Τι μπορεί να μάθει ο Μαμντάνι από την Ελλάδα του 2015

Λίγους μόνο μήνες νωρίτερα, η σκέψη ότι ένας αυτοαποκαλούμενος δημοκρατικός σοσιαλιστής όπως ο Μαμντάνι θα μπορούσε να κυβερνά την πρωτεύουσα του παγκόσμιου καπιταλισμού θα προκαλούσε θυμηδία. Ωστόσο, στην έντονα πολωμένη εποχή που ζούμε, όπου οι πολιτικές τύχες των πρωταγωνιστών είναι ακόμη πιο ασταθείς και από το ευμετάβλητο κλίμα της Νέας Υόρκης, ο μετρημένος πολιτικός λόγος τείνει να πνίγεται από μια δημαγωγική ρητορική που βασίζεται περισσότερο στην περιφερειακή οδό της πειθούς (με έμφαση στην συναισθηματική φόρτιση και τα επιφανειακά συνθήματα) παρά στα λογικά και δομημένα επιχειρήματα.

Η μετεωρική άνοδος του κ. Μαμντάνι μοιάζει να βασίστηκε περισσότερο στην αυτοπροβολή του ως ένα είδος «αντί-Τραμπ» παρά σε μια πρακτική και κοστολογημένη παρουσίαση της ριζοσπαστικής πλατφόρμας του. Κατά την διάρκεια της εκστρατείας του, φάνηκε να τον ενδιαφέρει περισσότερο να πολιτεύεται κόντρα στον κ. Ντόναλντ Τραμπ παρά στους αντιπάλους του για την δημαρχία (εν μέρει επειδή η γνήσια αντιπάθεια του κόσμου για τον πρώην κυβερνήτη και ανεξάρτητο υποψήφιο κ. Κουόμο και η ενίοτε αστεία ιδιοσυγκρασία του Ρεπουμπλικάνου υποψηφίου κ. Σλίβα του έλυσαν τα χέρια).

Πολλοί από τους ψηφοφόρους που προέκριναν τον κ. Μαμντάνι το έπραξαν με την ψευδαίσθηση ότι τιμωρούσαν έτσι τον Πρόεδρο Τραμπ. Η ειρωνεία της υπόθεσης είναι ότι η νικηφόρος εκστρατεία του νεοεκλεγέντα δημάρχου βασίστηκε εν πολλοίς στην συνταγή Τραμπ, επικεντρώνοντας στην δυσαρέσκεια των ψηφοφόρων με την κατάσταση της ακρίβειας και κάνοντας νεφελώδεις λαϊκίστικες υποσχέσεις για τις καλύτερες μέρες που θα έρθουν.

Προσοχή στο πάθημα Τσίπρα

Το εκλογικό αυτό αποτέλεσμα θύμισε μέρες του 2015, όταν ο κάποτε (και προσεχώς πάλι) περιθωριακός ΣΥΡΙΖΑ κατέλαβε την εξουσία με μπροστάρη έναν νέο και χαρισματικό αρχηγό που έγινε πρωθυπουργός σε ηλικία 41 χρόνων μετά από υποσχέσεις να σκίσει τα μνημόνια «με ένα νόμο και ένα άρθρο» και να «τρομοκρατήσει τους τρομοκράτες» που επέβαλαν στην Ελλάδα αυστηρά μέτρα λιτότητας. Μετά την πάροδο των πρώτων έξι (ηρωικών για κάποιους, χαοτικών για άλλους) μηνών, ο κ. Τσίπρας παραβίασε την εντολή του δημοψηφίσματος που ο ίδιος προκάλεσε και κέρδισε, υπογράφοντας το τιμωρητικό τρίτο μνημόνιο που δεσμεύει την περιουσία της χώρας για 99 χρόνια.

Κατά την περίοδο της διακυβέρνησής του, πέτυχε μέχρι και να ανατρέψει την πάγια θέση της Ελλάδας απέναντι στα Σκόπια, παραχωρώντας τους την χρήση του ονόματος «Μακεδονία» και των παράγωγων αυτής έναντι πινακίου φακής. Πλέον, προσπαθεί να στήσει την πολιτική του επάνοδο χτίζοντας έναν πιο κεντρικό προφίλ και κάνοντας λόγο για έναν «νέο πατριωτισμό»… ό,τι κι αν σημαίνει αυτό.

Κανείς δεν μπορεί να ξέρει για σίγουρα αν η θητεία του κ. Μαμντάνι θα θυμίζει αυτήν του κ. Τσίπρα, αλλά οφείλει να του γίνει μάθημα, μήπως ο μεν εξελιχθεί σε μαριονέτα του Προέδρου Τραμπ, όπως έγινε ο δε για την τότε Καγκελάριο Μέρκελ. Μπορεί η θέση του δημάρχου της Νέας Υόρκης να είναι επιφανής, αλλά είναι γεγονός ότι οι εξουσίες του κολοβώνονται από αυτές του κυβερνήτη και του νομοθετικού σώματος της πολιτείας.

Χωρίς την έμπρακτη στήριξη τους, οι περισσότερες από τις τολμηρές προτάσεις του κ. Μαμντάνι δεν θα μπορέσουν να υλοποιηθούν. Μολονότι το νομοθετικό σώμα της πολιτείας μοιάζει να ασπάζεται την ιδεολογία του και να τον στήριξε η κυβερνήτης στην τελική κούρσα των εκλογών, πολλά θα μπορούσαν να αλλάξουν μέσα στον επόμενο χρόνο αν η θητεία του δεν έχει θετικό, συγκροτημένο και προπαντός λογικό ξεκίνημα.

Πόση εξουσία θα έχει πραγματικά ο Μαμντάνι;

Όλοι γνωρίζουν ότι η βασική δουλειά του δημάρχου είναι να φροντίζει για την ασφάλεια και καθαριότητα της πόλης του. Αυτό ήταν πάντα το κριτήριο που ξεχώριζε έναν επιτυχημένο δήμαρχο από έναν αποτυχημένο. Λόγω της κατανομής των διοικητικών εξουσιών, ο δήμαρχος της Νέας Υόρκης παίζει και σημαντικό ρόλο στον τομέα της παιδείας, αφού διαχειρίζεται το μεγαλύτερο σχολικό δίκτυο στις ΗΠΑ.

Αυτό που δεν κάνουν οι δήμαρχοι είναι να ορίζουν την οικονομική πολιτική. Δεν τυπώνουν χρήματα και δεν μπορούν να καταπολεμήσουν τον πληθωρισμό, οπότε η οικονομική τύχη της πόλης θα ακολουθήσει λίγο-πολύ αυτή της υπόλοιπης χώρας, εκτός από τις παρεμβάσεις του στην τοπική οικονομία, όπως η φορολόγηση των πλουσίων και των εταιρειών, όπου πάλι απαιτείται η συναίνεση της πολιτείας.

Παρόλο που η προσέλευση των ψηφοφόρων ήταν η υψηλότερη που έχει σημειωθεί σε δεκαετίες, το άθροισμα αντιστοιχεί μόνο στο 40% των εγγεγραμμένων ψηφοφόρων της πόλης. Ο κ. Μαμντάνι κέρδισε περίπου τους μισούς, εξασφαλίζοντας μια άνετη νίκη, όμως με αρκετά μικρότερη διαφορά από τους προκατόχους του σε ένα παραδοσιακό άντρο των Δημοκρατικών όπως είναι η Νέα Υόρκη.

Για να πετύχει, θα πρέπει να λειτουργήσει ως δήμαρχος των 8 εκατομμυρίων κατοίκων της εμβληματικής μητρόπολης, όχι μόνο της νομενκλατούρας που τον ώθησε στην εξουσία. Η φωτογραφία που τράβηξε με τον υιό Σόρος την επαύριο της νίκης του ήδη έχει προκαλέσει ανησυχία σε αρκετούς, καθώς εγείρονται ερωτήματα για το ποιοι χρηματοδότησαν την εκστρατεία του και τι θα περιμένουν ως ανταπόδοση στην επένδυσή τους.

Στους μήνες που θα ακολουθήσουν, οι Ρεπουμπλικάνοι θα επιχειρήσουν να παρουσιάσουν τον νέο δήμαρχο ως κόκκινο πανί στην εκστρατεία τους για τις κρίσιμες ενδιάμεσες εκλογές του 2026 και την αβέβαιη μάχη για την θέση του κυβερνήτη της Νέας Υόρκης. Εάν το Καπιτώλιο της Νέας Υόρκης ελεγχθεί από Ρεπουμπλικάνο κυβερνήτη, οι περισσότερες μεγαλεπήβολες υποσχέσεις του κ. Μαμντάνι θα ακυρωθούν εν τη γενέσει τους και η θέση του θα ομοιάζει με αυτήν που βρισκόταν ο κ. Τσίπρας μετά τον Ιούλιο του 2015.

Αντιθέτως, εάν καταφέρει να μετριάσει την ιδεολογική του αγκύλωση και να ασπαστεί πρακτικές λύσεις, θα αποδείξει ότι πέρα από την ευγλωττία και ευφράδειά του, διαθέτει και πολιτική ουσία. Ότι είναι αυτόφωτος ως πολιτικός και ότι η λάμψη του δεν αποτελεί απλό αντικατοπτρισμό μεγαλύτερων πολιτικών αστέρων όπως ο Πρόεδρος Τραμπ ή οι οργανώσεις που χρηματοδοτούν και εργάζονται υπέρ της ριζοσπαστικοποίησης του Δημοκρατικού κόμματος.

Η απροσδόκητη νίκη στις εκλογές για έναν μεγάλο δήμο αποσυντονίζει ενίοτε ακόμη και τον νικητή. Η αίγλη της πόλης του ανοίγει την όρεξη για μεγαλύτερα αξιώματα, πριν καν αποδείξει την αξία του στην θέση που του εμπιστεύτηκε. Είναι μεγάλη υπόθεση να μην μπερδεύει κανείς το κύρος της πόλης που διακυβερνά με τα προσωπικά του φόντα και να μείνει προσηλωμένο στο έργο του με ανασκουμπωμένα τα μανίκια. Αρχή άνδρα δείκνυσι.