Ήταν η παγκοσμιοποίηση αναπόφευκτη;

Η παγκοσμιοποίηση επηρεάζει όλους τους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας και διαθέτει οπαδούς αλλά και πολέμιους. Το ρητό των προγόνων μας λέει: «ουδέν κακόν αμιγές καλού». Αυτό βεβαίως απαιτεί να γνωρίζουμε τα θετικά και αρνητικά της. Όμως υπάρχει σύγχυση ανάμεσα σε συντηρητικούς ειδικούς, οπαδών του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής, καθώς και ανάμεσα σε ειδικούς του μαρξιστικού μετώπου! Το ίδιο φαινόμενο παρατηρήθηκε και στην περίπτωση αποκωδικοποίησης του ιμπεριαλισμού.

Κάποιοι μαρξιστές λένε πως η παγκοσμιοποίηση, είναι ένα αντικειμενικό φαινόμενο. Δηλαδή, η παγκοσμιοποίηση προκύπτει ως αποτέλεσμα της εσωτερικής δυναμικής της και είναι ανεξάρτητη από τις προθέσεις των υποκειμένων, δηλαδή, των ανθρώπων. Τότε όμως θα έπρεπε να εξελίσσονται, που δεν εξελίσσονται, όπως και τα φαινόμενα στο φυσικό κόσμο που είναι μη αντιστρεπτά, λόγω της τριβής που προκαλεί τη συνεχή αύξηση της εντροπίας.

Να επιθυμούν οι μαρξιστές να υποθέσουμε ότι ο καπιταλισμός διαθέτει τεχνική νοημοσύνη και έχει εξελιχθεί σε ένα ανεξέλεγκτο ρομπότ, το οποίο έχει εφορμήσει, ως ένας παντοδύναμος εξωγήινος, και έχει καταλάβει και σκλαβώσει την ανθρωπότητα; Μια τέτοια λογική όμως απαλλάσσει αυτούς που κινούν τα νήματα στο προσκήνιο και το παρασκήνιο.
Συμφωνούμε ότι η παγκοσμιοποίηση είναι έργο ανθρώπων ή όχι; Αν και κάποιοι μπορεί να δώσουν μεταφυσικό περιεχόμενο, ιδίως στις μέρες μας, που ακόμα και υδρογονάνθρακες μπορούν να βρεθούν με τη βοήθεια του Αλάχ!

Ο άνθρωπος όταν στάθηκε στα δύο πόδια απασχολήθηκε μόνο με την επιβίωσή του και στη συνέχεια το πώς θα σκλαβώσει άλλους. Στην αρχή αναγκάστηκε να συνεργαστεί με άλλους για περισσότερη ασφάλεια και εξασφάλιση την προς τη φυσική του επιβίωση τροφή. Έτσι προέκυψε η πρωτόγονη κομμούνα η οποία εξελίχθηκε σε, κάποιας μορφής, βασίλειο λόγω της ανθρώπινης εξειδίκευσης σε τομείς που άλλαζαν τα δεδομένα. Η λαϊκή παροιμία: ‘’το αγώι ξυπνά τον αγωγιάτη’’ μας εξηγεί γιατί.

Η αγορά

Εν αρχή το αγώι ήταν μόνο η επιβίωση. Στη συνέχεια όμως, δια της μεθόδου της προσθήκης, το αγώι διευρύνεται και συμπεριλαμβάνει διαδοχικά, ανάλογα με την περίοδο, το παραγόμενο φορτίο προϊόντων πάσης μορφής (στην αρχή το κουβαλούσε ο ίδιος στην πλάτη του), το κάρο και το άλογο ή το φορτηγό, το εργοστάσιο, τις πολυεθνικές, τις κυβερνήσεις, τους διεθνείς οργανισμούς, τη διαπλοκή και τη διαφθορά, ώστε το αγώι να μεταμορφωθεί σε Λερναία Ύδρα, αποκαλούμενη παγκοσμιοποίηση, με στόχο την αδιάκοπη λειτουργία του, κάθε φορά, υφιστάμενου τρόπου παραγωγής.

Το κάθε στάδιο, όπως του σκλαβοπάζαρου, της φεουδαρχίας, του ιμπεριαλισμού και τώρα της παγκοσμιοποίησης ήταν και είναι κομμένο και ραμμένο στα μέτρα της κάθε εποχής. Όλοι οι τρόποι παραγωγής που εφαρμόστηκαν βασίστηκαν στην αγορά. Αυτή, όπως άλλοτε και η εκκλησία του δήμου και σήμερα οι εκλογές, γεφυρώνει τη ζήτηση με την προσφορά και παράγει συγχρόνως διαπλοκή και διαφθορά. Κι’ αυτό γιατί σε αυτά τα θεσμικά όργανα διαχρονικά επικρατούν οι ισχυροί.

Στην εκκλησία του δήμου όλοι οι άρρενες 20 ετών και άνω είχαν το δικαίωμα να συμμετέχουν, να ομιλούν στη βάση της ισηγορίας και ασφαλώς να ψηφίζουν ελεύθερα, όπως και σήμερα με τις εκλογές, νόμους και ειδικούς, όπως στρατηγούς, μόνον που διαχρονικά δέσποζε η αριστοκρατία στην “αγορά”, δηλαδή στη συνέλευση της εκκλησίας του δήμου και η δημοκρατία εν ονόματι της οποίας ιδρύθηκε και λειτουργούσε ο θεσμός της εκκλησίας του δήμου, με σκοπό την ικανοποίηση των αξιωματικών αρχών της, περνούσε στο πίσω κάθισμα και οδηγός ήταν πάντα η εκκλησία του δήμου.

Η χύτρα υπό έλεγχο

Έτσι και στην “ελεύθερη” αγορά του Άνταμ Σμιθ επικρατούν οι ισχυροί που διαθέτουν μάλιστα και όλα τα μέσα και όποιον πάρει ο χάρος. Η ειδίκευσή τους περιορίζεται κυρίως στην παραγωγή της βαρβαρότητας και εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο που προϊόν τους είναι η διαχρονική άδικη κατανομή του παραγόμενου πλούτου. Πως άλλωστε θα εξασφαλιστεί και η περιβόητη συσσώρευση κεφαλαίου;

Η παραγωγή τους βέβαια συμπεριλαμβάνει και διάφορα καλούδια, ώστε να διατηρείται, στις χώρες – βάσης από όπου εξορμούν οι ισχυροί, η χύτρα υπό έλεγχο. Γι’ αυτό, ας μην ανησυχεί το πόπολο. Κίνδυνος πολιτισμικής όσμωσης δεν υπάρχει γιατί η διαδικασία δεν παράγει πολιτισμό. Το μόνο που προωθείται, κατά μέσο όρο, σε πλανητικό επίπεδο είναι η όσμωση βαρβαρότητας στην οποία άλλωστε το πόπολο είναι, διαχρονικά, πλήρως προσαρμοσμένο, δηλαδή εθισμένο, στη συνταγή της δράσης του: ο καθένας για πάρτη του.

Το πλαίσιο παραγωγής αυτής της εξέλιξης βασίστηκε κυρίως στον καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής, ο οποίος υιοθετήθηκε στην πράξη σχεδόν από όλες τις μαρξιστικές παραλλαγές κυβερνήσεων και, μάλιστα, στο όνομα της δημοκρατίας! Ειδικά ο καπιταλισμός, όντας πιο επινοητικός, στηρίχθηκε στην αξιοκρατία, σε ό,τι αφορά στα μέσα της παραγωγής του, και την αξιοποίηση της αγοράς.

Με τον τρόπο αυτό επέτυχε δύο τρυγόνια με έναν σμπάρο, ήτοι, την εξασφάλιση του τεχνολογικού εκσυγχρονισμού των μέσων παραγωγής, εξασφαλίζοντας έτσι οι ισχυροί πλεονεκτικότερες θέσεις στην αγορά, και την αξιοποίηση σε διαχρονική βάση των απαρχαιωμένων μέσων παραγωγής τους σε χώρες δύσης αυτών των μέσων με το αζημίωτο, όπου το χαμηλότερο κόστος εργασίας δίνει πρόσθετα χρόνια ζωής πριν την απόσυρσή τους αδιαφορώντας για το περιβάλλον.

Ο καπιταλισμός δεν παράγει πολιτισμό

Πάντως και οι δυο ανταγωνιστές δεν άφησαν τις κοινωνίες τους απαρηγόρητες και παραπονούμενες, εάν αυτό πράγματι συνέβαινε, για λόγους στέρησής τους από στοιχεία πολιτισμού. Επινόησαν τον υλικό πολιτισμό, που είναι ένα έργο εξειδίκευσης του ανθρώπου στο οποίο συμπεριλαμβάνονται και οι ανέσεις, και έτσι επέτυχαν τελικά και σε αυτόν τον τομέα να ταυτίζεται ο πολιτισμός με τα έργα της εξειδίκευσης του ανθρώπου και όχι με τη στάση ζωής, υποχρεώσεων και συμπεριφοράς των μελών μιας κοινωνίας απέναντι στους συνανθρώπους τους και το φυσικό περιβάλλον.

Για πρακτικούς λόγους διαθέτουν διάφορα πολιτιστικά κέντρα προπαγάνδισης του παραγόμενου δήθεν πολιτισμού. Γι’ αυτούς που τυχόν να δυσανασχετούν και αισθάνονται ταπεινωμένοι ως μη πολιτισμένοι, θυμίζω πως οι γενοκτονίες, το ολοκαύτωμα, ο βομβαρδισμός της Χιροσίμα και του Ναγκασάκι και άλλα τινά είναι έργα τέκνων, όπως του Χίτλερ ως αρχηγός κράτους, εξειδικευμένων κοινωνιών!

Φυσικά η εξειδίκευση συνεπάγεται και το “κόποις κτώνται τα αγαθά”, αλλά αυτό δεν αποτελεί και συνθήκη, έστω αναγκαία, παραγωγής πολιτισμού. Κι’ αυτό γιατί ο πολιτισμός δεν σχετίζεται με το πόσο ωραία παίζει κάποιος το βιολί του, σε όποιον τομέα ανθρώπινης δραστηριότητας και αν συμβαίνει αυτό!

Ο καπιταλισμός, όπως και ο μαρξισμός δεν παράγουν πολιτισμό γιατί η βάση της εξάπλωσης τους στηρίζεται στη βία που αποξενώνει τον άνθρωπο και εθισμένος διάγει βίο στη βάση: το μεγάλο ψάρι τρώει το μικρό, και μακριά από πανανθρώπινες αξίες που εκφράζονται συνοπτικά από τις αξιωματικές αρχές της δημοκρατίας η οποία όμως παραμένει εσαεί στο χρονοντούλαπο της ιστορίας.

Εάν ποτέ η δημοκρατία αναλάβει τα ηνία και τις τύχες μας τότε θα ανοίξει ο δρόμος για πολιτισμένες κοινωνίες και η παγκοσμιοποίηση θα υπηρετήσει όπως πρέπει τον άνθρωπο και τότε και ο τριτοετής φοιτητής θα επαληθευθεί. Μέχρι τότε η εργασία του για το σπίτι ορίζεται ως: Με βάση την πλανητική αγορά που ορίζεται δια της παγκοσμιοποίησης και δια της οποίας καθορίζονται τα μακροοικονομικά μεγέθη της πλανητικής οικονομίας να καθοριστούν τα μικροοικονομικοκοινωνικά περιθώρια που διαθέτουν τα κράτη-επιχειρήσεις, όχι οι επιχειρήσεις ενός κράτους, ώστε να μην βρεθούν στα σαγόνια των καρχαριών, όπως βρέθηκε η χώρα μας εδώ και μερικά χρόνια.