Η νέα κυβέρνηση και ο “πάγκος” του Eurogroup

Σαφέστατο μήνυμα στην νέα κυβέρνηση της Αθήνας έστειλε το Eurogroup στην πρώτη συνεδρίασή του μετά την πολιτική αλλαγή στην Ελλάδα. Το συμβούλιο των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης διαμήνυσε ξεκάθαρα ότι «οι δεσμεύσεις είναι δεσμεύσεις» και ότι αναμένει το οικονομικό πρόγραμμα της κυβέρνησης. Δεν έλειψαν όμως και οι φωνές που επέκριναν τους προηγούμενους, κυρίως για αυτά που Τσίπρας και Τσακαλώτος αποκαλούσαν «θετικό πακέτο μέτρων».

Το ζήτημα είναι να μην χαθεί η εμπιστοσύνη τόνισε μετά την συνεδρίαση ο πρόεδρος του Eurogroup, Μάριο Σεντένο, σημειώνοντας ότι αυτό συμβαίνει, όταν κάποιος σπάσει τις «δεσμεύσεις». Έτσι χάνεται η εμπιστοσύνη, κατά τον Ευρωπαίο αξιωματούχο, και το άμεσο αποτέλεσμα είναι η «μείωση των επενδύσεων και τελικά της ανάπτυξης».

Με απλά λόγια, ο Σεντένο είπε ξεκάθαρα ότι δεν θα υπάρξει επαναδιαπραγμάτευση των στόχων για το πρωτογενές πλεόνασμα, κάτι που κάποιοι, ανάμεσά τους ο Μοσκοβισί, άφηναν ανοιχτό, αν και παρέπεμπαν για την απόφαση στο συμβούλιο των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης.

Τα πρώτα νομοσχέδια

Τη Δευτέρα, λίγη ώρα μετά την ανακοίνωση της νέας κυβέρνησης, πέρασε την πόρτα του Μαξίμου το οικονομικό επιτελείο, το οποίο αποτελούν ο υπουργός Χρήστος Σταϊκούρας και οι υφυπουργοί Απόστολος Βεσυρόπουλος και Θεοδώρος Σκυλακάκης. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας ήταν επίσης παρών στην συνάντηση, η οποία είχε ως αντικείμενο την επίσπευση του κυβερνητικού έργου. Στον τομέα της οικονομίας βεβαίως.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης φέρεται να ζήτησε από το οικουμενικό επιτελείο την άμεση κατάρτιση των πρώτων νομοσχεδίων, τονίζοντας ότι πρέπει να γίνει ό,τι χρειάζεται για να μην τεθεί σε κίνδυνο το πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ. Ο πρωθυπουργός φέρεται επίσης να ζήτησε από τους υπουργούς του να κάνουν τα πάντα, προκειμένου να μην χρειαστεί η λήψη μέτρων δημοσιονομικού χαρακτήρα.

Ο Μητσοτάκης γνωρίζει ότι πρέπει να διασφαλιστεί το 3,5% πρωτογενές πλεόνασμα (το γνώριζε και προεκλογικά), αλλά από την άλλη θέλει να προχωρήσει, κάνοντας πράξη,  τουλάχιστον μέρος των δεσμεύσεών του για ελαφρύνσεις φορολογικού χαρακτήρα. Αυτό όμως αποτελεί έναν δύσκολο και κρίσιμο γρίφο.

Το χθεσινό Eurogroup είχε ως αντικείμενο  (σε ό,τι αφορά την Ελλάδα) την τρίτη έκθεση ενισχυμένης εποπτείας και, σχολιάζοντάς την,  ο Μοσκοβισί σημείωσε ότι η Αθήνα «έχει κάνει μια καλή αρχή μετά το πρόγραμμα, αν και παραμένουν πολλές προκλήσεις». Ο Γάλλος επίτροπος χαρακτήρισε «πολύτιμους συνομιλητές» τον Τσακαλώτο και τον Χουλιαράκη. Παραλλήλως, εξέφρασε την ανυπομονησία του να υποδεχτεί τον νέο υπουργό Οικονομικών της Ελλάδας, Χρήστο Σταϊκούρα, για τον οποίο είπε ότι είναι «γνωστή προσωπικότητα» από προηγούμενες κυβερνήσεις.

Σύνδεση με το αφορολόγητο

Ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, όμως, δεν ήταν και τόσο γενναιόδωρος στις δηλώσεις του για την προηγούμενη κυβέρνηση. Ο Ρέγκλινγκ ανέφερε, βεβαίως, ότι η κατάσταση της ελληνικής οικονομίας είναι σήμερα πολύ καλύτερη απ’ ό,τι σε πριν τέσσερα ή οχτώ χρόνια. Σημείωσε, ωστόσο, ότι οι Θεσμοί, με την νέα έκθεσή τους, εκφράζουν ανησυχίες για τα μέτρα που ψήφισαν τους τελευταίους δύο μήνες όλα τα ελληνικά κόμματα.

Ο ίδιος είπε, μάλιστα, ότι αυτά τα μέτρα δεν είναι φιλικά προς την ανάπτυξη και τόνισε ότι αποτελούν ανατροπή προηγούμενων μεταρρυθμίσεων. Σημείωσε, πάντως, ότι πολλά θα εξαρτηθούν από τις πολιτικές που θα παρουσιάσει η νέα κυβέρνηση, κυρίως σε ό,τι αφορά τον Προϋπολογισμό του 2020.

Ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας ρωτήθηκε για αυτά τα ανοιχτά ζητήματα. Και για τα μεν πρωτογενή πλεονάσματα είπε ότι είναι δύσκολο και να φανταστεί κάποιος πως θα μπορούσαν να αλλάξουν, αφού πάνω σε αυτά βασίζεται η βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους. Για το “αφορολόγητο”, ωστόσο, είπε ότι είναι θέμα «προτεραιοτήτων» της ελληνικής κυβέρνησης το πως θα εκπληρώσει τις συμφωνημένες δεσμεύσεις.

Το “αφορολόγητο” όμως ανήκει σε εκείνα τα “θετικά μέτρα” που ψηφίστηκαν από την προηγούμενη Βουλή, μετά από πιέσεις της αντιπολίτευσης και κυρίως της ΝΔ, η οποία σήμερα είναι κυβέρνηση. Μάλιστα ο Τσίπρας και το οικονομικό επιτελείο του είχαν επικριθεί έντονα για την επιλογή τους να προχωρήσουν στην άρση της μείωσης του αφορολόγητου step by step, όπως είχαν κάνει, με επιτυχία ομολογουμένως, το περασμένο φθινόπωρο για το θέμα των συντάξεων.

Ο Ρέγκλινγκ, ούτε λίγο ούτε πολύ, είπε ότι για να παραμείνει στα σημερινά επίπεδα το αφορολόγητο θα πρέπει να βρεθούν ισοδύναμα μέτρα. Υπό εξέταση, σε ό,τι αφορά το κόστος είναι όμως και η μείωση του ΦΠΑ στην εστίαση, την οποία ο Μητσοτάκης υποσχέθηκε προεκλογικά να επεκτείνει.

Οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης έβαλαν πάγο σε πολλά από όσα ακούσαμε κατά την μακρά προεκλογική περίοδο. Οι αποφάσεις, ωστόσο, θα ληφθούν το φθινόπωρο, όταν η ΕΕ θα έχει πλήρη στοιχεία και το πρόγραμμα της κυβέρνησης. Τότε είναι που θα κληθεί και η κυβέρνηση Μητσοτάκη να “περάσει από τον πάγκο” του Eurogroup για τα …δέοντα σε ο,τι αφορά την οικονομία και την δημοσιονομική πολιτική.