Λευκωσία σε Αθήνα: Ας αρχίσουμε μεταξύ μας και έπεται η Πενταμερής…

Από λιβανέζικης πλευράς, σημειώνεται πως αυτή η κίνηση θα μπορούσε να έχει σημαντικές (θετικές) επιπτώσεις στην περιφερειακή συνεργασία στον τομέα της ενέργειας. Θα πρέπει να υπενθυμίσουμε στο πλαίσιο αυτό και τη συμφωνία Ισραήλ-Λιβάνου, που προήλθε μετά από αμερικανική μεσολάβηση. Κι αυτό για να αναδειχθεί ότι το πάζλ κλείνει σιγά-σιγά.

Την ίδια ώρα, στο τραπέζι βρίσκεται μια πρόταση από πλευράς Αθήνας, αυτή για διεξαγωγή πενταμερούς διάσκεψης, η οποία θα συζητήσει, μεταξύ πολλών άλλων, την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών ανάμεσα στην Ελλάδα, στην Αίγυπτο, στη Λιβύη, στην Τουρκία και στην Λευκωσία. Πρόκειται για μια πρωτοβουλία, η τύχη της οποίας δεν είναι γνωστή αυτή τη στιγμή. Κυρίως επειδή το πρώτο σινιάλο από την Άγκυρα έθετε στην εξίσωση και το καθεστώς των κατεχομένων της Κύπρου. Κίνηση από πλευράς Τουρκίας αναμενόμενη, που θα έπρεπε να προβλεφθεί.

Θα πρέπει, ωστόσο, να σημειωθεί πως υπήρχαν κι άλλες πρωτοβουλίες στο παρελθόν, που θα μπορούσαν να εξελιχθούν. Όπως σημειώνει σε άρθρο του ο πρέσβης ε.τ., Γεώργιος Πουκαμισάς, ήδη λειτουργεί από το 2019/20 σοβαρή εσχάρα συνεργασίας μεταξύ των κρατών της Ανατολικής Μεσογείου, χωρίς αποκλεισμούς, με αντικείμενο ζητήματα συνεργασίας στην εξόρυξη και διοχέτευση στις αγορές υποθαλασσίων κοιτασμάτων υδρογονανθράκων. Πρόκειται για το FORUM Φυσικού Αερίου Ανατολικής Μεσογείου (East Med Gas Forum – EMGF), που από το 2021 έχει λάβει μορφή διεθνούς οργανισμού, με έδρα το Κάϊρο. Στο EMGF μετέχουν η Αίγυπτος, η Ελλάδα, η Κύπρος, το Ισραήλ, η Ιορδανία, η Παλαιστινιακή Αρχή, προστέθηκαν δε Γαλλία και Ιταλία.

Αλλά, εάν η πρόταση της Ελλάδας θέλει να δημιουργήσει μια κινητικότητα, έστω και να προλάβει άλλους, θα μπορούσε προφανώς να διαμορφώσει τις προϋποθέσεις επιτυχίας (ή μη αποτυχίας), αντί να αιφνιδιάζει, δανειζόμενη ιδέες από τρίτους. Είναι σαφές, πάντως, ότι πολιτική δεν ασκείται με ξαναζεσταμένα, μπαγιάτικα φαγητά, που οι της αντίπερα όχθης αρνούνται να… δοκιμάσουν. Τι θα μπορούσε να γίνει; Για παράδειγμα, θα μπορούσε να ξεκινήσει συζητήσεις διμερώς. Για καθορισμό, μεταξύ άλλων, ΑΟΖ με την Κυπριακή Δημοκρατία, η οποία έχει κλείσει συμφωνίες με τις πλείστες γειτονικές της χώρες. Τούτο είναι ένα διαχρονικό θέμα, το οποίο όταν το εγείρει η Λευκωσία, η Αθήνα κοιτάζει τα άστρα.

Αθήνα, Λευκωσία και ΑΟΖ

Το ζήτημα τούτο τέθηκε και από τη σημερινή κυβέρνηση της Κύπρου, χωρίς να βρει έδαφος συζήτησης. Η έναρξη συζητήσεων μεταξύ Ελλάδος και Κύπρου, για ΑΟΖ θα μπορούσε να ήταν μια αρχή. Να ξεκινήσουν οι συζητήσεις και να δημιουργήσουν ένα τετελεσμένο, που θα απαντούσε σε κινήσεις και επεκτατικές επιδιώξεις της κατοχικής Τουρκίας. Αλλά και να δημιουργηθεί, βλέποντας την μεγάλη εικόνα, μια μεγάλη συνεργασία κρατών στην περιοχή. Η Κύπρος ακολουθεί χρόνια τώρα ένα μοντέλο συνεργασιών, που έχει αποδώσει. Ανέλαβε και αναλαμβάνει πρωτοβουλίες, κλείνει εκκρεμότητες. Τα πλείστα μέτωπα, που είχε ανοικτά, τα έχει κλείσει. Πλην, βεβαίως, εκείνο με την Τουρκία, η οποία ζητά διά των αξιώσεων της την υποταγή μας.

Σε μια περίοδο ανακατατάξεων, οι πρωτοβουλίες που λαμβάνονται θα πρέπει να προετοιμάζονται και να έχουν στόχευση. Η Κυπριακή Δημοκρατία, παρά το μέγεθος και τις δυνατότητές της, έχει στρατηγικά αποθέματα, τα οποία προσπαθεί να αξιοποιεί. Η Αθήνα επίσης έχει. Αν και, όταν βρίσκεται απέναντι στην Τουρκία, επιμένει και επιλέγει να στέκεται σε μειονεκτική θέση. Είναι ένα σύνδρομο, το οποίο κάποιοι στην Αθήνα το θεωρούν… επιστήμη και διπλωματική επιτυχία.