Σε δυο βάρκες πατάει η Αθήνα για το ρωσικό LNG

Το αυστηρό μέτρο για το ρωσικό LNG, με έναρξη εφαρμογής την 1η Ιανουαρίου 2027 (δηλαδή, ούτε άμεσα το 2026 ούτε και στην αρχικώς και θεωρητικώς προβλεπόμενη ημερομηνία το 2028), αποτελεί τον κύριο πυλώνα του 19ου «πακέτου» κυρώσεων της Ε.Ε. κατά της Μόσχας. Πρόκειται για την ευρωπαϊκή απάντηση στην κατάρρευση των προσδοκιών ταχείας ειρήνευσης που είχαν δημιουργηθεί με τη συνάντηση των προέδρων Τραμπ και Πούτιν.

Μετά τις σχετικές ανακοινώσεις της προέδρου της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, στις 19 Σεπτεμβρίου 2025, οι διαδικασίες της ΕΕ προβλέπουν τη γραφειοκρατική εξειδίκευση των αποφάσεων και την κύρωση των συνδεόμενων νομικών πράξεων εφαρμογής τους.

Σε αυτό ακριβώς το στάδιο των νομικών πράξεων, η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη (που είχε κάνει το Σεπτέμβριο του 2022 ακόμα και τη δήλωση ότι «διεξάγουμε πόλεμο εναντίον της Ρωσίας») διαφωνεί με τη λήψη του βασικότερου μέτρου που, κατά το σκεπτικό της 19ης δέσμης κυρώσεων, θα περιορίσει τη χρηματοδότηση των στρατιωτικών επιχειρήσεων.

Η διγλωσσία για το ρωσικό LNG

Συγκεκριμένα, η Μόνιμη Αντιπροσωπεία της Ελλάδας στην ΕΕ, η οποία σε ανάλογης σημασίας ζητήματα λαμβάνει οδηγίες προσωπικά από τον Πρωθυπουργό και δευτερευόντως από τις συναρμόδιες διευθύνσεις του υπουργείου Εξωτερικών, ενημέρωσε την Κομισιόν πως η Αθήνα έχει «σημαντικές επιφυλάξεις και αντιρρήσεις» για το πλήρες μπλόκο στο ρωσικό LNG.

Επίσης, αντί οι Έλληνες διπλωμάτες να προβάλλουν το λογικό επιχείρημα ότι η καθολική απαγόρευση θα οδηγήσει σε μεγάλη άνοδο τιμών του LNG παγκοσμίως και στο κόστος εισαγωγών (οποιασδήποτε προέλευσης) στην Ελλάδα, παρουσίασαν μόνον διάφορες πολιτικές θεωρίες στους αξιωματούχους της ΕΕ.

Προφανώς, αναπαράγοντας τη νοοτροπία προσωπικής διπλωματίας του κ. Μητσοτάκη που θεωρούσε ότι θα άλλαζε συλλογικές αποφάσεις των «27» με επιστολές του προς την κυρία φον ντερ Λάιεν για τις τιμές του ρεύματος (Σεπτέμβριος 2024 και Ιανουάριος 2025) ή των καταναλωτικών αγαθών (Μάϊος 2024).

Τι θα αποφασίσει η Αθήνα

Το ερώτημα, που τίθεται από στελέχη της Κομισιόν, είναι αν η Αθήνα θα επιμείνει μέχρι τέλους στην πολιτική «επιφυλάξεων», καθυστερώντας ή και ανατρέποντας τις διαδικασίες στις Βρυξέλλες. Η απάντηση είναι αρνητική και η πιθανότερη εξέλιξη είναι η Ελληνική Αντιπροσωπεία να καταθέσει, τελικά, μία μονομερή εθνική δήλωση για τα πρακτικά.

Άλλωστε, σε παρόμοιους λεονταρισμούς, χωρίς συνέχεια, είχε προβεί ο Πρωθυπουργός, προς πρόσκαιρη ικανοποίηση της ελληνικής εφοπλιστικής κοινότητας που συναλλάσσεται με τη Μόσχα, και το 2022 (7η δέσμη κυρώσεων) και το 2023 (11η και 12η).

Πάντως, ανεξάρτητα από τα κίνητρα του Μεγάρου Μαξίμου (εντυπωσιασμός συνομιλητών στο ναυτιλιακό κλάδο ή επίδειξη μετριοπάθειας προς το Κρεμλίνο ή διπλωματική επιπολαιότητα), η ξαφνική υπεράσπιση του ρωσικού LNG αιφνιδιάζει τους εταίρους που ακολουθούν τη συμφωνημένη γραμμή.

Πρώτη απ’ όλους η Γαλλία, η οποία αντιμετωπίζει σαν ενιαίο προβληματικό σύνολο το λεγόμενο «σκιώδη στόλο» (μεταφορά πετρελαίου), τις εταιρίες εμπορίας LNG και τη χρήση εγκαταστάσεων σε τρίτες χώρες, όπου το ρωσικό LNG μεταφορτώνεται και μεταβαπτίζεται σε άλλης εθνικότητας.

Ερωτηματικό οι σχέσεις με τις ΗΠΑ

Παράλληλα, προκαλούνται εμπόδια και στις σχέσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες μετά την πρόσφατη επίσκεψη του υπουργού Εσωτερικών και επικεφαλής του Εθνικού Συμβουλίου Ενεργειακής Κυριαρχίας, Νταγκ Μπέργκαμ, που παρουσιάστηκε από την κυβέρνηση ως ανάδειξη της Ελλάδας σε ενεργειακό κόμβο (εγκαταστάσεις Ρεβυθούσας και Αλεξανδρούπολης).

Αν και είναι σαφέστατο ότι η διοίκηση Τραμπ συνδέει την αμερικανική υποστήριξη στον κόμβο Ρεβυθούσας-Αλεξανδρούπολης με την άμεση απεξάρτηση της Ελλάδας από τους Ρώσους ενεργειακούς προμηθευτές, ο -δημοσίως- «ρωσοφάγος» Πρωθυπουργός δεν άνοιξε τα χαρτιά του κατά τις συνομιλίες με τον κ. Μπέργκαμ.

Ωστόσο, λίγες ημέρες αργότερα, ο κ. Μητσοτάκης έστειλε στη Νέα Υόρκη τον υπουργό Ενέργειας Στ. Παπασταύρου, «ως -πολιτικόν- πρόβατον επί σφαγήν», να διαβεβαιώσει τον Αμερικανό ομόλογό του, Κρις Ράιτ, ότι η αποσύνδεση από το ρωσικό αέριο αποτελεί στρατηγική προτεραιότητα, ενώ περίπου την ίδια ώρα, στις Βρυξέλλες, η Ελληνική Αντιπροσωπεία υπερασπιζόταν τη συνέχιση προμήθειας LNG από το Κρεμλίνο.