υπολογίζεται με τη σχετική έννοια (φτωχός σε σχέση με τους άλλους) και ορίζεται στο 60% του διάμεσου ισοδύναμου συνολικού διαθέσιμου εισοδήματος του νοικοκυριού, με βάση την τροποποιημένη κλίμακα ισοδυναμίας του ΟΟΣΑ, διαφοροποιούμενη από την έννοια του κινδύνου της απόλυτης φτώχειας (ο φτωχός που στερείται βασικών μέσων επιβίωσης).

Ως μέσο ισοδύναμο διαθέσιμο εισόδημα ορίζεται ο μέσος όρος των ισοδύναμων διαθέσιμων εισοδημάτων όλων των μελών των νοικοκυριών της χώρας. Ως ισοδύναμο διαθέσιμο ατομικό εισόδημα ορίζεται το συνολικό διαθέσιμο εισόδημα του νοικοκυριού μετά τη διαίρεσή του με το ισοδύναμο μέγεθος του νοικοκυριού.