Ο διχασμός των Ελληνοκυπρίων, βούτυρο στο ψωμί του Ερντογάν

Η Τουρκία επιχειρεί να διαμορφώσει κλίμα πανικού στην ελληνική πλευρά. Πέραν από τις κυκλωτικές κινήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ, την προέλαση στη νεκρή ζώνη (τι γίνεται εκεί; Το έχουμε «καταπιεί»;), επαναφέρει θέμα Αμμοχώστου. Κάνει κινήσεις εποικισμού της περίκλειστης περιοχής (δεν φαίνεται να μπλοφάρει) και παράλληλα επιχειρεί να προκαλέσει ρήγματα στις ελεύθερες περιοχές. Και επειδή υπάρχει ενίοτε πρόσφορο έδαφος, άρχισε το ατελείωτο κουβεντολόι, ενίοτε εμφυλιοπολεμικό. Θα εποικίσει την Αμμόχωστο η κατοχική Τουρκία και γίνεται καβγάς στις ελεύθερες περιοχές. Το θέμα, ίσως, πρέπει να εξεταστεί από ειδικούς!

Ενότητα ποτέ δεν υπήρξε μεταξύ των Ελλήνων της Κύπρου. Η κυπριακή κοινωνία είναι βαθιά διχασμένη. Και δεν αφορά αυτός ο διχασμός μόνο το εθνικό θέμα. Μόλις προκύψει ένα ζήτημα στη δημόσια σφαίρα, διαμορφώνεται αμέσως μια «κάθετη» γραμμή διαχωρισμού: Οι μεν και οι δε. Λίγο-πολύ, όχι πάντα, τα στρατόπεδα είναι τα ίδια. Έχουν την ίδια σύνθεση και την ίδια επιχειρηματολογία.

Ο διχασμός πριν το 1974. Η προδοσία εκ των έσω και η συνωμοσία, που σχεδίασε, υλοποίησε το σχέδιο πραξικοπήματος και οδήγησε στην τουρκική εισβολή.
Ο διχασμός στη μετέπειτα διαχείριση του Κυπριακού: Οι λεγόμενοι ενδοτικοί και οι «απορριπτικοί».

Ο διχασμός του 2004 με το σχέδιο Ανάν και το δημοψήφισμα. Ένας διχασμός που δεν έχει ξεπεραστεί ποτέ και διαιωνίζεται στην κυπριακή κοινωνία. Υπάρχει μια έντονη αντιπαράθεση μεταξύ κομματικών στελεχών, που ζουν και αναπνέουν από τους καβγάδες. Ακόμη και όταν συμφωνούν, ψηφίζουν μαζί (τα μνημονιακά). Κάποτε ως… στάση ζωής, άλλοτε ως επιλογή πολιτικής και άλλης επιβίωσης, όλα αυτά προκαλούν μικρές ή μεγαλύτερες εντάσεις. Ό,τι προκύψει, ως εξέλιξη, προκαλεί τις γνωστές συζητήσεις, αντιπαραθέσεις.

Υπάρχουν, θα πρέπει ν’ αναφερθεί, διαφορετικές φιλοσοφίες, που διαμορφώνουν τις εκ διαμέτρου αντίθετες προσεγγίσεις. Η έλλειψη, πολλές φορές, επιχειρηματολογίας, εδραιώνει το χάσμα, ενισχύει το εμφυλιοπολεμικό κλίμα. Οι περιπτώσεις πολλές.

Παράδειγμα πρώτο: Πορευόμαστε χωρίς πυξίδα στο Κυπριακό. Υπάρχει διαχρονικά ένα ομιχλώδες τοπίο που προκαλείται ενόψει της σύγχυσης που επικρατεί για το τι μέλλει γενέσθαι. Γι’ αυτό και δεν θα πρέπει να εκπλήσσει η συζήτηση που γίνεται για το θέμα της ομοσπονδίας. Δεν πρέπει να εκπλήσσει η συζήτηση, σχεδόν 45 χρόνια μετά την εισβολή.

Παράδειγμα δεύτερο: Στην κοινωνία, τα όσα διαδραματίζονται πίσω από τη φανταχτερή βιτρίνα των πύργων και των επενδύσεων της… ανάπτυξης, βγαίνουν στο φως όταν βρεθούμε ενώπιον τραγικών γεγονότων. Έχασε τη ζωή του ένα 15χρονο παιδί για να αποκαλύψει τη γύμνια των υπηρεσιών, του κράτους, της κοινωνίας. Και η συνέχεια; Καταγγελτικός λόγος, που σβήνει όταν η καθημερινή ατζέντα αλλάξει.

Φταίει η ατιμωρησία; Μπορεί, γιατί αυτό είναι ένα φαινόμενο που αποθρασύνει τους ατιμώρητους. Φταίνε τα κάθε λογής κατεστημένα, που ευνοούνται από το διχασμό. Αυτά τα κατεστημένα, πολιτικά, οικονομικά, δημοσιογραφικά καλλιεργούν διαχρονικά παραδοξότητες και λογικές αυτοεγκλωβισμού, ομηροποίησης σε σύνδρομα ήττας. Ήττας στο εθνικό θέμα και στα κοινωνικά. Προβάλλουν έναν παρεξηγημένο εκσυγχρονισμό, που δεν έχει καμία σχέση με αλλαγές και τομές στην κοινωνία αλλά με τη συντήρηση των δικών τους κεκτημένων.

Μια κοινωνία εθισμένη στον βαθύ διχασμό, εύκολα μπορεί να πέσει σε παγίδες. Ιδιαίτερα, όταν επενδύει στο σύνδρομο της αυτοδικαίωσης! Όταν είδα στο πάνελ της… ειρήνης τον κ. Αλ. Μαρκίδη σκέφθηκα πως και το προπονητικό δόγμα, ότι «ομάδα που κερδίζει δεν αλλάζει», μπορεί να ανατραπεί με το «ομάδα που χάνει δεν αλλάζει». Βεβαίως, το ερώτημα που δεν έχει απαντήσει είναι γιατί το 2003 ήταν υποψήφιος Πρόεδρος αποτρέποντας την εκλογή Κληρίδη; Γιατί δεν του επέτρεψε να λύσει το Κυπριακό; Όπως το εννοεί και ο ίδιος.