Από τον ΟΗΕ στον Τραμπ το Κυπριακό;

Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, λίγο-πολύ, με δική του… συνταγή, επέβαλε τη συμφωνία, διαμορφώνοντας συνθήκες για νέες πρακτικές στη επίλυση διεθνών προβλημάτων και σε μια νέα τάξη πραγμάτων. Πρακτικές που παραπέμπουν σε παρεμβάσεις, οι οποίες έχουν χαρακτηριστικό την επιβολή όρων συμφωνίας. Όπως έγινε στην περίπτωση της Γάζας και το προσπάθησε και στην Ουκρανία. Σε αυτό το πάζλ των εξελίξεων, είναι σαφές πως εκτός παιχνιδιού παραμένει ο ΟΗΕ και τον πρώτο λόγο και ρόλο έχουν οι Ηνωμένες Πολιτείες και ο Πρόεδρος τους, Ντόναλντ Τραμπ. Στην μεγάλη εικόνα εντάσσονται κι άλλες δυνάμεις, με ρόλο, ωστόσο, “δεύτερου βιολιού”. Εκείνο, που αφορά την Κύπρο είναι οι πρακτικές που θέτουν εκτός τα Ηνωμένα Έθνη, αλλά και την τάση επιβολής.

Παράλληλα, σε ό,τι αφορά την ανακατανομή ισχύος στην περιοχή, η Τουρκία, που “τρύπωσε” στις εξελίξεις την υστάτη, διεκδικεί πιο αναβαθμισμένο ρόλο. Ήδη η κατοχική πλευρά δηλώνει παρούσα στην επόμενη ημέρα της συμφωνίας για τη Γάζα. Η εμπλοκή της, στην τελευταία φάση, στις συζητήσεις στην Αίγυπτο, της εξασφάλισε εισιτήριο για τη συνέχεια. Επιστρατεύθηκε για να… πείσει την Χαμάς, την οποία ενίοτε την εκπροσωπεί (και την φιλοξενεί) και ως αποτέλεσμα αυτών θα είναι στην task force, στην οποία συμμετέχουν οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Αίγυπτος, η Τουρκία και το Κατάρ.

Η Τουρκία, είπε ο Τούρκος Πρόεδρος, θα συμμετάσχει στη δύναμη επιτήρησης της κατάπαυσης πυρός στη Γάζα. Η ομάδα- task force – «θα διαδραματίσει διευκολυντικό ρόλο στην παρακολούθηση των συμφωνηθέντων, που αφορούν τις δυο πλευρές, την ισραηλινή και την παλαιστινιακή», σύμφωνα με τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν. Ο τελευταίος σημείωσε τον μεσολαβητικό ρόλο της ομάδας στην αντιμετώπιση ζητημάτων κατά την εφαρμογή της συμφωνίας. Η κατοχική δύναμη έχει κι άλλες δυνατότητες, μηχανισμούς, που θα βοηθήσουν στην ανοικοδόμηση της Γάζας. Από εκκαθαρίσεις χαλασμάτων μέχρι και κατασκευαστικές εταιρείες.

Είναι προφανές, λοιπόν, ότι η Άγκυρα μπαίνοντας στην εξίσωση, αξιοποιεί την παρουσία της στις εξελίξεις και επιχειρεί να λειτουργήσει τούτο υπέρ των σχεδιασμών στην ευρύτερη περιοχή. Η συμμετοχή της στην ομάδα υλοποίησης της συμφωνίας, θεωρείται στην Άγκυρα ως διαβατήριο για νέο αναβαθμισμένο ρόλο και για την εκπλήρωση των επιδιώξεων της. Καθόλου εύκολο εγχείρημα, γιατί δεν “παίζει” μόνη η Άγκυρα, πλην όμως είναι σαφές πως ο Ερντογάν θέλει να αξιοποιήσει τη συγκυρία και να κερδίσει πόντους στην προσπάθεια ελέγχου της περιοχής.

Ξέπλυμα κατοχικής δύναμης στη Γάζα

Είναι σαφές πως οι παρεμβάσεις της Άγκυρας χρησιμοποιούνται και για ξέπλυμά της. Είχε αυτοπροβληθεί (και το αποδέχθηκε ο Ουκρανός Πρόεδρος Ζελένσκι) να είναι μέρος του συστήματος εγγυήσεων την επόμενη ημέρα μιας συμφωνίας στην Ουκρανία. Ενόψει τούτου, είχε αναλάβει και πρωτοβουλίες μεσολάβησης και φιλοξένησε συναντήσεις Ρώσων και Ουκρανών αξιωματούχων. Ο Τούρκος Πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, αναφέρθηκε και στη συμμετοχή της Τουρκίας στους εγγυητές στη Γάζα και μετά την τελευταία εξέλιξη κατάφερε να αποτελεί μέρος της task force. Κι όλα αυτά η Τουρκία, μια κατοχική δύναμη!

Η κατοχική πλευρά επιδιώκει στρατηγικό έλεγχο της Ανατολικής Μεσογείου, πιέζει διά της ισχύος Λευκωσία και Αθήνα και επιχειρεί να αποτρέψει σχεδιασμούς τους. Εξακολουθεί να πιέζει το καθεστώς της Δαμασκού για καθορισμό μεταξύ τους ΑΟΖ. Μια κίνηση, που εάν γίνει, θα δημιουργήσει πρόβλημα και στην Κυπριακή Δημοκρατία. Επί του παρόντος και παρά τις αρχικές ενδείξεις, η Συρία δεν φαίνεται να αποδέχεται το τουρκικό αίτημα. Τίποτε, όμως, δεν είναι οριστικό.

Η Άγκυρα επενδύει και σε άλλες περιοχές του κόσμου, ενισχύοντας την επιρροή της, όπως στον Καύκασο, στην Αφρική και αλλού. Η πρόσφατη παράδοση χιλιάδων τουρκικής κατασκευής καμικάζι drones τύπου Skydagger στο Κόσοβο προκάλεσε έκρηξη αντιδράσεων στο Βελιγράδι. Η Σερβία, παρά τις πολλές εμπορικές και αμυντικές συμφωνίες με την Τουρκία, διαπιστώνει πως αυτές δεν επηρεάζουν τη στρατηγική επέλαση της Άγκυρας στα Βαλκάνια. «Είναι πλέον απολύτως σαφές ότι η Τουρκία δεν θέλει σταθερότητα στα Δυτικά Βαλκάνια και ονειρεύεται ξανά την αποκατάσταση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας», ανέφερε ο Σέρβος πρόεδρος, Αλεξάνταρ Βούτσιτς.

Κινήσεις από Λευκωσία

Η Λευκωσία, μέσα στο πλαίσιο των δυνατοτήτων της, του μεγέθους της, κινείται σε διάφορα επίπεδα για να είναι παρούσα στις εξελίξεις. Έχοντας καλές σχέσεις με όλους τους εμπλεκόμενους, η Λευκωσία διατηρεί ανοικτά κανάλια επικοινωνίας. Όπως ανέφερε αρμόδια πηγή, δεν παρακολουθεί παθητικά τα όσα διαδραματίζονται, γίνονται πολιτικές και διπλωματικές κινήσεις στο προσκήνιο και στο παρασκήνιο. Σημειώνονται οι πρόσφατες επισκέψεις του υπουργού Εξωτερικών, Κωνσταντίνου Κόμπου, σε Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και στη Σαουδική Αραβία. Αλλά και επαφές, που γίνονται σε άλλα επίπεδα με κράτη της περιοχής, που έχουν ρόλο.