Η Επανάσταση του 1821 σαν Playmobil – Χρηματοδοτούμενη πολιτική ορθότητα

Σε πρόσφατες οδηγίες του υπουργείου Παιδείας η ύλη στο μάθημα της Γ’ Γυμνασίου αναδιαρθρώθηκε θεαματικά. Στους εκπαιδευτικούς προτάθηκαν “θεματικοί φάκελλοι” που θα αφορούν ειδικές ιστορικές περιόδους όπως, λόγου χάρη, η Ενετοκρατία ή “Η οθωμανική κυριαρχία στο Ηράκλειο της Κρήτης”. Προφανώς, στο όνομα της διάχυτης αγωνίας για τήρηση των αρχών της πολυπολιτισμικότητας η μελέτη της ενετικής και της οθωμανικής ιστορίας επιβάλλεται. Έστω και αν αυτή απευθύνεται σε παιδιά δεκατεσσάρων χρονών που ποτέ πριν δεν έχουν ακούσει στο σχολείο τους τίποτα περί Ενετών και Οθωμανών.

Προτού προλάβει κανείς να αναρωτηθεί τι το ειδικά ενδιαφέρον παρουσιάζει ο επιλεγείς προς διδασκαλία χώρος και χρόνος, η οδηγία συμπληρώνεται με τις απαραίτητες “θυσίες” που πρέπει να γίνουν στο πρόγραμμα της διδασκαλίας έτσι ώστε να χωρέσουν οι εν λόγω “θεματικές ενότητες”. Προς τούτο λοιπόν θυσιάζεται, ήτοι, αφαιρείται, η διδασκαλία ολόκληρου του εικοστού αιώνα. Εξάλλου, από την συνταρακτική ιστορία του εικοστού αιώνα, οι μαθητές, στην Γ’ τάξη πλέον του Λυκείου, θα διδαχθούν επιλεγμένες “θεματικές ενότητες”.

Στην εκπορευόμενη από το υπουργείο “Παιδείας” (κατ’ ευφημισμό) αντίληψη προφανώς δεν αφορούν τους μαθητές και την ελληνική κοινωνία τα όσα συνέβησαν στον εικοστό αιώνα στην Ελλάδα και στον κόσμο. Πρόκειται για μακρινές και ξεχασμένες εποχές. Βρισκόμαστε ήδη στον επόμενο αιώνα, όπου τα μόνα δεινά που έχουμε μπροστά μας είναι τα όσα ο προηγούμενος αιώνας μας κληροδότησε.

Τα ξεπερνάμε –όπως μας πληροφορούν οι πολιτικοί ταγοί μας– αφήνουμε πίσω μας το κακό παρελθόν και μαζί με αυτό και την τυχόν διδασκαλία του κακού προηγούμενου αιώνα! Σε τελευταία ανάλυση τα τελευταία επιστημονικά πορίσματα έχουν επαρκώς στοιχειοθετήσει ότι στις 28 Οκτωβρίου του 1940 εισέβαλαν στην χώρα μας οι λαϊκιστές και ότι τους αντιμετώπισε η εθελοντική συστράτευση του λαού μας γύρω από το πρόγραμμα «Όλοι μαζί μπορούμε»! Να το χαλάσουμε τώρα αυτό; Σε βάρος της επιστήμης μάλιστα;

Επανάσταση του 1821 – Τονισμός των κακών

Τα πάθη του εικοστού αιώνα φαίνονται, όμως, ελάχιστα εάν τα συγκρίνουμε με τα αντίστοιχα που απειλούν το δύσμοιρο 1821. Το τελευταίο έχει την ατυχία να κλείνει στο άμεσο μέλλον την επέτειο των 200 χρόνων του, γεγονός που, είτε το πνεύμα της επανάστασης το θέλει, είτε όχι, επιβάλει την με αυτό επίσημη ενασχόληση. Με τον πλέον επίσημο τρόπο δημιουργήθηκε, μάλιστα, μια επιτροπή μεγαλόσχημων επαϊόντων, οι οποίοι θα αναλάβουν προθύμως την κακοποίηση του 1821.

Ξεχωρίζει σε αυτήν ο πολυπράγμων καθηγητής Στάθης Καλύβας, ο οποίος, εάν έχουμε σωστά αναγνώσει το έργο του, παρουσιάζει αλλεργική αντίδραση στην όποια μορφή επανάστασης συναντήσει. Είναι πολύ πιθανό να έχουμε κάνει λάθος ανάγνωση, αν και οι πρώτες δηλώσεις του περί «τονισμού των κακών στιγμών του 1821» μας δημιουργούν κάποιες ανησυχίες.

Σε τελευταία ανάλυση όλα αυτά μικρή σημασία έχουν. Το πραγματικό μέγεθος και τη σημασία της Επανάστασης του 1821 θα αναλάβει να την αναδείξει το επιστημονικό δυναμικό της χώρας μας. Επί τούτου μάλιστα έχουν ήδη δρομολογηθεί ερευνητικά προγράμματα και πλουσιοπάροχες χρηματοδοτήσεις έργων που θα φωτίσουν την κάθε πτυχή του επαναστατικού ξεσηκωμού των Ελλήνων.

Εξαιρετικά ενθαρρυντικό βήμα προς αυτή την κατεύθυνση παρουσιάζουν τα λαμπρά επιστημονικά έργα που αποφάσισε –μετά από δύο ή τρία χρόνια αυστηρής αξιολόγησης– να χρηματοδοτήσει πλουσιοπάροχα το ΕΛΙΔΕΚ, το Ελληνικό Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας. Τα έργα αυτά, επιλεγμένα ανάμεσα σε πολλά άλλα, φέρουν επαναστατικά καινοτόμους τίτλους και, υποθέτουμε, ανάλογο περιεχόμενο.

Αρκεί νομίζουμε η παράθεση μερικών από τους τίτλους αυτούς ώστε να κατανοήσουμε τη σοβαρότητα του εγχειρήματος: “Βιωματικό εκπαιδεΥτικό παιχνίδι για τη διεΡεύνηση της κοινΩνικής ταυτότητας της επαΝάστασης” (αν δεν το προσέξατε τα κεφαλαία μας δίνουν το συμβολικό ΒΥΡΩΝ), “Απομνημονεύματα Κολοκοτρώνη: ένα διαδραστικό θεατρικό ντοκιμαντέρ” (sic), “Βοηθώντας την Επανάσταση, στηρίζοντας τη δημιουργία Ελληνικού κράτους. Από τις άγνωστες ιστορίες του 1821. Σύνθετη δημιουργία-εικονική πραγματικότητα-εικαστική εγκατάσταση ψηφιακών αρχείων”, “Εικογραφήγημα 1821” κλπ. κλπ.

Επιστροφή στη σοβαρότητα

Να προσπαθήσουμε, όμως, να επιστρέψουμε στη σοβαρότητα. Το ΕΛΙΔΕΚ μονοπωλεί την χρηματοδότηση της επιστημονικής έρευνας στην Ελλάδα. Ως εκ τούτου, υπαγορεύει το είδος της επιστήμης που οι επίσημοι πολιτικοί, ιδεολογικοί, ακαδημαϊκοί ταγοί επιλέγουν. Στην ουσία, στο όνομα της καινοτομίας προσαρμόζει στην εκάστοτε “πολιτικά ορθή” αντίληψη το σύνολο της επιστημονικής έρευνας στη χώρα. Ελέγχει, μάλιστα, διαμέσου των υποτροφιών (όλες αξιολογούνται από αυτό το κέντρο) το “ποιόν” των επόμενων γενεών επιστημόνων.

Οι νέοι μας επιστήμονες και ερευνητές μαθαίνουν, από τα πρώτα βήματα της σταδιοδρομίας τους, ότι εάν δεν “προσαρμοστούν” στις εκάστοτε “νόρμες” τότε το όποιο μέλλον τους στην Ελλάδα θα είναι για πάντα σκοτεινό. Κάποτε, τέτοιες καταστάσεις, τις χαρακτηρίζαμε ως ολοκληρωτισμό. Προφανώς, μέσα στην γενική και κυρίαρχη ανοησία του μεταμοντερνισμού τέτοιοι χαρακτηρισμοί έχουν πλέον απόλυτα σχετική ως ανύπαρκτη σημασία.

Γεγονός παραμένει ότι το “πολιτικά ορθό” στην τρέχουσα συγκυρία της χώρας μας θεωρεί ότι η Επανάσταση του 1821 μπορεί να εξεταστεί, να ερευνηθεί και να μελετηθεί μόνο ως Playmobil ή ως PCgame. Τυχόν άλλες σκέψεις και εγχειρήματα στο όνομα της διαύγειας, της ελευθερίας, της καινοτομίας και της ανάπτυξης απλά και μόνο απαγορεύονται. Τόσο απλά.