Απομυθοποιώντας το έργο Δένδια στο Άμυνας…

Την ώρα που όλα αυτά βρίσκονται σε εξέλιξη, το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας επέλεξε να προχωρήσει σε μια σειρά εξαγγελιών που παρουσιάστηκαν σαν “αναδιοργάνωση” και “νέα δομή” των Ενόπλων Δυνάμεων. Εξαγγελίες που, αντί να ενισχύουν την αποτρεπτική ικανότητα της χώρας, μοιάζουν με πειραματισμούς επικίνδυνους, που απειλούν να διαβρώσουν τα θεμέλια του στρατεύματος. Δεν πρόκειται για στρατηγικό σχέδιο εκσυγχρονισμού, αλλά για μια αψυχολόγητη και βεβιασμένη διαδικασία, χωρίς οραματικό σχεδιασμό, χωρίς επιστημονική τεκμηρίωση, χωρίς εθνική συναίνεση. Αναδιοργάνωση χρειαζόταν. Ο τρόπος που γίνεται είναι αδόκιμος.

Το πρώτο που προκάλεσε αλγεινή εντύπωση ήταν ο τρόπος με τον οποίο ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας παρουσίασε τις αλλαγές του. Αντί να μιλήσει με σεβασμό για τους ανθρώπους που υπηρετούν κάτω από δύσκολες συνθήκες, άφησε αιχμές για την επάρκεια και το έργο τους. Αυτό το ύφος δεν είναι απλώς ατυχές. Είναι βαθύτατα προσβλητικό. Στρατιωτικοί που φυλάνε καθημερινά σύνορα, που στερούνται οικογένειες και κοινωνική ζωή, που εκπαιδεύονται με αυταπάρνηση και συμμετέχουν σε αποστολές στο εξωτερικό, δεν μπορεί να αντιμετωπίζονται σαν “πρόβλημα” από τον ίδιο τον πολιτικό τους προϊστάμενο.

Κάθε λέξη του Υπουργού Εθνικής Άμυνας που αφήνει σκιές πάνω στο φιλότιμο και την αφοσίωση των στελεχών, υπονομεύει το ηθικό τους. Και όταν υπονομεύεται το ηθικό, υπονομεύεται και η εθνική ασφάλεια. Δεν είναι τυχαίο ότι ακόμη και απόστρατοι αξιωματικοί μιλούν για «πρωτοφανή θεσμική απρέπεια» που τραυματίζει το κύρος της ηγεσίας.

Διοικητική και επιχειρησιακή απορρύθμιση

Ακόμη πιο ανησυχητικές είναι οι αλλαγές που εξαγγέλθηκαν σε επίπεδο διοικητικής και επιχειρησιακής δομής. Ο Υπουργός Άμυνας μιλά για μεταρρύθμιση. Όμως, στην πραγματικότητα, αυτό που παρουσιάζει είναι απορρύθμιση. Κάθε σοβαρή αλλαγή σε ζητήματα δομής πρέπει να στηρίζεται σε μελέτες, σε στρατιωτικά δόγματα, σε διεθνείς πρακτικές, σε συνεργασία με τα Γενικά Επιτελεία. Πρέπει να λαμβάνει υπόψη την επιχειρησιακή αλυσίδα, να διασφαλίζει τη συνοχή και την ευελιξία της διοίκησης.

Εδώ, αντιθέτως, βλέπουμε βεβιασμένες κινήσεις, ανακοινώσεις χωρίς σαφές χρονοδιάγραμμα, χωρίς επιστημονική τεκμηρίωση, χωρίς διάλογο. Αντί για ενίσχυση της αποτρεπτικής ικανότητας, έχουμε σύγχυση. Αντί για θωράκιση, έχουμε ρήγματα. Αντί για μια πιο λειτουργική δομή, κινδυνεύουμε να δούμε το στράτευμα να βυθίζεται σε αβεβαιότητα και εσωτερικές αντιθέσεις. Και όλα αυτά σε μια εποχή που η Τουρκία αναβαθμίζει τις δικές της Ένοπλες Δυνάμεις με εξοπλιστικά προγράμματα δισεκατομμυρίων και που η Ελλάδα δεν έχει την πολυτέλεια να πειραματίζεται.

Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί ο τρόπος που το Υπουργείο Άμυνας χειρίστηκε το θέμα της περιουσίας των Ενόπλων Δυνάμεων. Επέλεξε να αφήσει αιχμές κατά των στελεχών, σαν να είναι εκείνοι υπεύθυνοι για τη διαχείριση. Η αλήθεια, όμως, είναι γνωστή: τα αρμόδια Ταμεία εποπτεύονται από τρεις υπουργούς και όχι από το προσωπικό. Όταν ο ίδιος ο πολιτικός προϊστάμενος παραποιεί την πραγματικότητα, δημιουργείται η εύλογη υποψία ότι επιχειρεί να μετακυλήσει ευθύνες ή ακόμη και να συκοφαντήσει θεσμούς που διαχειρίζονται δημόσια περιουσία.

Και σαν να μην έφτανε αυτό, ήρθαν και οι παραιτήσεις των στρατιωτικών ιατρών να αποδείξουν την καταστροφική επίδραση αυτών των “μεταρρυθμίσεων”. Το θέμα δεν περιορίζεται στους στρατιωτικούς ιατρούς, αλλά και σε άλλες λεπτές ειδικότητες που βλέπουν σκοτεινό το μέλλον τους στις Ένοπλες Δυνάμεις. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, μέσα σε λιγότερο από τέσσερις μήνες έχουν παραιτηθεί 70 στρατιωτικοί ιατροί: 21 από την Πολεμική Αεροπορία, 11 από το Πολεμικό Ναυτικό, 38 από τον Στρατό Ξηράς!

Πολιτική ευθύνη 

Οι αριθμοί είναι συγκλονιστικοί. Πίσω από κάθε παραίτηση κρύβεται ένας επιστήμονας που το κράτος επένδυσε για να εκπαιδεύσει, κρύβεται μια οικογένεια στρατιωτών που στηρίζονταν σε αυτόν, κρύβεται ένα κενό που δεν θα πληρωθεί για χρόνια. Η υγειονομική υποστήριξη των Ενόπλων Δυνάμεων δεν είναι δευτερεύουσα υπόθεση. Είναι κρίσιμη. Και το γεγονός ότι στρατιωτικοί ιατροί εγκαταλείπουν μαζικά το στράτευμα, δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με σιωπή. Είναι καμπανάκι κινδύνου που δεν πρέπει να αγνοηθεί.

Για τα στρατιωτικά νοσοκομεία ο υπουργός εθνικής άμυνας χρησιμοποίησε τον όρο της πληρότητας, είπε, δηλαδή, ότι τα στρατιωτικά νοσοκομεία έχουν χαμηλή πληρότητα! Το οποίο, ως στοιχείο, είναι κατά γενική ομολογία το ζητούμενο. Εκτός κι αν ο Υπουργός θέλει τα νοσοκομεία γεμάτα. Και αντί  να απονείμει συγχαρητήρια προς την υγειονομική υπηρεσία των Ενόπλων Δυνάμεων την κατηγόρησε γιατί δεν έχει ασθενείς!

Αυτό το στοιχείο από μόνο του εγείρει προβληματισμό και ερωτήματα. Τι επιδιώκει ο υπουργός; Να ανοίξει τις πόρτες στα ιδιωτικά συμφέροντα; Ακόμη και η πισίνα στη Λάρισα τον ενόχλησε. Αντί να χρησιμοποιήσει την ύπαρξη της ως ένα επιχείρημα για το ενδιαφέρον της Πολιτείας για τις οικογένειες των στρατιωτικών,  κατηγόρησε το προσωπικό, ότι φταίει. Φταίνε αυτοί σήμερα για μια πισίνα που κατασκευάσθηκε πριν περίπου 70 χρόνια;

Το ερώτημα που πλέον τίθεται είναι σαφές: θα συνεχισθεί αυτή η πολιτική ή θα αλλάξει; Είναι πολιτική του υπουργού ή η κυβέρνηση συνολικά στηρίζει αυτές τις “μεταρρυθμίσεις”; Οι αλλαγές αυτές μοιάζουν να ανοίγουν τον δρόμο σε ιδιωτικά συμφέροντα, που θα σπεύσουν να καλύψουν τις “μαύρες τρύπες”, τις οποίες η ίδια η πολιτική ηγεσία δημιούργησε. Αν είναι έτσι, τότε μιλάμε για μια στρατηγική επιλογή που ξεπερνά τον ίδιο τον υπουργό Άμυνας και αφορά συνολικά την κυβέρνηση. Η Ελλάδα δεν έχει την πολυτέλεια να μπει σε κύκλο αβεβαιότητας και εσωτερικής αποδυνάμωσης. Οι Ένοπλες Δυνάμεις είναι ο θεμέλιος λίθος της εθνικής μας ασφάλειας. Οποιαδήποτε αλλαγή σε αυτό τον τομέα πρέπει να γίνεται με σεβασμό, σοβαρότητα και τεκμηρίωση. Οι εξαγγελίες του Υπουργού Άμυνας δεν πληρούν καμία από αυτές τις προϋποθέσεις. Αντιθέτως, προκαλούν ανησυχία, σύγχυση και αποδυνάμωση.