Σκοτεινές οι προοπτικές της διεθνούς οικονομίας, αλλά στην Ελλάδα πέρα βρέχει…

Η επόμενη χρονιά θα είναι δύσκολη για τη διεθνή οικονομία. Και θα είναι δύσκολη, διότι έχουν ανατραπεί όλες οι διεθνείς συμφωνίες που ρύθμιζαν τον παγκόσμιο εμπόριο και δημιουργούσαν αναπτυξιακές δυνατότητες με ρυθμισμένες σχέσεις. Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει μέχρι που μπορεί να φτάσει ο Αμερικανός πρόεδρος για να καταφέρει να κερδίσει τις εκλογές του προσεχούς Σεπτεμβρίου.

Κανείς δεν ξέρει μέχρι που μπορεί να φτάσει ο Μπόρις Τζόνσον για να κάνει την ανατροπή και να κυριαρχήσει στη βρετανική πολιτική σκηνή. Κανείς δεν ξέρει που και πως θα ισορροπήσει η Ιταλία με την νέα κυβέρνηση και τον Σαλβίνι αγκαζέ με του οπαδούς του Μουσολίνι να βγαίνουν στους δρόμους για να αξιοποιήσουν το δημοσκοπικό ρεύμα που είχαν, πριν την έξοδό τους από την εξουσία.

Υπάρχει μεγάλο μπέρδεμα γενικώς. Η ρατσιστική Δεξιά και οι ηγέτες της δεν σέβονται τους δημοκρατικούς κανόνες και καμιά διεθνή υποχρέωση. Τα τελευταία χρόνια “δικτάτορες” πολιτικοί έχουν ευδοκιμήσει σε όλο τον κόσμο. Δεν περιορίζονται πλέον σε απολυταρχικά κράτη. Όπως φάνηκε με τους Τραμπ, Μπολσονάρο και Όρμπαν, τον Τζόνσον και τον Σαλβίνι και δημοκρατίες μπορούν να εκλέξουν ηγέτες με προσωπικότητα και θέληση να ποδοπατήσουν πολιτικούς και νομικούς κανόνες.

Ο σεβασμός για το δίκαιο δημοκρατικό παιχνίδι δεν είναι πλέον πρωταρχική απαίτηση των πολιτών. Πρόσφατη έρευνα για το Hansard Society έδειξε ότι 54% των πολιτών συμφωνεί με το ότι «η Βρετανία χρειάζεται έναν ισχυρό ηγέτη, πρόθυμο να παραβεί τους κανόνες». Μόλις το 23% διαφώνησε.

Στην πρόσφατη ομιλία της στο γερμανικό Κοινοβούλιο για το νέο προϋπολογισμό, η Άγκελα Μέρκελ παραδέχτηκε πως οι οικονομικοί στόχοι δεν θα μπορέσουν να εκπληρωθούν το 2020. Υπογράμμισε πως η Γερμανία έχει μεγάλη ανάγκη από μετανάστες υψηλής κατάρτισης και ειδίκευσης για να ανταποκριθεί η οικονομία στις νέες τεχνολογικές άκρως ανταγωνιστικές προκλήσεις.

Ιδεολογία ή αγκύλωση;

Εδώ στην Ελλάδα, πέρα βρέχει. Έχουμε ξενιτεμένο εξαιρετικό επιστημονικό δυναμικό, αλλά το σχέδιο της κυβέρνησης από ό,τι φάνηκε με το αναπτυξιακό νομοσχέδιο που έδωσε για διαβούλευση, ποντάρει στην φτηνή εργασία. Ποιος είναι ο στόχος; Να ανταγωνιστεί τις οικονομίες της Ρουμανίας και της Βουλγαρίας;

Πως θα δημιουργήσει τις συνθήκες για την νέα οικονομία της υψηλής προστιθέμενης αξίας; Πως θα στηρίξει τις μικρές, για τα διεθνή δεδομένα, ελληνικές επιχειρήσεις που χρειάζονται τη συνδρομή ενός ισχυρού κράτους στην έρευνα, την καινοτομία, την εξεύρεση και ανάπτυξη νέων αγορών για τα ελληνικά προϊόντα και τις υπηρεσίες;

Όπως εξήγησε ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, μετά την πρόσφατη απόφαση να πουλήσει το ελληνικό δημόσιο το 30% των μετοχών που διατηρεί στην κοινοπραξία του αεροδρομίου Ελευθέριος Βενιζέλος, αυτό ήταν αποτέλεσμα της «ιδεολογικής και πολιτικής μας θέσης, όπως διαρκώς τονίζουμε». Το αποκορύφωμα του νεοφιλελεύθερου δογματισμού στη χειρότερή του μορφή.

Η περίπτωση του Ελληνικού

Συλλαμβάνονται τσαπατσούληδες χωρίς την ικανότητα ανάλυσης των δεδομένων για τη δύσκολη χρονιά που υπάρχει μπροστά μας. Υποσχέθηκαν να μπουν μπουλντόζες στο Ελληνικό για να ξεκινήσει η μεγάλη επένδυση του κ. Λάτση που τον εμπόδιζε η συντηρητική στα οικονομικά ζητήματα κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ. Την οποία κυβέρνηση κατηγόρησε η εταιρεία ένα μήνα μόλις πριν τις εκλογές για τα εμπόδια που δημιουργεί!

Και μετά τις εκλογές όχι μόνο δεν μπήκαν οι μπουλντόζες, αλλά η κυβέρνηση πρόβλεψε ότι θα μπουν ως το τέλος του έτους. Μετά αναθεώρησαν την έναρξη, την οποία βλέπουν για το πρώτο τρίμηνο του 2020! Αυτά μέχρι η εταιρεία να βρει –αν βρει– τα δάνεια που χρειάζεται για να ξεκινήσει ένα έργο που υπολογίζεται, στην ανάπτυξή του, να χρειαστεί κεφάλαια 8 δις. ευρώ.

Και επειδή ο επιχειρηματίας συνηθίζει να αποφεύγει να χρησιμοποιεί δικά του χρήματα αναζητά ενδιαφερόμενες τράπεζες και καζινάρχες για να ξεκινήσει. Όμως, όσοι χειρίζονται δανειακές συμβάσεις γνωρίζουν πολύ καλά πως η κατάσταση στη διεθνή οικονομία είναι ρευστή, η στασιμότητα παρούσα και η ύφεση απειλητική. Αυτό σημαίνει πως είναι μεγάλο ρίσκο να αναλάβουν τη χρηματοδότηση ενός έργου τόσο υψηλού ρίσκου. Ενός ρίσκου που θα το αναλάβουν εξ ολοκλήρου οι δανειστές του και θα το χρεωθούν εξ ολοκλήρου σε περίπτωση αποτυχίας.

Μια ευκαιρία για την Ελλάδα από το Brexit

Μελετώντας τις ευκαιρίες που μπορεί να παρουσιαστούν στις ευρωπαϊκές οικονομίες από ένα σκληρό Brexit βρήκα το εξής: η μεγάλη παραγωγική μονάδα της ευρωπαϊκής κοινοπραξίας Airbus (παράγει μέρος των αεροσκαφών της συγκεκριμένα τα φτερά) είναι στην Ουαλία. Στο εργοστάσιο αυτό απασχολούνται 6.000 άτομα. Κατά πάσα πιθανότητα λόγω Brexit θα υποχρεωθεί μεταναστεύσει σε χώρα της Ευρωζώνης. Οι δικοί μας φωστήρες, αν είναι σε θέση, ας διερευνήσουν από τώρα την πιθανότητα να διεκδικήσουν τη νέα έδρα αυτού του εργοστασίου της Airbus.

Η συναρμολόγηση γίνεται στην Τουλούζη και τα υπόλοιπα βρίσκονται στην Ισπανία, στη Γερμανία, αλλά και στις ΗΠΑ. Η Airbus σχεδιάζει ν κατασκευάσει και μονάδα στην Κίνα και στην Ουγγαρία. Η περίπτωση της Ελλάδας έχει ενδιαφέρον, αφού οι μεταφορές μπορεί να γίνονται ευκολότερα και φτηνότερα μέσω πλοίων προς την Τουλούζη μέσω Μασσαλίας.
Όταν όμως ο άλλος σου λέει ότι τα πουλάμε όλα για ιδεολογικούς λόγους, τότε, ποιο το νόημα να θέτεις δύσκολα ερωτήματα;