Νέοι, γυναίκες και εργατική τάξη: οι μεγάλοι απόντες από τη σημερινή Eλληνική Βουλή

Η μελέτη, εστιάζει στη Βουλή που προέκυψε από τις εκλογές του Ιουνίου 2023 και εξετάζει τη δημογραφική, κοινωνική και επαγγελματική σύνθεση των βουλευτών, αποτυπώνοντας ένα σαφές έλλειμμα αντιπροσώπευσης νέων, γυναικών και εργαζόμενων.

Ηλικία: Πλειοψηφία οι άνω των 60

Όπως ανέφερε η κ. Μαυροπούλου, οι περισσότεροι βουλευτές είναι άνω των 60 ετών, ενώ η ηλικιακή ομάδα των 50-59 που κυριαρχούσε σε παλαιότερες έρευνες έχει πλέον υποχωρήσει. Η απουσία νέων είναι εντυπωσιακή: κανένας βουλευτής δεν είναι κάτω των 30, ενώ μόλις 25 βρίσκονται στην ομάδα 30-39 ετών. Το 28,8% ανήκει στην κατηγορία 40-49, ενώ η πλειονότητα των εδρών κατέχεται από βουλευτές άνω των 60.

«Πρόκειται για μια μακροχρόνια ανισορροπία στην ηλικιακή εκπροσώπηση», σημείωσε η ερευνήτρια, τονίζοντας ότι οι νεότερες γενιές δεν έχουν φωνή στη Βουλή, κάτι που εντείνει τη δημοκρατική απόσταση μεταξύ κοινωνίας και πολιτικής.

 

 Γυναίκες: Υποεκπροσώπηση, αλλά υψηλό μορφωτικό επίπεδο

Στις εκλογές του 2023 εξελέγησαν μόλις 69 γυναίκες, δηλαδή 23% του συνόλου, παρά την ποσόστωση του 40% στα ψηφοδέλτια. Οι κοινοβουλευτικές ομάδες με αριστερό ή κεντροαριστερό προσανατολισμό εμφανίζουν μεγαλύτερη ισορροπία, με την Πλεύση Ελευθερίας να έχει 50% γυναίκες και τη Νέα Αριστερά 45,5%. Αντίθετα, η Νέα Δημοκρατία περιορίζεται στο 19,3%.

Η Τζένη Μαυροπούλου επισήμανε ότι, αν και οι γυναίκες βουλεύτριες διαθέτουν πολύ υψηλά επίπεδα εκπαίδευσης, το χάσμα παραμένει. «Υπάρχει πρόοδος, αλλά όχι αντιπροσώπευση», είπε χαρακτηριστικά.

Κοινωνική προέλευση: Βουλή των ανώτερων τάξεων

Ακόμη πιο έντονη είναι η ταξική ανισορροπία. Σύμφωνα με τα στοιχεία της μελέτης, 255 βουλευτές (87%) προέρχονται από την ανώτερη κοινωνική τάξη, ενώ μόλις 18 (6,1%) ανήκουν στην εργατική τάξη και 20 (6,9%) στην κατώτερη. Οι περισσότεροι εκπρόσωποι της εργατικής τάξης προέρχονται από το ΚΚΕ και την Ελληνική Λύση, ενώ οι υπόλοιποι κυρίως από κόμματα όπως ο ΣΥΡΙΖΑ και η Πλεύση Ελευθερίας.

Η Μανίνα Κακεπάκη, ερευνήτρια του ΕΚΚΕ, σημείωσε ότι η εικόνα αυτή συνδέεται και με θεσμικούς αποκλεισμούς. «Η Ελλάδα έχει το υψηλότερο όριο ηλικίας εκλόγιμου στην Ευρώπη – τα 25 έτη, μαζί με την Ιταλία. Στις περισσότερες χώρες οι πολίτες μπορούν να θέσουν υποψηφιότητα από τα 18. Αυτό από μόνο του περιορίζει την πολιτική ανανέωση», ανέφερε.

 «Η Βουλή χάνει την επαφή με την κοινωνία»

Η αναπληρώτρια εκπρόσωπος Τύπου του ΠΑΣΟΚ, Όλγα Μαρκογιαννάκη, τόνισε ότι «η Βουλή χάνει την επαφή της με την κοινωνία, ιδίως με τις γυναίκες και τη νεολαία». «Όταν οι νέοι δεν βλέπουν νέους στη Βουλή και οι γυναίκες δεν βλέπουν γυναίκες, δημιουργείται η εικόνα μιας “λέσχης κυρίων”. Η μισή κοινωνία δεν εκπροσωπείται», πρόσθεσε.

«Η δημοκρατία οφείλει να εξελίσσεται και να προσαρμόζεται»

Στην ιδιότητα της δημοκρατίας ως μια ζωντανη διαδικασία συνεχώς εξελισσόμενη η οποία χρειάζεται διαρκώς ανανέωση και προσαρμογή στις κοινωνικές και ιστορικές συνθήκες, αναφέρθηκε ο συντονιστής του αντίστοιχου ευρωπαϊκού project για την σύνθεση των κοινοβουλίων των ευρωπαίκών χωρών, Michael Jennewein, επιστημονικός συνεργάτης του FES Αυστρίας, ο οποίος παρουσίασε ενδιαφέροντα στατιστικά από την ευρωπαίκή έρευνα που διεξάγεται σε άλλες 8 χώρες και όπως φάνηκε από τα στατιστικά αλλά και την ανάλυση των κινδύνων και των προκλήσεων η Ελλάδα δεν διαφοροποιείται αισθητά από τους ευρωπαϊκούς μέσους όρους.

 

 

Συμπεράσματα

Το προφίλ του τυπικού βουλευτή του 2023 είναι άνδρας, άνω των 60 ετών, με πανεπιστημιακή ή μεταπτυχιακή μόρφωση, από ανώτερη κοινωνική τάξη και με εμπειρία στην τοπική αυτοδιοίκηση — ένας «πολιτικός καριέρας» αποκομμένος από τη μέση ελληνική κοινωνία.

Η μελέτη και οι παρεμβάσεις των ομιλητών ανέδειξαν ότι η κρίση αντιπροσώπευσης στη χώρα δεν είναι μόνο ποσοτική, αλλά ουσιαστική και κοινωνική, απαιτώντας στοχευμένες πρωτοβουλίες για την ανανέωση και τη διεύρυνση της πολιτικής συμμετοχής νέων, γυναικών και εργαζομένων.