Γ. Μανιάτης: “Διπλή κόκκινη κάρτα της Κομισιόν στην Ελλάδα για την απραξία στις καταστροφές των δασών ελάτης”

Όπως υπογραμμίζει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Κομισιόν) απαντώντας στη σχετική ερώτηση του επικεφαλής της Ευρωομάδας του ΠΑΣΟΚ, στην Ελλάδα «Μέχρι σήμερα, δεν έχει χρησιμοποιηθεί το σκέλος του Copernicus EMS “κίνδυνος και αποκατάσταση” για την αξιολόγηση των επιπτώσεων της ξηρασίας στα δασικά οικοσυστήματα». Με τη συγκεκριμένη αναφορά η Επιτροπή καταδεικνύει με σαφήνεια τον ερασιτεχνισμό με τον οποίο προσεγγίζει η ελληνική κυβέρνηση σημαντικά περιβαλλοντικά φαινόμενα, χωρίς καν να αξιοποιεί τις δυνατότητες των διαθέσιμων ευρωπαϊκών εργαλείων όπως το σύστημα Copernicus.

Ακόμα, σύμφωνα με την απάντηση της Κομισιόν σχετικά με τα πιθανά χρηματοδοτικά εργαλεία για την αντιμετώπιση του φαινομένου, η ανικανότητα της ελληνικής κυβέρνησης συνεχίζεται. Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή «Στο πλαίσιο του προγράμματος “Ορίζων Ευρώπη”, έχει προταθεί μια ευρωπαϊκή συγχρηματοδοτούμενη σύμπραξη για τα δάση και τη δασοκομία με στόχο ένα βιώσιμο μέλλον αλλά η Ελλάδα δεν έχει ακόμη εκδηλώσει ενδιαφέρον συμμετοχής».

«Την ώρα που τα δάση της χώρας μας φωνάζουν S.O.S., η ελληνική κυβέρνηση αντί να προλαμβάνει, παρατηρεί άβουλη τη συνεχή εξαφάνιση των δασών ελάτης της χώρας και την ξερή βιομάζα να συσσωρεύεται επικίνδυνα»υπογραμμίζει ο Γ. Μανιάτης και συνεχίζει «Σε μια χώρα όπως η Ελλάδα με εκατοντάδες πυρκαγιές κάθε χρόνο, πρέπει να αξιοποιούνται όλα τα διαθέσιμα ευρωπαϊκά μέσα πρόληψης. Μέχρι πότε οι Έλληνες πολίτες θα πληρώνουν την κρατική απουσία;»

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ερώτησης και της απάντησης:

Ερώτηση με αίτημα γραπτής απάντησης E-003911/2025

προς την Επιτροπή

Άρθρο 144 του Κανονισμού

Γιάννης Μανιάτης (S&D)

Πολλές περιοχές της ορεινής ηπειρωτικής Ελλάδας βρίσκονται αντιμέτωπες εδώ και αρκετά χρόνια με το φαινόμενο της μαζικής ξήρανσης δασών ελάτης. Το συγκεκριμένο φαινόμενο προκαλεί πολλαπλές αρνητικές επιπτώσεις τόσο στα δασικά οικοσυστήματα, τη βιοποικιλότητα και το μικροκλίμα όσο και στις τοπικές κοινωνίες, καθώς αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο πυρκαγιών και υποβάθμισης των πληγεισών περιοχών.

Η ξήρανση οφείλεται σε ένα μείγμα παραγόντων, με κύριο την αύξηση των ξυλοφάγων και φλοιοφάγων εντόμων που ευνοούνται από τις δυσμενείς περιβαλλοντικές συνθήκες των τελευταίων ετών. Η παρατεταμένη ξηρασία, οι υψηλές θερμοκρασίες και η έλλειψη βροχοπτώσεων έχουν επιδεινώσει τη φυσιολογία των δένδρων, καθιστώντας τα πιο ευάλωτα στην επίθεση εντόμων.

Ερωτάται η Επιτροπή:

• Έχει αποστείλει η Ελλάδα επίσημο αίτημα προς την Επιτροπή για την ενεργοποίηση του συστήματος Copernicus EMS, ώστε να καταστεί δυνατή η άμεση καταγραφή των πληγεισών δασικών εκτάσεων;
• Τα μέτρα αγροτικής ανάπτυξης για τα δάση μέσω της κοινής γεωργικής πολιτικής, το πρόγραμμα LIFE της ΕΕ, αλλά και οι συγχρηματοδοτούμενες συμπράξεις μέσω του Horizon Europe για τη βιωσιμότητα των δασών, αποτελούν χρηματοδοτικά εργαλεία για την αντιμετώπιση του προβλήματος. Έχει προβεί η Ελλάδα μέχρι σήμερα στη χρήση τους;
• Πώς αξιολογείται από την Επιτροπή η πρόοδος στην εφαρμογή των εθνικών σχεδίων πρόληψης και διαχείρισης των δασικών κινδύνων που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή, όπως είναι οι δασικές ασθένειες, τα οποία προβλέπονται στο πρόγραμμα της Ελλάδας στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής;
• Απάντηση του εκτελεστικού αντιπροέδρου κ. Fitto εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (25.11.2025)

Κατά την τελευταία περίοδο δασικών πυρκαγιών (Ιούνιος-Οκτώβριος 2025), η Ελλάδα ενεργοποίησε 16 φορές την υπηρεσία διαχείρισης καταστάσεων έκτακτης ανάγκης του Copernicus (CEMS) — σκέλος ταχείας χαρτογράφησης, για τη στήριξη επιχειρήσεων αντίδρασης. Μέχρι σήμερα, δεν έχει χρησιμοποιηθεί το σκέλος του CEMS «κίνδυνος και αποκατάσταση» για την αξιολόγηση των επιπτώσεων της ξηρασίας στα δασικά οικοσυστήματα. Ωστόσο, το σκέλος του CEMS για την ξηρασία παρέχει, χωρίς να απαιτείται ενεργοποίηση, δεδομένα σε σχεδόν πραγματικό χρόνο σχετικά με τις επιπτώσεις της ξηρασίας στη βλάστηση. Επιπλέον, η Ελλάδα συμμετέχει επίσης στην ομάδα εργασίας της ΕΕ για τη λειψυδρία και την ξηρασία μαζί με τον υπεύθυνο του σκέλους του CEMS για την ξηρασία.

Στο πλαίσιο του προγράμματος αγροτικής ανάπτυξης 2014-2022 διατίθενται συνολικά 81 εκατ. EUR για μέτρα που σχετίζονται με τη δασοκομία, εκ των οποίων 69 εκατ. EUR έχουν ήδη εκταμιευθεί. Παρόμοιες παρεμβάσεις σχεδιάζονται επίσης στο πλαίσιο του στρατηγικού σχεδίου για την κοινή γεωργική πολιτική 2023-2027 . Στο πλαίσιο του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη», έχει προταθεί μια ευρωπαϊκή συγχρηματοδοτούμενη σύμπραξη για τα δάση και τη δασοκομία με στόχο ένα βιώσιμο μέλλον, αλλά η Ελλάδα δεν έχει ακόμη εκδηλώσει ενδιαφέρον συμμετοχής.

Η πολιτική συνοχής διαθέτει 1,4 δισ. EUR κατά την περίοδο 2021-2027 (συμπεριλαμβανομένης της εθνικής συγχρηματοδότησης) μέσω εθνικών και περιφερειακών προγραμμάτων για τη στήριξη μέτρων πρόληψης, διαχείρισης κινδύνων και καταστροφών σε ολόκληρη την Ελλάδα, μεταξύ των οποίων και δράσεις που σχετίζονται με τα δάση. Μέχρι σήμερα, έχουν επιλεγεί για συγχρηματοδότηση έργα συνολικού ύψους 1,3 δισ. EUR. Μέσω του Κοινού Κέντρου Ερευνών της, η Επιτροπή παρέχει επίσης λογισμικό για τη διευκόλυνση της παρακολούθησης του μαρασμού των δασών με δορυφορικά δεδομένα του Copernicus σε σχεδόν πραγματικό χρόνο.