Πώς επηρεάζει καταναλωτές και Ναυτιλία η αύξηση της παραγωγής πετρελαίου από τον ΟΠΕΚ+

Τη Δευτέρα (29/9) οι τιμές του πετρελαίου μειώθηκαν κατά περισσότερο από 1%, στις παγκόσμιες αγορές, καθώς υπήρξαν πληροφορίες ότι ο ΟΠΕΚ+ προγραμματίζει για το Νοέμβριο μια ακόμη αύξηση της παραγωγής πετρελαίου και ταυτόχρονα ξεκίνησαν, ξανά μετά από 2,5 χρόνια, οι εξαγωγές πετρελαίου από την περιοχή του Κουρδιστάν του Ιράκ μέσω της Τουρκίας.

Τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης του αργού πετρελαίου Brent μειώθηκαν κατά 1,01 δολάρια, ή 1,4%, και διαμορφώθηκαν στα 69,12 δολάρια το βαρέλι, αφού την Παρασκευή οι τιμές είχαν αυξηθεί στο υψηλότερο επίπεδο από την 1η Αυγούστου, φτάνοντας σε επίπεδα πάνω από 70 δολάρια ανά βαρέλι. Αιτία ήταν οι ουκρανικές επιθέσεις με drones στις ενεργειακές υποδομές της Ρωσίας, διακόπτοντας τη διύλιση και τις αποστολές από έναν από τους μεγαλύτερους εξαγωγείς πετρελαίου στον κόσμο. Επίσης, το αμερικανικό αργό West Texas Intermediate μειώθηκε κατά 1,11 δολάρια, ή 1,7%, στα 64,61 δολάρια.

Οι αποφάσεις του ΟΠΕΚ+

Όπως έχει γίνει γνωστό o Οργανισμός Πετρελαιοεξαγωγικών Χωρών και οι σύμμαχοί του, γνωστοί από κοινού ως ΟΠΕΚ+, είναι πιθανό να εγκρίνουν, σε διαδικτυακή συνεδρίαση, την Κυριακή 5/10, μια ακόμη αύξηση της παραγωγής αργού πετρελαίου τουλάχιστον κατά 137.000 βαρέλια την ημέρα για το Νοέμβριο.

Η νέα αύξηση της παραγωγής έρχεται ως συνέχεια μιας σειράς παρόμοιων αποφάσεων, που ξεκίνησαν να υλοποιούνται από τον περασμένο Απρίλιο  ανατρέποντας τη στρατηγική για μειώσεις στην παραγωγή πετρελαίου, που αποφασίστηκε το Νοέμβριο του 2023. Στόχος ήταν η σταθεροποίηση των τιμών του πετρελαίου κατά τη διάρκεια μιας περιόδου γεωπολιτικών αναταραχών και αύξησης της προσφοράς αργού πετρελαίου από κράτη εκτός του ΟΠΕΚ. Ωστόσο, μετά από έντονες πιέσεις του Προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ για να μειωθούν οι τιμές του πετρελαίου ξεκίνησε η διαδικασία σταδιακής αύξησης της παραγωγής.

Έτσι, από τον περασμένο Απρίλιο ο ΟΠΕΚ+ αύξησε τις ποσοστώσεις κατά περισσότερα από 2,5 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα, που αντιπροσωπεύουν περίπου το 2,4% της παγκόσμιας ζήτησης. Παράλληλα, οι τιμές του πετρελαίου, που στην αρχή του έτους είχαν διαμορφωθεί πάνω από 80 δολάρια το βαρέλι από τον Απρίλιο μειώθηκαν αισθητά και διαπραγματεύονται κατά κανόνα σε ένα εύρος 60-70 δολαρίων ανά βαρέλι.

«Η περαιτέρω αποκλιμάκωση των τιμών διευκολύνεται και από το γεγονός ότι για πρώτη φορά μετά από 2,5 χρόνια θα διατεθούν στις διεθνείς αγορές έως και 230.000 βαρέλια αργού πετρελαίου την ημέρα μέσω Τουρκίας από την ημιαυτόνομη περιοχή του Κουρδιστάν στο βόρειο Ιράκ. Μετά από χρόνια αδιεξόδου, μια ενδιάμεση συμφωνία μεταξύ της ομοσπονδιακής κυβέρνησης του Ιράκ, της περιφερειακής κυβέρνησης του Κουρδιστάν (KRG) και των ξένων παραγωγών πετρελαίου που δραστηριοποιούνται στην περιοχή θα επιτρέψει τη ροή 180.000 έως 190.000 βαρελιών αργού πετρελαίου την ημέρα στο λιμάνι Τσεϊχάν της Τουρκίας», δήλωσε ο Ιρακινός υπουργός πετρελαίου στον κουρδικό ραδιοτηλεοπτικό φορέα Rudaw.

Η επίδραση στη Ναυτιλία

Η αυξανόμενη προσφορά αργού πετρελαίου από τον ΟΠΕΚ+ και τη Νότια Αμερική και η σημαντική αύξηση στις διαδρομές μεγάλων αποστάσεων έχουν αυξήσει θεαματικά τους ναύλους των “υπερδεξαμενόπλοιων”, των λεγόμενων “Πολύ Μεγάλων Πλοίων Αργού Πετρελαίου” (VLCCs), με χωρητικότητα πάνω από 200.000 dwt (τόνους νεκρού βάρους), το καθένα ικανό να μεταφέρει έως και 2 εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου.

Τις τελευταίες εβδομάδες, οι ναύλοι των VLCC στη διαδρομή από τη Μέση Ανατολή προς την Κίνα έφτασαν στο όριο των 100.000 δολαρίων την ημέρα. Αυτή ήταν η υψηλότερη τιμή εδώ και σχεδόν τρία χρόνια και πολύ πάνω από το προηγούμενο υψηλό του 2025 κατά τη διάρκεια της σύγκρουσης Ισραήλ-Ιράν τον Ιούνιο, όταν οι φόβοι για διακοπή της προσφοράς ή των εμπορικών ροών οδήγησαν τους ναύλους στα ύψη.

Η τελευταία φορά που οι τιμές των VLCC ήταν στα τρέχοντα υψηλά επίπεδα ήταν το 2022, μετά την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και τις μαζικές απελευθερώσεις αργού πετρελαίου από τα Στρατηγικά Αποθέματα Πετρελαίου των ΗΠΑ, ανέφερε η ναυλομεσιτική εταιρεία του Λονδίνου Poten & Partners.

Πάντως, ναυτιλιακοί αναλυτές είχαν επισημάνει ότι η κάμψη στους ναύλους των “υπερδεξαμενόπλοιων” άρχισε να ξεπερνιέται. Μάλιστα, εκτιμάται, πλέον, ότι η δυναμική που παρουσιάζουν θα επεκταθεί σε μικρότερα πλοία όπως τα Aframaxes και τα Suezmaxes και θα συνεχιστεί το τέταρτο τρίμηνο του έτους.

Ο παράγων Κίνα

Ένας ακόμα σημαντικός παράγοντας που επηρεάζει τη ζήτηση πετρελαίου είναι η Κίνα. Η εγχώρια ζήτηση δεν αυξάνεται πολύ γρήγορα, αλλά οι εισαγωγές της εξακολουθούν να είναι αυξημένες λόγω της συσσώρευσης αποθεμάτων. Αυτό πιθανώς οφείλεται σε έναν συνδυασμό κανονιστικών απαιτήσεων, ανταγωνιστικών τιμών πετρελαίου, αυξημένης διαθεσιμότητας νέας χωρητικότητας αποθήκευσης και επιθυμίας ενίσχυσης των αποθεμάτων σε έναν ολοένα και πιο αβέβαιο κόσμο με υψηλότερο κίνδυνο διακοπών εφοδιασμού. Όσο για το μέλλον, οι αναλυτές είναι αισιόδοξοι.

«Πολλοί από τους παράγοντες που ώθησαν την αγορά μέχρι στιγμής προς τα πάνω θα παραμείνουν στη θέση τους για λίγο καιρό. Περισσότερο πετρέλαιο του ΟΠΕΚ+ έρχεται, η Κίνα πιθανότατα θα συνεχίσει να δημιουργεί αποθέματα και πολλές χώρες του ΟΟΣΑ έχουν επίσης χαμηλά επίπεδα αποθεμάτων που θα πρέπει να αναπληρωθούν. Οι παραδόσεις VLCC για το υπόλοιπο του 2025 είναι πολύ περιορισμένες και ο στόλος των πλοίων που υπόκεινται σε κυρώσεις, που δεν είναι διαθέσιμοι για τις κύριες αγορές, συνεχίζει να αυξάνεται {προς όφελος των πλοίων που δεν εμπίπτουν σε κυρώσεις]», καταλήγει εβδομαδιαία ανάλυση της Poten & Partners.