Οι 2+1 γραμμές του ΠΑΣΟΚ

Ένα νέο, σαρωτικό κύμα εσωστρέφειας φαίνεται πως διαπερνά το ΠΑΣΟΚ, με τις εντάσεις να μην είναι πια ψίθυροι σε κομματικά γραφεία, αλλά δημόσια έκθεση των εσωτερικών ρηγμάτων.

Το πρόσφατο ξέσπασμα του Μανώλη Χριστοδουλάκη, που με μια μακροσκελή ανάρτηση επιτέθηκε σε «όσους δουλεύουν στα σκοτάδια του παρασκηνίου», δεν αποτελεί ένα απλό επεισόδιο κομματικής διαφωνίας αλλά αποτυπώνει ένα βαθύτερο πρόβλημα συνοχής, το οποίο, όπως παραδέχονται πλέον πολλά στελέχη, συνδέεται άμεσα με δύο παράγοντες που επηρεάζουν καθοριστικά το πολιτικό κλίμα: τη δημοσκοπική στασιμότητα του ΠΑΣΟΚ και το φημολογούμενο κόμμα Τσίπρα το οποίο προκαλεί αναταράξεις στην παραδοσιακή βάση της παράταξης.

Ο κ. Χριστοδουλάκης, με αφορμή την άρνησή του να αποδεχτεί οποιονδήποτε διάλογο με τον Αλέξη Τσίπρα και το υπό διαμόρφωση πολιτικό του σχήμα, κατήγγειλε ότι δέχεται στοχευμένες διαρροές από «εντός και εκτός». Η έκρηξή του αποτελεί προειδοποίηση ότι το ΠΑΣΟΚ μπαίνει σε μια περίοδο «ενδοπαραταξιακής αναμέτρησης», όπου τα στρατόπεδα, παρότι ποτέ δεν έπαψαν να υπάρχουν, τώρα αποκαλύπτονται με ονόματα και στρατηγικές.

Και πράγματι, η κόντρα Χριστοδουλάκη-Δούκα δεν προέκυψε από το πουθενά. Οι δύο άνδρες, που μέχρι πρότινος εμφανίζονταν ως σύμμαχοι στον ευρύτερο εσωκομματικό χάρτη, φαίνεται ότι βρίσκονται πλέον σε τροχιά σύγκρουσης. Η πρόταση του Δημάρχου Αθηναίων για ανοικτό δίαυλο με το κόμμα Τσίπρα λειτούργησε καταλυτικά, εκθέτοντας τη διάσταση στρατηγικής που εδώ και καιρό «σιγόβραζε».

Χωρισμένο στα τρία το ΠΑΣΟΚ

Ωστόσο, πίσω από τις προσωπικές αντιπαραθέσεις κρύβεται, όπως όλα δείχνουν, το βαθύτερο πολιτικό άγχος του ΠΑΣΟΚ: η παρατεταμένη στασιμότητα στις δημοσκοπήσεις, που έχει παγώσει το momentum του κόμματος, και η εμφάνιση του Τσίπρα στη σκηνή, η οποία αναδιατάσσει τον προοδευτικό χώρο, αφαιρώντας εν δυνάμει ψηφοφόρους από το ΠΑΣΟΚ και «ξυπνώντας» παλιές αντιπαλότητες στη βάση.

Η ηγεσία Ανδρουλάκη παρακολουθεί διακριτικά, ίσως και με κάποια δόση ικανοποίησης, καθώς η συζήτηση περί συνεργασίας με τον Αλέξη Τσίπρα λειτουργεί παραδόξως υπέρ της γραμμής της «αυτόνομης πορείας». Η παραδοσιακή βάση αντιδρά στο σενάριο διαλόγου με τον Αλέξη Τσίπρα, θεωρώντας τον υπεύθυνο για την πολιτική αποδυνάμωση του ΠΑΣΟΚ την προηγούμενη δεκαετία. Έτσι, όσο αναζωπυρώνονται δημόσια αυτά τα σενάρια, τόσο ενισχύεται η επιχειρηματολογία της παρούσας ηγεσίας ότι το ΠΑΣΟΚ δεν πρέπει να καταστεί «ουρά κανενός».

Την ίδια στιγμή, το μπλοκ Δούκα δείχνει ιδιαίτερα ενοχλημένο, κατηγορώντας τον Χριστοδουλάκη ότι «παίζει εσωκομματικά παιχνίδια» και ότι έχει ήδη επιλέξει να ταυτιστεί με τον Ανδρουλάκη. Η ρήξη φαίνεται μη αναστρέψιμη, οδηγώντας ορισμένους να μιλούν για μια νέα εσωκομματική «τριχοτόμηση»: το μπλοκ Δούκα, το σύστημα Ανδρουλάκη και την ανερχόμενη τάση Χριστοδουλάκη.

Σε κάθε περίπτωση, οι εξελίξεις δείχνουν ότι η εσωστρέφεια δεν είναι απλώς σύμπτωμα, αλλά ένδειξη υπαρξιακού άγχους. Το ΠΑΣΟΚ αισθάνεται ότι κινδυνεύει να μείνει εγκλωβισμένο στη μετριότητα, ενώ ταυτόχρονα απειλείται από τον Τσίπρα, που ανασυντάσσει τον χώρο από τον οποίο το ΠΑΣΟΚ επιχειρεί να ανακτήσει την ηγεμονία.

Το συνέδριο που πλησιάζει δεν θα είναι απλώς διαδικαστικό. Θα αποτελέσει όπως όλα δείχνουν το πεδίο όπου θα ξεκαθαρίσουν οι σχέσεις, οι στρατηγικές και οι φιλοδοξίες. Και ίσως εκεί αποδειχθεί αν η εσωστρέφεια ήταν μια παροδική κρίση ή η αρχή μιας νέας, πιο βαθιάς, εσωκομματικής σύγκρουσης.

Συμπερασματικά, προκύπτουν δύο μέτωπα. Αυτό του Χάρη Δούκα που βλέπει το ΠΑΣΟΚ στην ίδια κατεύθυνση με τον Αλέξη Τσίπρα. Αυτό του Νίκου Ανδρουλάκη που επί του παρόντος αποκλείει το ενδεχόμενο να δώσει τα χέρια με τον πρώην πρωθυπουργό. Σε αυτή τη στάση τάσσεται και ο Μανώλης Χριστοδουλάκης ο οποίος όμως δείχνει να έχει δική του ατζέντα, βλέποντας πως στο άμεσο μέλλον δεν αποκλείονται εξελίξεις στη Χαριλάου Τρικούπη. Τέλος, δε μπορεί κάποιος να μη κοιτάξει προς εκείνη τη πλευρά εντός ΠΑΣΟΚ που θεωρεί αναπόφευκτη την συμπόρευση με την ΝΔ μετά τις εκλογές. Γραμμή στην οποία πρωτοστατεί, όσο και αν δε το παραδέχεται, η Άννα Διαμαντοπούλου.