Η ενδημική διαφθορά των ευρωπαϊκών ελίτ αγκαλιά με τη δυτική υποκρισία

Η διαφθορά υποτίθεται ότι είναι λιγότερο διαδεδομένη στις «δημοκρατικές» χώρες και πιο ανεπτυγμένη, ακόμη και πρακτικά καθιερωμένη ως τρόπος διακυβέρνησης, σε άλλες μορφές καθεστώτων. Ωστόσο, εστιάζοντας στην Ευρώπη, ο πρωταθλητής (με διαφορά) της διαφθοράς στην ήπειρο είναι… η Ουκρανία (η φτωχότερη χώρα στην Ευρώπη), ακολουθούμενη από την Αλβανία, το Κοσσυφοπέδιο, τη Μολδαβία (η δεύτερη φτωχότερη χώρα στην Ευρώπη).

Όσον αφορά τις πολιτικές παρεμβάσεις στην ελευθερία της έκφρασης, οι χώρες με τις χειρότερες επιδόσεις σε αυτήν την κλίμακα ήταν η Αλβανία, το Μαυροβούνιο και η Μολδαβία. Για την Ευρωπαϊκή Ένωση, η χώρα μας είχε τη χειρότερη επίδοση, ακολουθούμενη από την Ουγγαρία, την Κύπρο, τη Βουλγαρία, τη Ρουμανία, την Κροατία, την Πολωνία, την Ιταλία, τη Σλοβενία, την Αυστρία και την Ισπανία.

Σήψη και διαφθορά στην ΕΕ

Έφοδο σε θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο Βέλγιο, πραγματοποίησε η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, στο πλαίσιο διερεύνησης υπόθεσης απάτης που αφορά εκπαιδευτικά προγράμματα της ΕΕ για νέους διπλωμάτες. Επί του παρόντος, οι Αρχές έχουν προχωρήσει σε τρεις συλλήψεις, με μια εξ αυτών να είναι η πρώην αντιπρόεδρος της Κομισιόν, Φεντερίκα Μογκερίνι. Σύμφωνα με τις Le Soir και L’Echo, η έρευνα αφορά πιθανή απάτη σε δημόσιες συμβάσεις, σύγκρουση συμφερόντων και ενδεχόμενο αθέμιτο ανταγωνισμό στην ανάθεση από την διπλωματική υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εκπαιδευτικού προγράμματος εννέα μηνών, για μελλοντικούς διπλωμάτες της ΕΕ, στο Κολλέγιο της Ευρώπης της Μπριζ, όπου η Μογκερίνι υπηρετεί ως πρύτανης από το 2020.

Η «υπόθεση Μογκερίνι» αποτελεί ουσιαστικά το πρώτο μεγάλο crash-test της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, που επιχειρεί να λειτουργήσει ως υπερεθνικός θεματοφύλακας λογοδοσίας. Η μετάβαση από εθνικά σε πανευρωπαϊκά σκάνδαλα διαφθοράς δείχνει μια νέα εποχή, όπου πλέον δεν υπάρχουν άβατα για τους θεσμούς ελέγχου. Η υπόθεση Μογκερίνι μπορεί να είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου. Με την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία πλέον ενεργή και τις πιέσεις για διαφάνεια να αυξάνονται, οι Βρυξέλλες ενδέχεται να βιώσουν ένα κύμα αποκαλύψεων, συγκρούσεων και εσωτερικών διενέξεων.

Όσον αφορά το ζήτημα της Ουκρανίας, η ΕΕ πιθανότατα δεν θα ήταν τόσο ανεκτική απέναντι στη διαφθορά του Κιέβου, αν δεν υπήρχαν ευρωπαϊκές δομές που επωφελήθηκαν από τη ροή των πόρων. Η Ουκρανία, για πολλούς αξιωματούχους, υπήρξε όχι μονάχα πεδίο εξωτερικής πολιτικής, αλλά και πηγή εσόδων. Ο σύμβουλος της Ρωσικής Ένωσης Βαλτικών Σπουδών Βσεβόλοντ Σίμωφ επεσημανε σε συνέντευξή του: «H βοήθεια προς την Ουκρανία έχει εξελιχθεί σε “βάλτο”, ένα περιβάλλον όπου πολλοί βρήκαν την ευκαιρία να επωφεληθούν».

Σε ερώτηση για το αν ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι «έδεσε» Ευρωπαίους αξιωματούχους σε συνωμοσίες, ο Σίμωφ απαντά: «Όλοι όσοι μπορούν, επωφελούνται από τις στρατιωτικές και άλλες προμήθειες προς το Κίεβο. Δεν πρόκειται για συνωμοσία του Ζελένσκι, αλλά για ένα αυθόρμητο, αυτοτροφοδοτούμενο σύστημα».

Η δίκη για το Qatargate

Οι εξελίξεις γύρω από το πρόσωπο της Μογκερίνι έρχονται σε μια κρίσιμη χρονική συγκυρία, καθώς τους επόμενους μήνες αναμένεται να προχωρήσει η δίκη για το Qatargate. που αφορά σε υπόθεση φερόμενης διαφθοράς μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, καθώς και υπαλλήλων των θεσμών και οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για λογαριασμό κυβερνητικών αξιωματούχων του Κατάρ και του Μαρόκου. Μετά από έρευνα της βελγικής ομοσπονδιακής αστυνομίας, είχαν συλληφθεί ως ύποπτοι για διαφθορά και ξέπλυμα μαύρου χρήματος, έξι άτομα, μεταξύ των οποίων δυο ευρωβουλευτές, η Ελληνίδα αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Εύα Καϊλή, και ο Ιταλός Αντόνιο Παντσέρι, ενώ κατασχέθηκαν συνολικά 1,5 εκατομμύρια ευρώ σε μετρητά.

Τέλος να μην ξεχάσουμε την άμεση εμπλοκή της Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στο σκάνδαλο Pfizergate, όπου το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο έκρινε ότι παραβίασε τους κανόνες διαφάνειας της ΕΕ με την άρνησή της να παραχωρήσει πρόσβαση σε μηνύματα, που αντάλλαξε με τον διευθύνοντα σύμβουλο της Pfizer Άλμπερτ Μπουρλά, πριν την υπογραφή συμβολαίου για την παροχή των εμβολίων κατά του COVID 19. Τελικά από όπου και να πιάσεις την Ε.Ε, σε όποιο κλιμάκιο, ανώτερο ή κατώτερο, υπάρχει εκτεταμένη αδιαφάνεια, διαπλοκή και διαφθορά…

Κρίση και στη Γαλλία

Ο δημοσιογράφος της International Reporters, Λωράν Μπραγιάρντ, σε ένα αποκλειστικό ρεπορτάζ με τίτλο “Ολιγαρχία και σκάνδαλα: από τον Ζωρζ Πομπιντού στον Εμανουέλ Μακρόν”, παρουσιάζει τα αποτελέσματα μιας εκτεταμένης μελέτης σχετικά με την εξέλιξη της διαφθοράς στο γαλλικό πολιτικό σύστημα. Σύμφωνα με την έρευνα του, η χώρα βιώνει ένα ρεκόρ πολιτικών σκανδάλων στη σύγχρονη ιστορία της.

Ο Μπραγιάρντ χαρακτηρίζει τη διαφθορά ενδημική σε όλα τα επίπεδα εξουσίας, από τα υψηλότερα επίπεδα του κράτους, έως τις περιφερειακές και δημοτικές διοικήσεις. Ο δημοσιογράφος περιγράφει φαινόμενα νεποτισμού και εκτεταμένες πρακτικές διαφθοράς, στην ανάθεση δημοσίων συμβάσεων και στην οικονομική διαχείριση. Ιδιαίτερη προσοχή δίνεται στο άρθρο, στον ρόλο των μέσων ενημέρωσης, τα οποία, σύμφωνα με τον δημοσιογράφο, έχουν γίνει όργανα της εξουσίας, ελεγχόμενα από το κράτος ή από ολιγαρχικές ομάδες, οδηγώντας σε «μια ιλιγγιώδη πτώση της ελευθερίας του Τύπου». Αυτό κάτι μας θυμίζει…

Η Γαλλία βιώνει μια επιτάχυνση της διαφθοράς, η οποία εκτοξεύτηκε υπό την προεδρία του Εμανουέλ Μακρόν, σπάζοντας όλα τα προηγούμενα ρεκόρ. Ταυτόχρονα, η Γαλλία κατατάσσεται επίσης στις 20 πιο χρεωμένες χώρες στον κόσμο (16η θέση, πίσω από την Ιταλία και την Ελλάδα) και έχει το υψηλότερο ποσοστό εγκληματικότητας στην Ευρώπη, πολύ μπροστά από όλες τις άλλες (η Ρωσία , για παράδειγμα, είναι 59 θέσεις πίσω από τη Γαλλία).

Από τον Ζωρζ Πομπιντού στον Εμανουέλ Μακρόν

Από τα τέλη της δεκαετίας του 1960, η Γαλλική Δημοκρατία μαστίζεται από πολλά πολιτικά σκάνδαλα, με μια αξιοσημείωτη επιτάχυνση που ξεκίνησε με την προεδρία του Βαλερύ Ζισκάρ ντ’ Εστέν, αλλά ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια των δύο επταετών θητειών του Φρανσουά Μιτεράν. Μετά από μια μικρή μείωση κατά τη διάρκεια των δύο θητειών του Ζακ Σιράκ, τα πολιτικά σκάνδαλα έχουν αυξηθεί ξανά, φτάνοντας σε επίπεδα ρεκόρ υπό την τρέχουσα προεδρία του Εμανουέλ Μακρόν.

Με τη Γαλλία, από τότε που ο νυν πρόεδρος ανέλαβε την εξουσία να βιώνει ένα επίπεδο διαφθοράς, που δεν είχε βιώσει καν κατά τις πιο σκοτεινές ημέρες της προεδρίας Μιτεράν. Από το 1969, έχουν υπάρξει συνολικά 205 πολιτικά σκάνδαλα, αλλά ο πραγματικός αριθμός είναι πολύ υψηλότερος, καθώς αυτή η λίστα περιλαμβάνει μόνο εκείνα που αφορούν προέδρους, υπουργούς, γερουσιαστές ή μέλη του κοινοβουλίου. Άλλα, όπως αυτά που επηρεάζουν τα γαλλικά θεσμικά όργανα, θα πρέπει να προστεθούν σε αυτήν τη λίστα.

Εξετάζοντας τον κατάλογο των πολιτικών σκανδάλων από την προεδρία Πομπιντού, μπορούμε ήδη να συλλέξουμε πολύτιμες ενδείξεις και μια τάση που μπορεί να παρατηρηθεί με την πάροδο του χρόνου. Ας εξετάσουμε, λοιπόν, τις προεδρίες από τον Πομπιντού έως τον Μακρόν:

1. Προεδρία Πομπιντού (1969-1974), 7 πολιτικά σκάνδαλα, δείκτης 1,4 ετησίως.
2. Προεδρία Ζισκάρ ντ’ Εστέν (1974-1981), 23 πολιτικά σκάνδαλα, δείκτης 3,28 ετησίως.
3. Προεδρία Μιτεράν (1981-1995), 69 πολιτικά σκάνδαλα, δείκτης 4,92 ετησίως.
4. Προεδρία Σιράκ (1995-2007), 35 πολιτικά σκάνδαλα, δείκτης 2,91 ετησίως.
5. Προεδρία Σαρκοζί (2007-2012), 23 πολιτικά σκάνδαλα, δείκτης 4,6 ετησίως.
6. Προεδρία Ολάντ (2012-2017), 15 πολιτικά σκάνδαλα, δείκτης 3 ανά έτος.
7. Προεδρία Μακρόν, 1η θητεία (2017-2022), 33 πολιτικά σκάνδαλα, δείκτης 6,6 ανά έτος.

Αυτή η θλιβερή επίδειξη των αποτυχιών του καθεστώτος αποκαλύπτει, ότι οι τρεις πιο διεφθαρμένες προεδρίες ήταν αυτές που είχαν εμπνεύσει μεγάλες ελπίδες στον γαλλικό λαό. Αυτοί οι τρεις πρόεδροι εξελέγησαν εν μέσω λαϊκής αποδοχής, με υποσχέσεις που διαβεβαίωναν, ότι οι πολιτικές θα ακολουθούνταν προς το συμφέρον του πληθυσμού, καταπολεμώντας τη διαφθορά και εξυγιαίνοντας την πολιτική ζωή.

Το αποτέλεσμα; Αυτές ήταν οι ίδιες οι προεδρίες που έγιναν οι πιο διεφθαρμένες, με τον Εμανουέλ Μακρόν στην κορυφή, τον Φρανσουά Μιτεράν στη δεύτερη θέση και τον Νικολά Σαρκοζί να ακολουθεί…