Τουρκία: Ανθρώπινο πρόσωπο σε κολόνα ηλικίας 12.000 ετών, σηματοδοτεί νέο κεφάλαιο στην αρχαιολογία.

Ο υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού της Τουρκίας, Μεχμέτ Νουρί Ερσόι, ανακοίνωσε ότι οι αρχαιολόγοι έφεραν στο φως μια κολόνα σε σχήμα Τ με απεικόνιση ανθρώπινου προσώπου στο Καραχαντεπέ—σηματοδοτώντας την πρώτη τέτοια ανακάλυψη στην ιστορία.

Η ανακάλυψη έγινε στο πλαίσιο των συνεχιζόμενων ανασκαφών στο έργο Taş Tepeler (Λίθινοι Λόφοι), μιας πρωτοβουλίας που εξερευνά τα αρχαιότερα γνωστά μνημειακά κτίσματα στην ανθρώπινη ιστορία στη νοτιοανατολική Τουρκία.

Ένα πρόσωπο από 12 χιλιετίες πριν

Οι κολόνες σε σχήμα Τ—γνωστές από το Γκιομπεκλίτεπε και άλλες γειτονικές νεολιθικές τοποθεσίες—έχουν προκαλέσει έντονο ενδιαφέρον στους αρχαιολόγους για τα στυλιζαρισμένα χέρια και μπράτσα που είναι χαραγμένα στους κορμούς τους, κάτι που υποδηλώνει ότι οι κολόνες συμβόλιζαν ανθρώπινες μορφές.

Η τελευταία ανακάλυψη στο Καραχαντεπέ, ωστόσο, πάει αυτή την ιδέα ακόμη παραπέρα: για πρώτη φορά, μία από αυτές τις μνημειακές πέτρες φέρει καθαρά σκαλισμένο ανθρώπινο πρόσωπο.

Η απεικόνιση, τοποθετημένη στο ανώτερο τμήμα της κολόνας, παρουσιάζει έντονες γραμμές, βαθουλωτά μάτια και φαρδιά, πλατυσμένη μύτη. Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι αυτά τα χαρακτηριστικά παραπέμπουν στο ίδιο ύφος με άλλα ανθρώπινα γλυπτά που έχουν ήδη βρεθεί στην τοποθεσία. Η ανακάλυψη πλέον θεωρείται σημείο καμπής στη μελέτη του πρώιμου ανθρώπινου συμβολισμού και της καλλιτεχνικής έκφρασης.

Περισσότερο από αρχιτεκτονική: Το ανθρώπινο σύμβολο

Εδώ και δεκαετίες, οι επιστήμονες διαφωνούν για το αν οι ογκώδεις κολόνες σε σχήμα Τ είχαν καθαρά δομική χρήση, συμβολική σημασία ή και τα δύο.
Η νέα ανακάλυψη ενισχύει την άποψη ότι αυτές οι κολόνες δεν ήταν μόνο αρχιτεκτονικά στοιχεία αλλά και αναπαραστάσεις του ανθρώπινου σώματος—ίσως ακόμη και οι πρώτες γνωστές απόπειρες προσωπογραφίας.
Με την απόδοση χαρακτηριστικών προσώπου για πρώτη φορά, η κολόνα του Καραχαντεπέ αποκαλύπτει πώς οι άνθρωποι της Νεολιθικής Εποχής ενδέχεται να ξεκίνησαν να εκφράζουν ταυτότητα, πνευματικότητα και την ίδια την ανθρώπινη ύπαρξη μέσα από την τέχνη.

Taş Tepeler: Πύλη στις απαρχές της ανθρωπότητας

Το έργο Taş Tepeler, που περιλαμβάνει πολλαπλούς χώρους ανασκαφών στη νοτιοανατολική Ανατολία, τεκμηριώνει τη μετάβαση από τη ζωή των κυνηγών-τροφοσυλλεκτών στη μόνιμη εγκατάσταση.

Αναφερόμενο σε μια περίοδο πριν περίπου 12.000 χρόνια, το εγχείρημα αυτό προσφέρει μοναδικές γνώσεις για τις απαρχές της κοινοτικής αρχιτεκτονικής και των συστημάτων πίστης.

Η ανακάλυψη στο Καραχαντεπέ προστίθεται σε έναν ολοένα αυξανόμενο όγκο στοιχείων που δείχνουν ότι η νοτιοανατολική Τουρκία δεν ήταν μόνο κοιτίδα πολιτισμού, αλλά και τόπος γέννησης της συμβολικής σκέψης—εκεί όπου οι άνθρωποι χάραξαν για πρώτη φορά την ίδια τους την εικόνα στην πέτρα.