Απρίλιος 1941: Η έσχατη νίκη… ο Κατσιμήτρος και οι “δανεικοί” Πειραιώτες

Στις 20 Απριλίου 1941 οι Γερμανοί είχαν ήδη φτάσει στη Λάρισα έχοντας κερδίσει τις μάχες στο Κλειδί και στην Κλεισούρα. Την ίδια ώρα τα ελληνικά στρατεύματα υποχωρούσαν από τη Βόρεια Ήπειρο έχοντας σε μεγάλο βαθμό αυτοδιαλυθεί.

Το σαράκι της διάλυσης είχε πλήξει τις περισσότερες ελληνικές μεραρχίες με πρώτη την V Μεραρχία Πεζικού (ΜΠ) Κρήτης. Σταδιακά δε εξαπλώθηκε και στις άλλες. Η ηρωική VIII ΜΠ, αυτή που μόνη της κράτησε τους Ιταλούς τις πρώτες κρίσιμες ημέρες του πολέμου, υπό τον έμπειρο υποστράτηγο Χαράλαμπο Κατσιμήτρο, είχε επίσης να αντιμετωπίσει κρούσματα διάλυσης και απειθαρχίας.

Η VIII ΜΠ είχε υποφέρει τα πάνδεινα στο διάστημα Ιανουαρίου – Μαρτίου 1941 αμυνόμενη του καταραμένου υψιπέδου του Κουρβελεσίου, σε αρκτικές συνθήκες, υπό τα ιταλικά πυρά. Παρόλα αυτά κράτησε. Η υποχώρηση όμως ενώπιον ενός εχθρού του είχε νικήσει (των Ιταλών) κλόνισε το ηθικό των ανδρών. Η κατάσταση δεν ξέφυγε πάντως του ελέγχου της διοίκησης, στον βαθμό τουλάχιστον που αυτό συνέβη σε άλλες μεραρχίες.

Η VIII ΜΠ, μετά από πορείες τεσσάρων ημερών έφτασε, στις 20 Απριλίου ημέρα του Πάσχα, στην Κακαβιά όπου και αναπτύχθηκε αμυντικά, έχοντας υπό τις διαταγές της και το περίφημο 34ο Σύνταγμα Πεζικού (ΣΠ) των Πειραιωτών. Ένα τάγμα του 34ου ΣΠ μαζί με τους ιππείς της VIII Ομάδας Αναγνωρίσεως της μεραρχίας εγκαταστάθηκαν ως προφυλακή της αμυντικής τοποθεσίας Κακαβιάς, στη Γράπσι.

Άλλο ένα ιταλικό τάγμα εμφανίστηκε επίσης μαζί με μοίρα πυροβολικού. Ο Κατσιμήτρος διέταξε τον Γιαννούλη να εγκαταλείψει την τοποθεσία των προφυλακών και να εισέλθει στην κύρια τοποθεσία αντιστάσεως Κακαβιάς. Έτσι κι έγινε. Την ίδια ώρα όμως εμφανίστηκαν ιταλικά και γερμανικά αεροπλάνα που, χωρίς αντίπαλο, άρχισαν να πλήττουν σκληρά τα ελληνικά τμήματα. Το ΙΙΙ/34 Τάγμα δοκιμάστηκε ιδιαίτερα υφιστάμενο απώλεια 11 νεκρών και 32 τραυματιών.

Στο μεταξύ οι Ιταλοί πλησίασαν και το πυροβολικό και οι όλμοι τους άρχισαν να βάλλουν κατά των ελληνικών θέσεων. Κατόπιν εξόρμησε το πεζικό τους. Τότε όμως δοκίμασαν μια μεγάλη έκπληξη… Οι Έλληνες δεν είχαν ακόμα ηττηθεί, τουλάχιστον όχι οι στρατιώτες του Κατσιμήτρου.

Το ελληνικό πυροβολικό άνοιξε πρώτο πυρ κατά των επιτιθέμενων Ιταλών επιβραδύνοντάς τους. Οι Ιταλοί εκμεταλλευόμενοι την υποστήριξη του πυροβολικού και της αεροπορίας τους συνέχισαν την επίθεση. Όταν όμως έπεσαν εμπρός στον φραγμό του ΙΙΙ/34 Τάγματος αναχαιτίστηκαν υφιστάμενοι πολύ βαριές απώλειες.

Οι Ιταλοί επέμειναν. Οι επιθέσεις τους είχαν στόχο την κατάληψη του υψώματος 364 της Κακαβιάς όπου αμύνονταν το ΙΙΙ/34 Τάγμα. Αν και οι επιθέσεις τους συνεχίστηκαν όλη την ημέρα, μέχρι που έπεσε το σκοτάδι, οι Ιταλοί δεν κατάφεραν να πατήσουν πόδι στο ύψωμα. Η VIII ΜΠ και το «δανεικό» ΙΙΙ/34 Τάγμα πολεμούσαν ακόμα. Την επομένη, 21 Απριλίου, υπεγράφη ανακωχή. Ήταν η έσχατη νίκη…