Η ψευδαίσθηση της ειρήνης στη Γάζα

Η ισραηλινή αποδοχή της εκεχειρίας δεν ήταν πράξη καλής θέλησης και ειρήνης, αλλά μια κίνηση που επιβλήθηκε από τις περιστάσεις. Με την κοινωνική δυσαρέσκεια στο εσωτερικό να διογκώνεται και την διεθνή απομόνωση να βαθαίνει, το Τελ Αβίβ γνωρίζει ότι πρέπει να διασφαλίσει την επιστροφή των ομήρων, ώστε να επανακτήσει ένα αίσθημα ελέγχου. Ωστόσο, στρατιωτικοί και πολιτικοί αξιωματούχοι έχουν ήδη ξεκαθαρίσει τις προθέσεις τους: “Ας πάρουμε τους ομήρους και συνεχίζουμε τον πόλεμο”.

Η τοποθέτηση αυτή αποκαλύπτει την πραγματική φύση της συμφωνίας: δεν πρόκειται για τερματισμό του πολέμου, αλλά για επανατοποθέτηση των δυνάμεων ενόψει της επόμενης φάσης. Αφού ολοκληρωθεί η επιστροφή των ομήρων, το Ισραήλ είναι πιθανό να συνεχίσει τις επιχειρήσεις επικαλούμενο “εκκρεμείς στόχους”, πλήττοντας ό,τι απομένει από την ισοπεδωμένη Γάζα.

Για τον Νετανιάχου, η ειρήνη ισοδυναμεί με πολιτική κατάρρευση. Ένας τερματισμός των εχθροπραξιών θα τον ανάγκαζε να βρεθεί αντιμέτωπος με τις εκκρεμείς δίκες διαφθοράς και να λογοδοτήσει για την αποτυχία της 7ης Οκτωβρίου αλλά και για την τεράστια καταστροφή που ακολούθησε. Ο πόλεμος αποτέλεσε την ασπίδα του, συγκρατώντας μια εύθραυστη κυβερνητική συμμαχία με την επίφαση της “εθνικής ενότητας”. Αν τα όπλα σιγήσουν, η επίφαση αυτή θα καταρρεύσει – και μαζί της η κυβέρνηση συνασπισμού. Έτσι, η πολιτική του επιβίωση προϋποθέτει τη συνέχιση της αστάθειας.

Η Ουάσιγκτον της… κυριαρχίας

Οι ΗΠΑ, επίσης, δεν δείχνουν πρόθεση να τερματίσουν τον φαύλο κύκλο της βίας. Στρατηγικός τους στόχος στη Δυτική Ασία δεν είναι η ειρήνη, αλλά η πλήρης κυριαρχία σε στρατιωτικό, πολιτικό και οικονομικό επίπεδο. Η συμφωνία για τη Γάζα, αν ολοκληρωθεί επιτυχώς, θα αποτελέσει πρότυπο για να πιεστούν κι άλλα κράτη – από τον Λίβανο και την Υεμένη έως το Ιράκ και το Ιράν – να αποδεχθούν αντίστοιχες σταδιακές διευθετήσεις, που θα εξυπηρετούν τα αμερικανικά συμφέροντα.

Ωστόσο, οι χώρες αυτές διαθέτουν ισχυρές συμμαχίες και μηχανισμούς άμυνας. Ήδη οργανώσεις αντίστασης στην περιοχή έχουν προειδοποιήσει πως κάθε απόπειρα επιβολής αμερικανικών όρων θα συναντήσει σθεναρή απόρριψη.

Η επόμενη φάση;

Η ψευδαίσθηση μιας ισραηλινής “νίκης” στη Γάζα δεν πρόκειται να φέρει σταθερότητα· αντιθέτως, ανοίγει τον δρόμο για μια ευρύτερη περιφερειακή σύγκρουση. Τα ίδια δίκτυα πληροφοριών, εφοδιασμού και διπλωματίας που επιχειρούν σήμερα στη Γάζα, ήδη, στρέφονται προς τον Λίβανο, την Υεμένη και το Ιράν. Η Ουάσιγκτον επιδιώκει να ελέγξει ολόκληρο το τόξο της Δυτικής Ασίας, πριν επικεντρωθεί στον επόμενο μεγάλο ανταγωνιστή της: την Κίνα.

Η στρατηγική της είναι ξεκάθαρη: εξασφάλιση του ελέγχου των ενεργειακών διαδρόμων και των θαλάσσιων περασμάτων της περιοχής, προκειμένου να αποκτήσει αποφασιστικό πλεονέκτημα – οικονομικό απέναντι στην Κίνα και στρατιωτικό σε ενδεχόμενη μελλοντική σύγκρουση – τόσο απέναντι στην Ευρώπη όσο και στην Ασία.

Ένα διάλειμμα πριν… από την καταιγίδα

Ο πόλεμος στη Γάζα μπορεί να φαίνεται ότι πλησιάζει στο τέλος του, αλλά οι γεωπολιτικές εντάσεις συνεχίζουν να εντείνονται. Για το Ισραήλ, η εκεχειρία εξυπηρετεί εσωτερικές πολιτικές ανάγκες· για την Ουάσιγκτον, αποτελεί εργαλείο μιας ευρύτερης στρατηγικής κυριαρχίας.

Για τους λαούς της περιοχής, όμως, αυτή η ειρήνη δεν είναι παρά ένα σύντομο διάλειμμα σε μια σύγκρουση που εκτείνεται σε ολόκληρη τη Μέση Ανατολή, χαράσσοντας νέες γραμμές αντιπαράθεσης στον αγώνα των ΗΠΑ για κυριαρχία στο τελευταίο στρατηγικό σύνορο του πλανήτη.