ΕΕ: Συμφωνία στο περίγραμμα, αλλά πρόβλημα με προϋπολογισμό

Οι Ευρωπαίοι υπουργοί Οικονομικών κατέληξαν σήμερα σε συμφωνία για το περίγραμμα ενός προϋπολογισμού της ευρωζώνης, ενός εμβληματικού σχεδίου του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν, αλλά άφησαν για αργότερα το πιο ακανθώδες ζήτημα, αυτό της χρηματοδότησής του.

Ύστερα από 12 ώρες διαπραγματεύσεων στο Λουξεμβούργο, οι υπουργοί κατέληξαν σε συμφωνία για τη χρήση κοινών κεφαλαίων, αλλά όχι για την προέλευσή τους, ένα θέμα που διαχωρίζει τις χώρες του Νότου, που τάσσονται υπέρ της μεγαλύτερης αλληλεγγύης, από τις χώρες του Βορρά, με επικεφαλής την Ολλανδία, που τάσσονται υπέρ της δημοσιονομικής αυστηρότητας.

«Είναι ο καλύτερος συμβιβασμός στον οποίο μπορούμε καταλήξουμε, δεδομένης της σημερινής κατάστασης στην Ευρώπη, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι σε ορισμένα κράτη, ορισμένοι υπουργοί ήταν στην αρχή αντίθετοι στον όρο ‘προϋπολογισμός της ευρωζώνης’», δήλωσε ο Ευρωπαίος Επίτροπος για Οικονομικές Υποθέσεις Πιερ Μοσκοβισί σε συνέντευξη Τύπου σήμερα.

Από τότε που ξεκίνησε το σχέδιο αυτό, πριν από δύο χρόνια, ο Ολλανδός Βόκπε Χέκστρα ήταν ο πιο επιφυλακτικός μεταξύ των υπουργών και ήταν ουσιαστικά υπό τη δική του επιρροή που αυτό το σχέδιο για τον προϋπολογισμό πήρε εντέλει την ονομασία «δημοσιονομικό μέσο για την ανταγωνιστικότητα και τη σύγκλιση».

«Υπάρχει ακόμα δουλειά να γίνει», αναγνώρισε ο επικεφαλής της ευρωζώνης, ο Πορτογάλος Μάριο Σεντένο, σε ό,τι αφορά τη χρηματοδότηση. «Ανοίξαμε μια πόρτα. Ας δούμε τι θα γίνει», δήλωσε ο Γάλλος Μοσκοβισί.

Ο Ευρωπαίος Επίτροπος για τον Προϋπολογισμό της ΕΕ (για τα 27 κράτη-μέλη της ΕΕ, λαμβάνοντας υπόψιν τη σχεδιαζόμενη αποχώρηση της Βρετανίας από την ΕΕ), ο Γερμανός Γκίντερ Έτινγκερ, εκτίμησε ότι πρόκειται για ένα «βήμα σημαντικό για τον προϋπολογισμό της ευρωζώνης».

Σε ό,τι αφορά τον Γάλλο Μπρουνό Λεμέρ, ένθερμο υποστηρικτή αυτής της πρωτοβουλίας, χαιρέτισε μια «σημαντική επιτυχία». «Για πρώτη φορά, δημιουργούμε έναν λειτουργικό προϋπολογισμό ο οποίος θα βοηθήσει τις χώρες της ευρωζώνης να συγκλίνουν και να γίνουν πιο ανταγωνιστικές», είπε ο Λεμέρ.

Νέοι φόροι

Στόχος αυτού του εργαλείου είναι να ενθαρρύνει τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας στις 19 χώρες που έχουν υιοθετήσει το ενιαίο νόμισμα. Αναμένεται επίσης να επιτρέψει τη χρηματοδότηση των δημόσιων επενδυτικών έργων.

Εάν οι χώρες δεν τηρήσουν τις δικές τους δεσμεύσεις –κάτι που θα ελέγχει περιοδικά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή– θα είναι υποχρεωμένες να επιστρέφουν τα κονδύλια που τους διατέθηκαν.

Αυτό το «μέσο» θα ενσωματωθεί στον προϋπολογισμό της ΕΕ (για τα 27 κράτη-μέλη της ΕΕ). Κατά συνέπεια, η συζήτηση για το ακριβές μέγεθος αυτού του «μέσου» θα γίνει αργότερα αυτή τη χρονιά, κατά τη διάρκεια πιο διεξοδικών συζητήσεων για το μελλοντικό πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο της ΕΕ για την περίοδο 2021-2027. Το ύψος του αναμένεται να είναι πολύ κατώτερο εκείνου που ευχόταν ο γάλλος πρόεδρος, ο οποίος οραματιζόταν εκατοντάδες δισεκατομμύρια ευρώ. Δύο ευρωπαϊκές πηγές έκαναν λόγο για ένα πλαίσιο 17 δισεκ. ευρώ, επταετούς διάρκειας, που θα κατανεμηθεί μεταξύ των 19 κρατών-μελών της οικονομικής και νομισματικής ένωσης.

Σε ό,τι αφορά τις λεπτομέρειες της χρηματοδότησης, αυτές μένει να διευθετηθούν. Η Γαλλία συνεχίζει να υποστηρίζει ότι απαιτούνται παράλληλα ευρωπαϊκοί πόροι και εθνικές συμμετοχές, προκειμένου ο προϋπολογισμός να μπορέσει να αυξηθεί με την πάροδο του χρόνου και να έχει τη δική του πηγή χρηματοδότησης. Ωστόσο, προς το παρόν, δεν υπάρχει ακόμα συναίνεση στο θέμα αυτό.

Μια επιλογή είναι να τροφοδοτηθεί ο προϋπολογισμός από νέους φόρους. Η Γαλλία και η Γερμανία προτείνουν να θεσπιστεί φόρος επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών σε ευρωπαϊκό επίπεδο –ένα σχέδιο που βρίσκεται σε εκκρεμότητα εδώ και πολλά χρόνια.

Οι ευρωπαίοι υπουργοί Οικονομικών κατέληξαν επίσης στο συμβούλιο που ολοκληρώθηκε το πρωί σε συμφωνία για την τροποποίηση της συνθήκης που διέπει τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ΕΜΣ/ESM), ο οποίος δημιουργήθηκε το 2012, εν μέσω της κρίσης χρέους, για να προσφέρει στήριξη σε χώρες που αντιμετωπίζουν δυσκολίες, ώστε να ενισχυθεί. Η λειτουργία του ΕΜΣ θα βελτιωθεί με «ριζοσπαστικό» τρόπο, διαβεβαίωσε ο Λεμέρ. Θα μετατραπεί σε ένα είδος δανειστή της υστάτης προσφυγής για τράπεζες που αντιμετωπίζουν δυσκολία.

Η συμφωνία στην οποία κατέληξαν οι υπουργοί θα παρουσιαστεί την επόμενη εβδομάδα στους αρχηγούς των κρατών και των κυβερνήσεων της ΕΕ στη Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες.