Η Τουρκία στο ντιβάνι του ψυχαναλυτή

Ὑπάρχουν καί ὑγιεῖς μηχανισμοί ἄμυνας, ἀλλά αὐτοί οἱ τελευταῖοι δέν περιλαμβάνουν ποτέ τήν προβολή καί τήν προβλητική ταύτιση. Νά τονίσω ὅτι τό εἶδος τῶν ψυχικῶν ἀμυνῶν πού χρησιμοποιεῖ ἕνα ἄτομο ἤ μία ὁμαδα, ἀποτελεῖ καίριο κριτήριο ψυχικῆς ὑγείας ἤ ψυχοπαθολογίας.

1) Προβολή εἶναι τό φαινόμενο ἐκεῖνο ὅπου κάποιος ἔχει βιώματα (πχ. μίσος, φθόνο, δολοπλοκίες κλπ) πού τά νιώθει ἀπαράδεκτα καί ἀνυπόφορα γιά τήν ἰδεατή (τέλεια) εἰκόνα πού φαντάζεται γιά τόν ἑαυτό του καί τά ἀπωθεῖ στό ὑποσυνείδητο, ἐνῶ στό συνειδητό φαντασιώνεται ὅτι ὁ ἄλλος τόν μισεῖ ἤ τόν φθονεῖ! Εἶναι συνηθέστατο φαινόμενο στήν καθημερινότητα καί ἀπό γενική διαγνωστική ἄποψη ἀντιστοιχεῖ στό ἐπίπεδο τῶν νευρώσεων, δηλαδή ἀντιστοιχεῖ σέ “μικρομεσαία” παθολογία (ὄχι ἁπλή).

2) Ἡ προβλητική ταύτιση εἶναι ἀπό τούς πιό βαθεῖς μηχανισμούς παθολογικῆς ἄμυνας: εἶναι τό ψυχικό φαινόμενο ὅπου τό ὑποσυνείδητο ἑνός ἀνθρώπου ἤ ὁμάδας (προσπαθεῖ νά) εἰσβάλλει ἐνεργά στό ὑποσυνείδητο ἄλλου ἀτόμου ἤ ὁμάδας, μέ σκοπό νά προκαλέσει ἐκεῖνα τά ἰσχυρά ἀρνητικά συναισθήματα καί ἀντιδράσεις πού ἡ πρώτη πλευρά θέλει νά ξεφορτωθεῖ ἀπό μέσα της καί νά τά προκαλέσει στή δεύτερη πλευρά. Στήν περίπτωση αὐτή τό ἄτομο ἤ ὁμάδα πού ὑφίσταται τήν προβλητική ταύτιση βιώνει αἰφνίδια συναισθήματα (πχ. μίσος, φθόνο) χωρίς νά γνωρίζει τήν προέλευσή τους καί ἀπορώντας γι’ αὐτά! Ἀπό διαγνωστική ἄποψη ἡ προβλητική ταύτιση ἀντιστοιχεῖ σέ βαριά ψυχοπαθολογία (σοβαρές διαταραχές προσωπικότητας).

Αὐτά ἀκριβῶς τά χαρακτηριστικά ἔχει τό φασιστικό κράτος τῆς Τουρκίας ἀπό τήν ἵδρυσή του. Προβάλλει (μέ τήν ψυχαναλυτική ἔννοια) τήν προϊστορία του (πού ἀποτελεῖ ποινικό μητρῶο, γεμᾶτο γενοκτονίες, αἱματοχυσίες, λεηλασίες κλπ), καθώς καί τίς σύγχρονες ἐπεκτατικες-ληστρικές ἐπιδιώξεις του στά θύματά του. Μέ τόν τρόπο αὐτόν ἀποφεύγει νά ζητήσει ἱστορική συγγνώμη γιά τά ἄπειρα ἐγκλήματα μέ τά ὁποῖα βαρύνεται (πράγμα πού θά ἀπαιτοῦσε γενναῖες δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις καί κατάρρευση τοῦ ἐγκληματικοῦ μύθου περί ἑνιαίας τουρκικῆς ταυτότητας). Ἐπίσης ἡ Τουρκία προσπαθεῖ μονίμως νά διατηρεῖ τά ὑποψήφιά θύματά της (διάφορες γειτονικές χῶρες ἤ λαούς ὅπως οἱ Κοῦρδοι) σέ κατάσταση διαρκοῦς ἄμυνας καί ἐδῶ βρίσκεται τό κλειδί τοῦ ὅλου θέματος.

Ἡ αἴσθηση ἀπειλῆς πού καλλιεργεῖ μονίμως ἡ Τουρκία δέν εἶναι μόνο στρατιωτική, ἀλλά καί ψυχολογική καί κοινωνική. Ἀποδίδει διαρκῶς στά θύματά της “μίσος, φθόνο ἤ καί μηχανορραφίες”, ὥστε μέ τήν ὀργανωμένη προπαγάνδα της νά τά φέρει σέ θέση ἀπολογούμενου σχετικά μέ νοοτροπίες, στάσεις καί συμπεριφορές πού χαρακτηρίζουν ἀπολύτως τήν ἴδια! Νάτην λοιπόν ἡ προβολή εἰς βάρος Ἑλλάδας καί Κύπρου, ὅπως ἀκριβῶς τό ἴδιο ἰσχύει γιά τίς ἐπιστημονικοφανεῖς μπουρδολογίες της ΜΙΤ ἐναντίον του Σάββα Καλεντερίδη στήν ἐφημερίδα Τούρκιε, πού ἀποτελοῦν τίτλο τιμῆς γιά τον ίδιο καί γιά τούς σημαντικούς ἐθνικούς ἀγῶνες του.

Ἡ προβλητική ταύτιση εἶναι κατά πολύ σοβαρότερη τῆς προβολῆς. Στοχεύει νά παρασύρει τό θύμα της σέ ἀκραῖες καί ἐνστικτώδεις ἀντιδράσεις, ὥστε ἐκ τῶν ὑστέρων νά τό θύμα νά φανεῖ σάν θύτης. Καί μόνον ὁ λόγος αὐτός ἀρκεῖ γιά να καταδείξει πόσο ἀναγκαία καί κρίσιμη εἶναι ἡ χάραξη ἐθνικῆς ὑψηλῆς στρατηγικῆς ἀπέναντι στόν προαιώνιο ἐχθρό μας, ὥστε νά διαθέτουμε ὅλα τά κλιμακούμενα μέσα ἀπέναντι στίς ἀναρίθμητες, καθημερινές τουρκικές προκλήσεις.

Ἡ ἰδεατή (φαντασιώδης) τουρκική αὐτο-εικόνα εἶναι ὅτι ἀποτελοῦν μιά ἄρχουσα τάξη ἀφεντικῶν, προορισμένων νά διοικοῦν αὐτοκρατορία καί ὅτι οἱ πρώην ὑπόδουλοι λαοί ὄχι μόνον δέν “δικαιοῦνται” νά ἀντιδροῦν στίς ποικίλες ἀπειλές της, ἀλλά θά πρέπει νά αἰσθάνονται καί….”τιμημένοι” ἄν ὑπαχθοῦν καί πάλι σέ μιά νέα ὀθωμανική αὐτοκρατορία. Δηλαδή οἱ γειτονικοί της λαοί ἀποτελοῦν τάξη ὑπηρετῶν-δούλων τῆς Τουρκίας. Ἀκριβῶς ἐξαιτίας αὐτῆς τῆς φαντασιώδους ψυχοπαθολογικῆς αὐτοεικόνας σκυλιάζουν ἀπέναντι στήν παραμικρή στρατιωτική, πολιτική ἤ….φραστική ἀντίδραση πού θά συναντήσουν.

Δέν χρειάζεται νά ἀποδείξουμε τίποτε στην Τουρκία

Θά πρέπει λοιπόν νά ἀποτινάξουμε ἀπό μέσα μας καί τήν παραμικρή ἀπολογητική διάθεση ἀπέναντι στό τουρκικό κράτος, ὥστε ἡ προβολή καί προβλητική ταύτιση πού ἀσκεῖ ἐπάνω μας ἡ τουρκική παράνοια (μέ τήν πλήρη ψυχιατρική ἔννοια τοῦ ὅρου), νά μήν ἔχουν καμμία ἐπίδραση. Δέν χρειάζεται νά ἀποδείξουμε τίποτε καί σέ κανέναν ἀπό ἐκείνους πού καθημερινά ὑπονομεύουν τόν Ἑλληνισμό. Θά τολμοῦσα νά πῶ ὅτι ἡ πηγαία ἑλληνική καλοσύνη καί φιλικότητα σέ περιόδους ξενικῆς κατοχῆς ἀποτέλεσε μειονέκτημα.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα ὁ μεγάλος μακεδονομάχος Τέλος Ἄγρας (προσκυνῶ τήν μνήμη του): στήν κορύφωση τοῦ ἀδυσώπητου μακεδονικοῦ ἀγώνα ἐναντίον τῶν δολοφόνων βουλγάρων κομιτατζήδων, εἶχε τήν…”φαεινή” ἰδέα νά προσπαθήσει νά…πείσει τούς κομιτατζῆδες μέ λογικά ἐπιχειρήματα καί καλή θέληση (..!), ὅτι μπορεῖ νά βρεθεῖ μιά συμβιβαστική λύση μεταξύ τῶν δύο πλευρῶν καί νά σταματήσουν οἱ μάχες.

Μάταια οἱ πρόκριτοι τῆς Μακεδονίας προσπάθησαν νά τόν μεταπείσουν, τονίζοντας ὅτι ἡ πρόθεσή του ἦταν καθαρή αὐτοκτονία πού θά ἔβλαπτε καίρια τόν μακεδονικό ἀγώνα. Ὁ Άγρας παρέμεινε ἀμετάπειστός στήν ἀφέλειά του μέχρι τέλους… Τό ἀποτέλεσμα: οἱ κομιτατζῆδες τόν συνέλαβαν μέ δόλο, τόν ἀποκεφάλισαν καί περιέφεραν τό κομμένο κεφάλι του σάν τρόπαιο στά χωριά γιά νά ρίξουν τό ἠθικό τῶν “γραικομάνων”.  Ὅταν ἔχουμε ἰσχυρή ἐθνική καί πολιτισμική ταυτότητα δέν νιώθουμε καμμία ἀνάγκη νά ἀπολογηθοῦμε σέ κανέναν καί γιά τίποτε, ἀλλά θέτουμε ξεκάθαρους στόχους γιά τήν ὑπεράσπιση τῶν ἐθνικῶν μας συμφερόντων καί τούς ἀκολουθοῦμε ἀπαρέγκλιτα, κατατρωπώνοντας συγχρόνως τήν προπαγάνδα τοῦ ἀντιπάλου.

Τελειώνοντας, ἄς ἀναφέρω ἕνα ἀκραῖο ἀλλά χαρακτηριστικό παράδειγμα τοῦ τί σημαίνει νά ἀδιαφορεῖ μιά χώρα γιά τήν ἐντύπωση πού προκαλεῖ σέ ἄλλους λαούς καί νά ἔχει στέρεη ἄποψη περί τῆς δικῆς της ἱστορίας. Μόλις 100 χιλιόμετρα νοτίως τοῦ Παρισιοῦ ὑπάρχει μιά μικρή ἐπαρχιακή πόλη πού ἔχει τό ἀπίστευτο-θλιβερό ὄνομα “Θάνατος στούς Ἑβραίους” (γαλλικά: Mort aux Juifs)..!! Προφανῶς τό ὄνομα αὐτό προέρχεται ἀπό τούς μεσαιωνικούς χρόνους. Πρίν λίγα χρόνια δημοσιογράφοι ρώτησαν τόν δήμαρχο τῆς πόλης αὐτῆς γιατί ἀνέχεται ἕνα τέτοιο ἀπηρχαιωμένο καί σκοτεινό ὄνομα τῆς πόλης πού διοικεῖ.

Ὑπενθυμίζω ὅτι τό ἑβραϊκό λόμπι στή Γαλλία εἶναι ἰδιαίτερα ἰσχυρό. Ἡ ἀπάντηση τοῦ γάλλου δημάρχου ἦταν κοφτή καί σαφής: «Τό ὄνομα αὐτό ἐκφράζει τήν ἱστορία μας καί τήν ἱστορία μας τήν ἀποδεχόμαστε ὡς ἔχει (μέ τά θετικά καί τά ἀρνητικά της) καί δέν τήν τροποποιοῦμε ἐκ τῶν ὑστέρων». Σέ μᾶς ὑπάρχουν πολλά δημόσια πρόσωπα ἕτοιμα νά ἀπολογηθοῦν γιά τήν “σφαγήν” τῆς Τριπολιτσᾶς, ἀπόστρατοι ἀνώτατοι ἀξιωματικοί πού μιλοῦν συχνά στά κανάλια καί διαβεβαιώνουν μέ κάθε τρόπο ὅτι ἔχουν “εἰρηνικές προθέσεις” ἀπέναντι στή γενοκτονική Τουρκία (ἀντί νά συμβαίνει τό ἀντίθετο) κλπ.

---

O Ἀθανάσιος Παραβάντσος είναι Ἀρχιμανδρίτης στην Ἱερά Μονή Κοιμήσεως Θεοτόκου