Ο θάνατος του Αλ Μπαγκντάντι και η “ανάσταση” του Τραμπ

Σόου, όπως συνηθίζει να κάνει, έδωσε ο Τραμπ στην επιχείρηση για την εξόντωση του ηγέτη του Ισλαμικού Κράτους Αλ Μπαγκντάντι, την οποία ανακοίνωσε με τηλεοπτικό διάγγελμά του από τον Λευκό Οίκο. Η είδηση του θανάτου του γνωστού ως “αρχιτρομοκράτη-φάντασμα” έγινε δεκτή με σκεπτικισμό από την διεθνή κοινότητα, ενώ την ίδια ώρα στις ΗΠΑ, οι Δημοκρατικοί αντίπαλοι του προέδρου κάνουν σαν να μην την είδαν.

Στριμωγμένος από την πίεση των Δημοκρατικών στη Βουλή, εξαιτίας της υπόθεσης Μπάιντεν, που ενδέχεται να οδηγήσει ακόμη και στην καθαίρεσή του, αλλά και λόγω της απόφασής του να αποσύρει τους Αμερικανούς από την Συρία, ο Τραμπ χρειαζόταν ένα συνταρακτικό γεγονός που θα ήταν αποτέλεσμα πρωτοβουλιών του. Αυτό έγραψε και στο twitter. Προϊδέασε την αμερικανική κοινή γνώμη για «κάτι πολύ μεγάλο!» που μόλις έχει συμβεί, προαναγγέλλοντας το διάγγελμά του, στο οποίο θα έκανε μια «σημαντική ανακοίνωση».

Αν και τα αμερικανικά ΜΜΕ είχαν ήδη αρχίσει να μεταδίδουν πληροφορίες για την επιχείρηση και τον θάνατο του Αλ Μπαγκντάντι, επισήμως οι υπηρεσίες των ΗΠΑ δεν έκαναν κανένα σχόλιο. Το γεγονός θα επιβεβαίωνε ο ίδιος ο πρόεδρος με το διάγγελμά του και μάλιστα προβαίνοντας σε ασυνήθιστα, όπως σχολίασε το Ρόιτερς, λεπτομερείς περιγραφές, όσον αφορά την απόφαση, την στρατιωτική επιχείρηση και τα αποτελέσματά της.

Στόχος του Τραμπ ήταν να ανατρέψει το αρνητικό σε βάρος του κλίμα, σε μια χρονική συγκυρία, κατά την οποία στον Λευκό Οίκο ήδη εξέταζαν το ενδεχόμενο να προσληφθεί ειδικός επικοινωνιολογος για τον χειρισμό της υπόθεΙντλίμπσης Μπάιντεν. Η επιχείρηση κατά του ηγέτη του Ισλαμικού Κράτους, και κυρίως η “επιτυχής” έκβασή της, ήταν όμως ό,τι καλύτερο για τον πρόεδρο.

Το θέμα της εθνικής ασφάλειας είναι πρωτεύον για τον μέσο Αμερικανό, ακόμη περισσότερο για τους ψηφοφόρους των Ρεπουμπλικάνων. Το αν ο Τραμπ τους έπεισε είναι, όμως, κάτι που θα μετρηθεί τις επόμενες ημέρες. Ο ίδιος πάντως, με το διάγγελμά του επιχείρησε να διευθετήσει όλα τα ζητήματα που προέκυψαν τελευταία, σχετικά με τις επιλογές και τις συνεργασίες του.

Όλοι θέλουν μερίδιο 

Κάθε νίκη, όπως είναι γνωστό, έχει πολλούς πατέρες κι αυτό συνέβη και με την επιχείρηση κατά του Αλ Μπαγκντάντι. Κούρδοι, Ιρακινοί και Τούρκοι ανακοίνωσαν, ο καθένας από την πλευρά του, την δική τους συμβολή στην εξόντωση του ηγέτη του Ισλαμικού Κράτους. Ο Τραμπ, ωστόσο, αναφέρθηκε μόνον στην σημαντική βοήθεια των Κούρδων της Συρίας και στη Ρωσία, για την οποία είπε ότι άνοιξε τον εναέριο χώρο που ελέγχει στον συριακό βορρά.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η επιχείρηση κατά του Αλ Μπαγκντάντι έγινε στα περίχωρα της Ιντλίμπ, μιας επαρχίας του συριακού βορρά (η μοναδική που δεν ελέγχει ο Άσαντ), στην οποία είναι σε ισχύ μια προβληματική ρωσοτουρκική συμφωνία. Πρόκειται, επίσης, για την περιοχή, όπου έχουν συγκεντρωθεί οι τζιχαντιστές του Ισλαμικού Κράτους, αλλά και οι Σύριοι αντικαθεστωτικοί αντάρτες που υποστηρίζει η Άγκυρα, κατά κανόνα φανατικοί ισλαμιστές.

Η εξόντωση του επικεφαλής του Ισλαμικού Κράτους αποτελεί την σημαντικότερη ενέργεια του Τραμπ στον τομέα της εθνικής ασφάλειας. Είναι, άλλωστε, το μεγαλύτερο γεγονός σε αυτόν τον τομέα, μετά την εκτέλεση του Οσάμα μπιν Λάντεν από τις αμερικανικές ειδικές δυνάμεις στις 2 Μαΐου 2011, στο Αμποταμπάντ του Πακιστάν. Ως τέτοια την παρουσίασε και ο πρόεδρος, παρά το γεγονός ότι ο Αμερικανός υπουργός Άμυνας δήλωσε πως πρωταρχικός στόχος ήταν η σύλληψη του αρχιτρομοκράτη.

Ερωτήματα προκλήθηκαν και για το αν το διαμελισμένο πτώμα ανήκε όντως στον Αλ Μπαγκντάντι. Ο τζιχαντιστής ηγέτης έχει “σκοτωθεί”, άλλωστε, τουλάχιστον άλλες τέσσερις φορές από το 2014 μέχρι σήμερα και σε αυτό το γεγονός οφείλεται και το παρατσούκλι του, το “φάντασμα”. Η Ουάσιγκτον υποστηρίζει, πάντως, ότι οι Αμερικανοί στρατιώτες έκαναν επί τόπου εξέταση DNA που κράτησε περίπου 15 λεπτά και ο Τραμπ ανέφερε ότι «ήταν εκείνος». Παραλλήλως, ο σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας Ρόμπερτ Ο Μπράιαν επικαλείται τον διοικητή της αποστολής, ο οποίος στην online σύνδεση με την επιχείρηση φέρεται ότι αναφώνησε: «100% επιβεβαίωση. Τζακποτ».

Ο ρόλος της Τουρκίας

Την ίδια ώρα, η διεθνής κοινότητα υποδέχθηκε με σκεπτικισμό την ανακοίνωση του θανάτου του Αλ Μπαγκντάντι, ενώ δεν έλειψαν και τα επικριτικά σχόλια. Η Τεχεράνη κατηγόρησε τις ΗΠΑ και τη Σαουδική Αραβία ως δημιουργούς του Ισλαμικού Κράτους. Ο πρώτος ξένος ηγέτης που σχολίασε το γεγονός ήταν ο Ερντογάν, ο οποίος έκανε λόγο για ένα σημείο καμπής στον κοινό αγώνα εναντίον της τρομοκρατίας, αλλά απέφυγε οποιαδήποτε αναφορά για τουρκική συμετοχή.

Αυτό το είχε αναλάβει ο υψηλόβαθμος συνεργάτης του, Φαχρετίν Αλτούν, που εξέφρασε την περηφάνια της Τουρκίας για την βοήθεια προς τις ΗΠΑ. Και νωρίτερα το υπουργείο Άμυνας με αναφορές του σε «ανταλλαγή πληροφοριών και συντονισμό μεταξύ των στρατιωτικών διοικήσεων και των δύο χωρών». Ο Τραμπ, ωστόσο, δεν έκανε στο διάγγελμά του καμία αναφορά στην Τουρκία, παρότι μιλούσε από την ίδια αίθουσα, από την οποία την προηγούμενη εβδομάδα είχε ανακοινώσει την συμφωνία κατάπαυσης του πυρός στη Συρία.

Ο εκπρόσωπος του Ερντογάν, Ιμπραχίμ Καλίν, επανήλθε σήμερα στο θέμα, για να υπενθυμίσει την «ουσιαστική διπλωματία μεταξύ των στρατιωτικών αρχών» των δύο χωρών. Ο Αμερικανός πρόεδρος δεν αναφέρθηκε όμως, ούτε στο Ιράκ, παρότι αρκετοί Ιρακινοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι οι μυστικές υπηρεσίες της χώρας τους εντόπισαν τη θέση, όπου βρισκόταν ο Αλ Μπαγκντάντι και ενημέρωσαν τις ΗΠΑ.

Η κυβέρνηση της Βαγδάτης, η οποία βρίσκεται εδώ και δύο εβδομάδες αντιμέτωπη με αιματηρές πολύνεκρες διαδηλώσεις θα επιθυμούσε μια αναφορά στην συμβολή της. Τα προσκόμματα που θέτει, ωστόσο, στο θέμα της παραμονής στην επικράτειά της των Αμερικανών στρατιωτών που αποχωρούν από την Συρία φαίνεται ότι έπαιξαν τον ρόλο τους.

Τι αποκάλυψαν οι Κούρδοι

Ο Τραμπ ανέφερε ότι οι ΗΠΑ άρχισαν να δέχονται πληροφορίες εδώ και έναν μήνα, ανάμεσά τους κάποιες χρήσιμες, όπως είπε, από τους Κούρδους. Τελικά, οι αμερικανικές υπηρεσίες εντόπισαν, πριν δύο εβδομάδες, την ακριβή θέση του Αλ Μπαγκντάντι. Η δήλωση αυτή έρχεται σε αντίθεση με την αναφορά ανώτατου Τούρκου αξιωματούχου ότι ο ηγέτης του Ισλαμικού Κράτους είχε φτάσει στην περιοχή, όπου έγινε η αμερικανική επιχείρηση 48 ώρες νωρίτερα.

Αντιθέτως, είναι πιο κοντά σε όσα έγραψε στο Twitter ο Κούρδος γενικός διοικητής των SDF (Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις), αναφέροντας μάλιστα και τον Αμερικανό πρόεδρο. Ο Μαζλούμ Άμπντι έκανε λόγο για κοινή επιχείρηση, για την οποία, όπως υπογράμμισε, οι Κούρδοι μαχητές εργάστηκαν επί πέντε μήνες. Παραλλήλως, υψηλόβαθμος αξιωματούχος των SDF σημείωνε σε συνέντευξη Τύπου ότι η επιχείρηση εναντίον του Αλ Μπαγκντάντι καθυστέρησε περισσότερο από έναν μήνα, εξαιτίας της τουρκικής εισβολής στη βορειοανατολική Συρία.

Λίγες ώρες αργότερα, το κουρδικό YPG ανακοίνωνε ότι σκοτώθηκε και ο εκπρόσωπος Τύπου της οργάνωσης Ισλαμικό Κράτος, Αμπού αλ Χασάν αλ Μουχατζίρ, σε μια κοινή επιχείρηση αμερικανικών και κουρδικών δυνάμεων. Πρόκειται για το δεξί χέρι του Αλ Μπαγκντάντι που, σε ένα ηχητικό μήνυμά του, τον Απρίλιο του 2017, είχε χαρακτηρίσει τον Τραμπ «αποκρουστικό ηλίθιο». Σύμφωνα με τους Κούρδους, και όπως επιβεβαίωσε το Συριακό Παρατηρητήριο, η επιχείρηση αυτή ήταν συνέχεια της επιδρομής στην Ιντλίμπ και έγινε στα περίχωρα της Τζαραμπλούς, κοντά στα σύνορα με την Τουρκία. Μιας πόλης που υπήρξε ο στόχος της πρώτης επίθεσης του Ερντογάν στη βόρεια Συρία.