Ο Σημίτης, το Ελσίνκι και η εύγλωττη σιωπή του Μαξίμου

Είναι από τα παράδοξα της πολιτικής ζωής ότι με άρθρο του ο πρώην πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης προκαλεί παρενέργειες στο εσωτερικό αντίπαλου κόμματος, της ΝΔ. Με ένα παλαιότερο άρθρο του που ανέσυρε για να συμπεριλάβει στο βιβλίο του με τίτλο “Η πολιτική του Ελσίνκι, 20+1 χρόνια μετά”, ο Κώστας Σημίτης καταφέρεται εναντίον του Κώστα Καραμανλή, υποστηρίζοντας ότι απώλεσε την ευκαιρία να κλείσει τις ελληνοτουρκικές διαφορές στον δρόμο που είχε χαράξει ο ίδιος στο Ελσίνκι.

Εν ολίγοις να χρησιμοποιήσει την δυνατότητα παγώματος την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων ΕΕ-Τουρκίας στην Σύνοδο Κορυφής των Βρυξελλών τον Δεκέμβριο του 2004, ώστε να υποχρεώσει την Άγκυρα να δεχθεί την παραπομπή της ελληνοτουρκικής διένεξης στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, όπως πρόβλεπε η απόφαση του Ελσίνκι.

Βεβαίως ο Κώστας Σημίτης σκοπίμως αποκρύπτει ότι στη Χάγη δεν θα παραπεμπόταν μόνο το θέμα της υφαλοκρηπίδας, αλλά με βάση την απόφαση του Ελσίνκι «κάθε εκκρεμής συνοριακή διαφορά και συναφή θέματα». Αυτό σημαίνει ότι δεν θα τίθονταν στην κρίση ξένων δικαστών μόνο κάποια ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα, αλλά και εθνικό εδάφος. Την ουσία του ζητήματος αναλύεται στο άρθρο του SLpress.gr “Ελσίνκι: Χαμένη ευκαιρία ή παγίδα; Ο Σημίτης ψάχνει δικαίωση”.

Από το ρεπορτάζ της εποχής μπορούμε να συμβάλλουμε, θυμίζοντας ότι ο Κώστας Καραμανλής προσπαθούσε να απεγκλωβιστεί από την πολιτική του προκατόχου του, η οποία κατά την άποψή του θα οδηγούσε μέσω της Χάγης σε εθνικές παραχωρήσεις. Η δε Σύνοδος Κορυφής των Βρυξελλών του Δεκεμβρίου του 2004 είχε μετατραπεί σε θρίλερ καθώς «ο Ερντογάν περίμενε με αναμμένες τις μηχανές του αεροσκάφους στην Κωνσταντινούπολη να πάρει το πράσινο φως της έναρξης των διαπραγματεύσεων για να μεταβεί στις Βρυξέλλες».

Ο Σημίτης και το βήμα πίσω του Καραμανλή

Ο Κώστας Καραμανλής προτίμησε να επιστρέψει στο προηγούμενο καθεστώς (αφού όπως λεγόταν καμία κυβέρνηση δεν θα μπορούσε να υπογράψει απώλεια κυριαρχικών δικαιωμάτων και κυριαρχίας) και να αφήσει τον χρόνο να δείξει εάν η προσέγγιση της Τουρκίας με την ΕΕ θα διαμόρφωνε καλύτερες συνθήκες στο μέλλον. Ήταν η εποχή που οι υπέρμαχοι της ελληνοτουρκικής φιλίας πρόβαλαν τις θεωρίες του εξευρωπαϊσμού της Τουρκίας ή όπως έγραφε τότε ειρωνικά ο Σταύρος Λυγερός “της εξημέρωσης του θηρίου”. Θεωρίες, οι οποίες κατέρρευσαν, όπως οι ρεαλιστές υποστήριζαν από τότε.

Επιβεβαιώθηκε η πλέον αρνητική πρόβλεψη ότι η Τουρκία εκμεταλλεύτηκε την προσέγγιση με την ΕΕ, στην οποία συνέβαλε και η Ελλάδα, για να ενισχύσει την θέση της συνολικά και βέβαια σε βάρος της χώρας μας. Το δόγμα Καραμανλή έναντι της Τουρκίας ακολούθησε ως πρωθυπουργός και ο Αντώνης Σαμαράς ο οποίος είχε δηλώσει ότι «συζητάς για να μοιραστείς κάτι που είναι κοινό, δεν συζητάς για να μοιραστείς ή να εκχωρήσεις κάτι που είναι δικό σου».

Στα τωρινά πάντως, η εσωτερική συζήτηση στη ΝΔ έχει δύο σκέλη: Το ένα αφορά την σύνδεση της πολιτικής του Κώστα Σημίτη στο Ελσίνκι με την παρούσα συγκυρία και εάν ο πρώην  πρωθυπουργός, που σε κάθε ευκαιρία στηρίζει τον Κυριάκο Μητσοτάκη, επιθυμεί να διευκολύνει την σημερινή κυβέρνηση να νομιμοποιήσει την δική του υποχωρητική πολιτική για τα ελληνοτουρκικά.

Τσιτουρίδης κατά Μητσοτάκη

Το άλλο ερώτημα εσωκομματικής φύσεως είναι γιατί ο Κώστας Καραμανλής δεν απαντά στις αλλεπάλληλες επιθέσεις του Κώστα Σημίτη και ποια είναι η θέση της ηγεσίας της ΝΔ, εάν υποθέσουμε ότι το κόμμα έχει συνέχεια. Το άρθρο του Κώστα Σημίτη είχε γραφεί πρώτη φορά τον Δεκέμβριο του 2019 και τότε είχε απαντήσει ο Γιώργος Κουμουτσάκος, κάνοντας λόγο για «ατόπημα» καθώς και για «διχαστική μικροψυχία» κατά του Κώστα Καραμανλή. Ο τότε κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος Σπήλιος Λιβανός είχε συμπληρώσει ότι «ο κ. Κουμουτσάκος, πρακτικά αυτό που είπε, εκφράζει και την παράταξη».

Στο θέμα παρεμβαίνει με δήλωσή του στο SLpress.gr ο πρώην υπουργός των κυβερνήσεων Καραμανλή, Σάββας Τσιτουρίδης, αφήνοντας αιχμές  κατά της ηγεσίας της ΝΔ: «Προσωπικές δεσμεύσεις του παρελθόντος και το γεγονός ότι βασικοί πυλώνες της σημιτικής περιόδου “κοσμούν”, το σύστημα Μητσοτάκη, καθιστούν προφανές το γιατί δεν αντιδρά κανείς από την σημερινή ΝΔ σε απαράδεκτες προκλήσεις του Κώστα Σημίτη, σχετικά με την πολιτική του Κώστα Καραμανλή και της κυβέρνησής του στα ελληνοτουρκικά. Με απλά λόγια η κυβέρνηση Καραμανλή διαφώνησε με τον πρωθυπουργό των Ιμίων και της Μαδρίτης που δεχόταν να βάλει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων απαράδεκτα τουρκικά αιτήματα που σε καμία περίπτωση η Ελλάδα δεν θα έπρεπε να αποδεχθεί. Ούτε τότε, ούτε τώρα. Τόσο απλά».

Ο Σάββας Τσιτουρίδης υπαινίσσεται προσωπικές δεσμεύσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη έναντι του Κώστα Σημίτη από τη εποχή του διορισμού του στην Εθνική Τράπεζα, όταν πρόεδρος στην τράπεζα ήταν ο Θεόδωρος Καρατζάς. Η υποφώσκουσα σύγκρουση, όμως, έχει βγει εκτός κομματικών διαδρόμων. Το Διαδίκτυο έχει πάρει φωτιά. Δεξιάς πολιτικής απόχρωσης ιστοσελίδες κάνουν εκτεταμένες αναφορές στα “σημιτικά στελέχη” που επανδρώνουν το Μέγαρο Μαξίμου και την κυβέρνηση Μητσοτάκη.

Τις εξελίξεις παρακολουθεί με ενδιαφέρον η σαμαρική πτέρυγα της ΝΔ. Σαμαρικός βουλευτής λέει: «ο Κώστας Καραμανλής έχει πολλούς τρόπους εφόσον το θελήσει να απαντήσει. Όπως και τα πολλά στελέχη που αυτοπροσδιορίζονται ως καραμανλικοί. Σε ό,τι αφορά τον Αντώνη Σαμαρά για το σκέλος της εξωτερικής πολιτικής, έχει στείλει τα μηνύματά του κατά της παραπομπής στην Χάγη με την δημόσια αρθρογραφία του».