Το πολιτικό σύστημα σε στάση αναμονής για τα νέα κόμματα

Σε ένα περίεργο μονοπάτι βρίσκεται το πολιτικό σύστημα, με τις ισορροπίες, άλλοτε σαφώς καθορισμένες, να μοιάζουν πλέον ρευστές, με τα κόμματα να προσπαθούν να ερμηνεύσουν τη πραγματικότητα που αποτυπώνεται στις δημοσκοπήσεις. Η ΝΔ εξακολουθεί να διατηρεί καθαρό προβάδισμα και η πρωτιά της δεν φαίνεται να απειλείται, ωστόσο η απόσταση που τη χωρίζει από τα ποσοστά του 2019 και του 2023 είναι πλέον εμφανής. Η κυβερνητική φθορά δεν προέρχεται από ένα μόνο μέτωπο. Αντιθέτως, συγκροτείται από μια σειρά ζητημάτων που έχουν πλήξει την αξιοπιστία και το ηθικό πλεονέκτημα της κυβέρνησης.

Η υπόθεση του ΟΠΕΚΕΠΕ, με τις σκιές για αδιαφάνεια και κακοδιαχείριση, η επιμονή στην αμφιλεγόμενη «woke» ατζέντα (γεγονός που προκαλεί πληγές στη δεξιά πτέρυγα της κυβέρνησης), τα ανεπούλωτα τραύματα από το δυστύχημα των Τεμπών και οι επιλογές της κυβέρνησης στην εξωτερική πολιτική συνθέτουν ένα εκρηκτικό μείγμα που απομακρύνει ένα κομμάτι της κοινής γνώμης. Παρά ταύτα, η φθορά αυτή δεν φαίνεται (τουλάχιστον προς το παρόν) να μεταφράζεται σε αντίστοιχη ενίσχυση των κομμάτων της αντιπολίτευσης.

Ο ΣΥΡΙΖΑ εξακολουθεί να κινείται σε χαμηλά επίπεδα (οριακά ίσως και εκτός της επόμενης Βουλής, ειδικά αν προχωρήσει σε ίδρυση κόμματος ο Αλέξης Τσίπρας), το ΠΑΣΟΚ παρουσιάζει μεν μικρές αυξομειώσεις, χωρίς ωστόσο να επιτυγχάνει μια σταθερή δυναμική ανόδου, ενώ τα μικρότερα κόμματα της δεξιάς ή της αριστεράς αδυνατούν να μετατρέψουν τη δυσαρέσκεια σε εκλογική δύναμη.

Τι δείχνουν οι δημοσκοπήσεις

Αξιοσημείωτο, ωστόσο, είναι το στοιχείο που προκύπτει από τη δημοσκόπηση της εταιρείας Interview, σύμφωνα με την οποία η Νέα Δημοκρατία χάνει τέσσερις από τις δεκατρείς Περιφέρειες που είχε κερδίσει στις τελευταίες εθνικές εκλογές, με το ΠΑΣΟΚ να εμφανίζεται ενισχυμένο σε αυτές τις περιοχές. Το εύρημα αυτό λειτουργεί ως καμπανάκι για το Μέγαρο Μαξίμου, το οποίο αντιλαμβάνεται ότι η φθορά αποκτά πλέον γεωγραφικό βάθος και εκτείνεται σε περιοχές που μέχρι πρόσφατα θεωρούνταν προπύργια της γαλάζιας παράταξης. Αποτέλεσμα κυρίως της οργής που επικρατεί στον αγροτικό κόσμο. Θυμός που παίρνει σάρκα και οστά μέσω των τελευταίων κινητοποιήσεων που όλα δείχνουν πως βρίσκονται ακόμα στην αρχή.

Σε αυτό το πλαίσιο, η πρόσφατη συμφωνία της Ελλάδας με τις Ηνωμένες Πολιτείες για την αξιοποίηση των υδρογονανθράκων φαίνεται να προσφέρει προσωρινά πολιτικά «οξυγόνο» στην κυβέρνηση. Η συνεργασία με την Ουάσιγκτον ενισχύει το αφήγημα περί στρατηγικής σταθερότητας και οικονομικής προοπτικής, δίνοντας ορισμένους πόντους στη δημοσκοπική εικόνα της ΝΔ.

Παρ’ όλα αυτά, το Μαξίμου γνωρίζει ότι η προσπάθεια κεφαλαιοποίησης της συμφωνίας αυτής σε επίπεδο εκλογικής επιρροής είναι μακρά. Για να πετύχει μια ουσιαστική ανάκτηση των ψηφοφόρων του 2019 και του 2023, θα χρειαστεί όχι μόνο επιτυχίες στην εξωτερική πολιτική, αλλά και απτά αποτελέσματα στο εσωτερικό μέτωπο, εκεί όπου η κοινωνία μετρά καθημερινά το κόστος της κυβερνητικής πολιτικής.

Σε στάση αναμονής τα νέα κόμματα

Αξίζει πάντως να σημειωθεί πως συζήτηση γύρω από τα νέα πολιτικά σχήματα που ενδέχεται να εμφανιστούν στο προσεχές διάστημα φαίνεται να προκαλεί «κόπωση» στο εκλογικό κοινό. Οι πολίτες, ήδη αποστασιοποιημένοι από τις παραδοσιακές κομματικές ταυτότητες, δείχνουν να αντιμετωπίζουν με επιφυλακτικότητα τη διαρκή φημολογία περί νέων κομμάτων και πρωτοβουλιών. Η αβεβαιότητα, η ασάφεια και οι υπαινιγμοί χωρίς ξεκάθαρες τοποθετήσεις εντείνουν την αίσθηση πολιτικής ρευστότητας, χωρίς ωστόσο να παράγουν ουσιαστικό πολιτικό περιεχόμενο.

Στο επίκεντρο αυτής της συζήτησης βρίσκεται ο Αλέξης Τσίπρας. Ο πρώην πρωθυπουργός επιλέγει να κρατά κλειστά τα χαρτιά του, αποφεύγοντας να ανοίξει τα πολιτικά του σχέδια. Οι δημόσιες παρεμβάσεις του επικεντρώνονται αποκλειστικά γύρω από το βιβλίο του, με σαφή διάθεση να τοποθετηθεί ιστορικά και πολιτικά για την περίοδο της διακυβέρνησής του, χωρίς ωστόσο να δίνει καμία ένδειξη για το αν σχεδιάζει επιστροφή στην ενεργό πολιτική.

Η στάση του είναι προσεκτική, καθώς αποφεύγει τις ευθείες αναφορές στα εσωτερικά του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και ταυτόχρονα δεν αποκλείει, ούτε επιβεβαιώνει, το ενδεχόμενο ίδρυσης ενός νέου πολιτικού φορέα. Έτσι, το ενδιαφέρον γύρω από το πρόσωπό του διατηρείται, αλλά η έλλειψη συγκεκριμένων κινήσεων ενισχύει τη συνολική αίσθηση στασιμότητας που επικρατεί στο πολιτικό σκηνικό. Σε έρευνα πάντως που έφερε στο φως της δημοσιότητας η RealPolls για το Protagon, το φημολογούμενο κόμμα Τσίπρα απάντησε πως σίγουρα θα ψήφιζε το 9,9% των ερωτηθέντων ενώ “μάλλον θα το ψήφιζα” απάντησε το 7,7%.

Την ίδια στιγμή, στη δημόσια συζήτηση εισέρχεται και το όνομα της Μαρίας Καρυστιανού. Αν και η ίδια διαψεύδει ότι σχεδιάζει την ίδρυση κόμματος, πρόσωπα από το περιβάλλον της —τα οποία εκείνη δηλώνει πως δεν γνωρίζει ή γνωρίζει ελάχιστα— μιλούν για σκέψεις και διεργασίες προς αυτή την κατεύθυνση. Η ίδια, σε πρόσφατες δηλώσεις της, δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο δημιουργίας ενός «κινήματος» και όχι ενός τυπικού κομματικού φορέα, αφήνοντας έτσι ανοιχτό ένα παράθυρο για μια μορφή πολιτικής δραστηριοποίησης στο μέλλον. Ωστόσο, παραμένει άγνωστο τόσο το αν, όσο και το πότε θα προχωρήσει σε μια τέτοια κίνηση, καθώς και ποια θα είναι η φυσιογνωμία ή το πολιτικό στίγμα ενός τέτοιου εγχειρήματος.

Μέσα σε αυτό το τοπίο ασάφειας, ο μόνος που φαίνεται να έχει αναλάβει ενεργό πολιτικό ρόλο είναι ο Αντώνης Σαμαράς. Ο πρώην πρωθυπουργός, χωρίς να έχει ιδρύσει νέο κόμμα και χωρίς να έχει δηλώσει ρητά αν προτίθεται να το πράξει, κινείται ως ενεργός πολιτικός παράγοντας. Με τη δημόσια παρουσία του, ιδιαίτερα μετά την πρόσφατη συνέντευξή του, εμφανίζεται ως ο μοναδικός που παράγει συνεκτικό και καθαρό πολιτικό λόγο, ανεξαρτήτως αν κάποιος συμφωνεί ή διαφωνεί με τις θέσεις του.

Οι τοποθετήσεις του αγγίζουν κρίσιμα ζητήματα —από την εθνική στρατηγική και την οικονομία μέχρι τον πολιτισμικό προσανατολισμό της χώρας— και δείχνουν έναν πολιτικό που παραμένει στο παιχνίδι, όχι απλώς ως παρατηρητής, αλλά ως δυνητικός διαμορφωτής εξελίξεων.

Στην προαναφερθείσα έρευνα της RealPolls για το φημολογούμενο νέο κόμμα Σαμαρά, “σίγουρα θα το ψήφιζα” απάντησε το 3,8% ενώ “μάλλον” απαντά το 6,6%.