Η οικονομική πολιτική Τραμπ πλήττει την εκλογική του βάση!

Η αβεβαιότητα γύρω από τους δασμούς, που εισήγαγε ο ίδιος ο Τραμπ, έχει σταματήσει τις προσλήψεις. Η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας τον Αύγουστο 2025, έπεσε στις 22 χιλιάδες έναντι πρόβλεψης για 75 χιλιάδες και δημιουργία 77 χιλιάδων τον Ιούλιο 2025. Οι κλάδοι που υποφέρουν είναι η μεταποίηση, οι κατασκευές, η ενέργεια και η εξόρυξη, που έχουν χαθεί συνολικά 25.000 θέσεις εργασίας. Το χονδρικό εμπόριο έχει επίσης πληγεί σοβαρά, με απώλεια 12.000 θέσεων εργασίας. Επιπλέον, η απαγόρευση και τα σκληρά μέτρα ενάντια στη μετανάστευση δεν έχει βοηθήσει στην πρόσληψη νέων Αμερικανών εργαζομένων.

Ως απάντηση στη μείωση των νέων θέσεων εργασίας, ο Τραμπ  αποφάσισε να απομακρύνει την επικεφαλής του Στατιστικού Γραφείου Εργασίας, Erika McEntarfer, κατηγορώντας την ότι χειραγώγησε (την είχε διορίσει ο ίδιος!) την έκθεση για την απασχόληση του Ιουλίου, η οποία ήδη έδειχνε μια επιβράδυνση της αγοράς εργασίας. Στη θέση της διόρισε έναν έμπιστό του οικονομολόγο, αλλά χωρίς καμία σχέση με το συγκεκριμένο αντικείμενο, τον Erwin John Antoni, από το Heritage Foundation, το άκρο δεξιό think tank, που συνέβαλε στη σύνταξη του Project 2025, της δεύτερης εκλογικής πλατφόρμας του Trump. Προφανώς, η θεραπεία που επέλεξε ο Τραμπ είναι χειρότερη από την ασθένεια.

Είναι γνωστό ότι ο Τραμπ επιδιώκει με κάθε τρόπο (κυριολεκτικά με κάθε τρόπο…) να ελέγξει τις αποφάσεις της FED, η οποία στη συνέχεια να προχωρήσει σε δραστική μείωση των επιτοκίων. Αλλά ακόμα κι αν καταφέρει να ελέγξει την FED, (η “ανεξαρτησία” -sic- του θεσμού, θεωρητικά και ιστορικά, είναι ένα θέμα που πρέπει να επανατοποθετηθεί στη συζήτηση, προφανώς κατηγορηματικά όχι με τον τρόπο του Τραμπ). Το πραγματικό ερώτημα είναι αν ο Τραμπ  θα ωφεληθεί από μια επιθετική μείωση των επιτοκίων. Αξίζει να μειωθούν σημαντικά τα επιτόκια; Ας το δούμε λίγο πιο συγκεκριμένα.

Ο πρόεδρος Τραμπ ζητά να μειωθεί το κόστος του χρέους και της χρηματοδότησης των ΗΠΑ, να βοηθηθεί η οικονομία και να ενισχυθούν οι χρηματιστηριακές αγορές, γνωρίζοντας πολύ καλά ότι ένα μεγάλο μέρος των αποταμιεύσεων των Αμερικανών συνδέεται με την απόδοση της χρηματιστηριακής αγοράς. Οι σύμβουλοί του Τραμπ, σχεδόν όλοι προερχόμενοι από χρηματιστηριακές εταιρείες, εκτιμούν ότι μια μείωση των επιτοκίων στο 3,0% μπορεί να “σπρώξει” τον S&P 500 σε νέα υψηλά έως και 6.600 μονάδες μέχρι το τέλος του έτους, μετά την κορύφωσή του στις 6.500 τον Αύγουστο.

Η ΑΙ και ο πληθωρισμός δεν επιβεβαιώνουν την πολιτική Τραμπ

Το ζήτημα, όμως, είναι ότι υπάρχει ο κίνδυνος μιας νέας φούσκας. Αν η FED υιοθετούσε μια πιο ευνοϊκή νομισματική πολιτική από ό,τι είναι απαραίτητο, θα κινδύνευε να υποδαυλίσει μια νέα φούσκα, όπως έχει συμβεί στο παρελθόν. Σύμφωνα με αρκετούς αναλυτές τα επιτόκια δεν είναι υψηλά. Το επιτόκιο της FED δεν είναι περιοριστικό, δεδομένου ότι οι πιο ασταθείς εταιρείες (αυτές που ορίζονται ως junk) θα μπορούν να λάβουν δάνεια με επιτόκια ελαφρώς υψηλότερα από αυτά των σταθερών εταιρειών ή ακόμα και της κυβέρνησης.

Το ασφάλιστρο που πληρώνουν σε σύγκριση με τα ομόλογα του Δημοσίου είναι το χαμηλότερο τα τελευταία πενήντα χρόνια. Επίσης, υπάρχει η “υπερφόρτωση” της Τεχνητής Νοημοσύνης. Ο κίνδυνος είναι ότι η μείωση των επιτοκίων τώρα, με την τρέλα της Τεχνητής Νοημοσύνης να τροφοδοτεί τις αμερικανικές αγορές, που ήδη βρίσκονται κοντά σε ιστορικά υψηλά, θα μπορούσε να τις ωθήσει σε ακόμη υψηλότερα επίπεδα, όπως προβλέπουν και οι επενδυτικές τράπεζες.

Όμως, η χρηματιστηριακή αξία των γιγάντων της Τεχνητής Νοημοσύνης είναι πλέον υψηλότατου επιπέδου. Για να μείνουμε μόνο στους Επτά Μεγαλύτερους, η Tesla, η πιο υπερτιμημένη, η αξία της μετοχής της διαπραγματεύεται περίπου 180 φορές τα αναμενόμενα κέρδη, η Nvidia σχεδόν 50 φορές, η Microsoft 36 φορές, ενώ οι Amazon, Alphabet και Meta κυμαίνονται μεταξύ 20 και 30 φορές.

Η Apple διαπραγματεύεται σχεδόν 17 φορές. Και εκτός από την Alphabet και την Meta, όλες οι άλλες έχουν πολύ υψηλούς πολλαπλασιαστές σε σύγκριση με τις πραγματικές προσδοκίες μεγέθυνσης, οι περισσότερες από τις οποίες συνδέονται με την Τεχνητή Νοημοσύνη. Με επενδύσεις στην τεχνολογία ίσες με σχεδόν 6% του ΑΕΠ, πρακτικά στο ίδιο επίπεδο με την κορύφωση του 2000 (κρίση των εταιρειών e-com), ο κίνδυνος φούσκας είναι πιο πιθανός από μια οικονομική ύφεση. Η FED πρέπει να είναι πολύ προσεκτική στις αποφάσεις της.

Τα στοιχεία για τον πληθωρισμό 

Τώρα σχετικά με τον πληθωρισμό. Τα σημάδια αδυναμίας στην αγορά εργασίας είναι λιγότερο εμφανή από τα στοιχεία που δείχνουν ότι ο πληθωρισμός έχει εδραιωθεί: το ποσοστό ανεργίας είναι μόνο 4,3%, κοντά σε ιστορικά χαμηλά, ενώ οι τιμές καταναλωτή έχουν υπερβεί τον στόχο του 2% της FED για πέντε συνεχόμενα χρόνια και αναμένεται να παραμείνουν υψηλές στο άμεσο μέλλον. Τα στοιχεία του Αυγούστου 2025, επιβεβαιώνουν τις προβλέψεις για άνοδο του πληθωρισμού.

Πράγματι ο ετήσιος πληθωρισμός στις ΗΠΑ επιταχύνθηκε στο 2,9% τον Αύγουστο του 2025, ο υψηλότερος από τον Ιανουάριο, αφού είχε διαμορφωθεί στο 2,7% τόσο τον Ιούνιο, όσο και τον Ιούλιο. Οι τιμές αυξήθηκαν με ταχύτερο ρυθμό για τα τρόφιμα (3,2% έναντι 2,9% τον Ιούλιο), τα μεταχειρισμένα αυτοκίνητα και φορτηγά (6% έναντι 4,8%) και τα καινούργια οχήματα (0,7% έναντι 0,4%).

Επίσης, το κόστος ενέργειας αυξήθηκε για πρώτη φορά μετά από επτά μήνες (0,2% έναντι -1,6%). Οι τιμές της βενζίνης (-6,6% έναντι -9,5%) και του μαζούτ (-0,5% έναντι -2,9%) μειώθηκαν λιγότερο και η αύξηση των τιμών του φυσικού αερίου παρέμεινε υψηλή στο ίδιο επίπεδο (13,8% έναντι 13,8%).

Εν τω μεταξύ, ο πληθωρισμός σταθεροποιήθηκε για τις υπηρεσίες μεταφορών (3,5% έναντι 3,5%).  Σε μηνιαία βάση, ο ΔΤΚ αυξήθηκε κατά 0,4%, τη μεγαλύτερη αύξηση από τον Ιανουάριο, πάνω από τις προβλέψεις για 0,3%. Ο δείκτης Shelter αυξήθηκε κατά 0,4% και άσκησε τη μεγαλύτερη ανοδική πίεση. Από την άλλη πλευρά, ο δομικός πληθωρισμός παρέμεινε σταθερός στο 3,1%, όπως και τον Ιούλιο και στο υψηλότερο επίπεδο του Φεβρουαρίου, ενώ ο δομικός δείκτης τιμών καταναλωτή αυξήθηκε κατά 0,3% σε μηνιαία βάση, ανταποκρινόμενος στον ρυθμό του Ιουλίου και στις προβλέψεις της αγοράς.