Ανασχετικός Δακτύλιος – Σχοινοβασίες στα Βαλκάνια

του Ιωάννη Μάζη  – 

Η Ρωσική Ομοσπονδία έχει μόνο μία -ειρηνική- εναλλακτική για να απαντήσει στον ισχυρό αυτόν αποκλεισμό που υφίσταται από την Ουάσιγκτoν: τον αγωγό Turkstream, την δημιουργία του οποίου συνυπέγραψε με την Άγκυρα τον Οκτώβριο του 2016. Ο αγωγός αυτός γίνεται αποδεκτός από την Σερβία για λόγους υποστηρίξεως προς την σύμμαχό του Ρωσία, αλλά μάλλον δεν είναι δυνατόν να φθάσει εύκολα μέχρις εκεί. Και αυτό οφείλεται σε μία σειρά γεωστρατηγικής φύσεως ζητήματα.

Οι σχέσεις Τουρκίας-ΕΕ ποτέ δεν υπήρξαν χειρότερες. Η απομάκρυνσις των Γερμανών στρατιωτικών από το Ιντσιρλίκ και το Ικόνιον μαρτυρά του λόγου το αληθές. Oι σχέσεις Τουρκίας-ΗΠΑ είναι επίσης άκρως τεταμένες σε σημείον όπου οι ΗΠΑ απομακρύνονται από το Ιντσιρλίκ βαθμιαίως και αναζητούν νέες ισοδύναμες διευκολύνσεις εις μίαν διευρυμένη βάση στην Σούδα.

Εάν οι τουρκικές «προτιμησιακές αποκλίσεις» προς την ρωσική οπλική βιομηχανία (αγορά S-400) υλοποιηθούν εντός του τρέχοντος έτους όπως δηλούται από την Άγκυρα, θα θέσουν εν αμφιβόλω τη σχέση της Τουρκίας με το ΝΑΤΟ και βεβαίως και με το πολιτικό του παρακολούθημα, την ΕΕ.

Η Τουρκία διαδραματίζει ρόλο στα Βαλκάνια, με την υποστήριξη των Αδελφών Μουσουλμάνων. Στην Αδελφότητα έχουν ενταχθεί τα στοιχεία του πρώην Απελευθερωτικού Στρατού του Κοσσόβου (UÇK), τα οποία με την σειρά τους έχουν σημειώσει σημαντική δραστηριότητα στις τάξεις των τζιχαντιστικών οργανώσεων στην Συρία και πολλοί εξ αυτών στο ISIS.

Ρωσοτουρκικές σχέσεις

Από την πλευρά της, η Μόσχα ευρίσκεται ενώπιον ενός διτώς ανορθολογικού, για την βαλκανική πολιτική της, σχήματος. Το όραμα της «Μεγάλης Αλβανίας» και η ένταξη του Κοσσόβου και της σερβικής κοιλάδος του Πρέσεβο σε αυτήν, είναι απολύτως αντίθετο με τα ρωσικά συμφέροντα.

Αντιστρατεύεται τον πυρήνα της αμυντικής της στρατηγικής έναντι της εξαπλώσεως της ΝΑΤΟϊκής επιρροής στα Δυτικά Βαλκάνια, αλλά και στους πιθανούς διαδρόμους προωθήσεως των ενεργειακών της αγωγών (μέσω των Δυτικών Βαλκανίων) προς την Ουγγαρία, δηλαδή προς την ΕΕ. Και αυτό διότι εάν η «Μεγάλη Αλβανία» δημιουργηθεί, και μάλιστα με την ενίσχυση της Άγκυρας, αυτή θα ενταχθεί στο ΝΑΤΟ την ίδια ημέρα και εις την ΕΕ ολίγον αργότερα.

Πώς θα αντιμετωπίσει η Μόσχα μια πιθανή επικράτηση ή έστω ισχυρή επιρροή των ενόπλων σαλαφιστικών στοιχείων ante portas; Και επί πόσον δύναται να συμφωνεί με αυτήν την εργαλειοποίηση του ιεροπολεμικού Ισλάμ από τη «σύμμαχο» Τουρκία; Η ιδία, όμως, εξέλιξις αποτελεί επίσης άκρως δυσεπίλητο πρόβλημα και για την Άγκυρα η οποία απομακρύνεται από το Βορειοατλαντικό Σύμφωνο διότι και αυτή δρά απολύτως ανορθολογικώς, και μάλιστα διττώς, εναντίον των συμφερόντων της.

Η Άγκυρα ανατρέπει την πολιτική της (μοναδικής της συμμάχου) Ρωσικής Ομοσπονδίας. Στρέφει εκτός της σφαίρας επιρροής της τα ερείσματα εκείνα που της επιτρέπουν να προβάλλει ισχύ μέχρι την Αδριατική, π.χ. με ναυτικές δυνάμεις στη ναυτική βάση Πασαλιμάνι της Αυλώνας στην Αλβανία. Ποιός εγγυάται στους Τούρκους ότι θα συνεχίσουν να διατηρούν τα εκεί ερείσματά τους με την εξέλιξη της παρούσης αντιδυτικής και βεβαίως, αντι-ΝΑΤΟϊκής τους συμπεριφοράς;

Κατόπιν όλων των ανωτέρω, πόσο πιθανή φαίνεται η ρωσική ενεργειακή εναλλακτική του αγωγού Turkstream;

Η αμερικανική πολιτική

Λαμβανομένων υπόψιν των ανωτέρω, η Ουάσιγκτον ασκεί πολιτική προβολής ισχύος (προσδιοριζομένη από τις απαιτήσεις των υποδειγμάτων Spykman-Brzezinsy) διότι η αμερικανική Διοίκησις δεν έχει ακόμη αποδεχθεί και δεν υποστηρίζει τις απόψεις του Προέδρου Τράμπ περί προσεγγίσεως με την Μόσχα. Η αμερικανική πολιτική χαρακτηρίζεται από έναν πρωτόγονο επεκτατικό ορθολογισμό, ο οποίος καταλήγει σε ανορθολογισμό. Ειδικά εάν αναλογισθεί κανείς αφενός μεν τις γερμανικές αντιδράσεις, οι οποίες χαρακτηρίζουν το σύνολο των ευρωπαϊκών αισθημάτων κατά την παρούσα φάση. Και αυτό, διότι ο ευρωπαϊκός «άξονας» Γερμανίας-Γαλλίας δέχεται σημαντικά πλήγματα σε τεράστια συμφέροντά του.

Υπάρχουν ακόμη μερικά σημαντικά σημεία, τα οποία ενισχύουν την ανορθολογική συμπεριφορά της Ουάσιγκτον (του συστήματος υιού Μπούς και Ομπάμα-Κλίντον) στην περιοχή. Η πρώτη αφορά στην διαχείριση του αλβανοϊσλαμιστικού εθνικισμού.

Πώς θα αντιμετωπίσει η Ουάσιγκτον μια πιθανή επικράτηση, ή έστω ισχυρή επιρροή των ενόπλων σαλαφιστικών στοιχείων του ISIS και της Αλ Κάιντα εντός μιας «Μεγάλης Αλβανίας», η οποία θα ανήκει στο θεσμικό πλαίσιον του ΝΑΤΟ και της ΕΕ; Πώς θα πείσει τους Ευρωπαίους συμμάχους της για μια αναλόγου επικινδυνότητος γειτνίαση και θεσμικώς ευρωπαϊκή συνεργασία, η οποία θα αυξήσει κατακορύφως την επιρροή των ισλαμιστικών ιεροπολεμικών στοιχείων στο εσωτερικό θεσμικό πλαίσιο της ΕΕ;

Και επί πόσον η Ουάσιγκτον θα δύναται να ελέγχει την εργαλειοποίηση του ιεροπολεμικού Ισλάμ από την αντιαμερικανική, αντισημιτική και ισλαμιστική «σύμμαχο» Τουρκία του Ερντογάν και των Αδελφών Μουσουλμάνων, οι οποίοι ευρίσκονται υπό την κηδεμονίαν του Κατάρ; Ενός Κατάρ, το οποίον με την σειρά του απεμονώθη από τις ΗΠΑ, τις λοιπές χώρες του Κόλπου και το Ισραήλ «ως προωθητής της διεθνούς τρομοκρατίας».

Ο παράγοντας Σκόπια

Η δευτέρα ομάς αφορά την διαχείριση εκ μέρους της Ουάσιγκτον του αλβανο-ισλαμιστικού εθνικισμού σε συνδυασμό με το ζήτημα της ονομασίας της FYROM. Ονομασία του τύπου “Upper Macedonia” θα επιτρέψει την άμεση και κεραυνοβόλο αλυτρωτική διεκδίκηση από πλευράς Σκοπίων «μακεδονικής εθνικής ταυτότητος», η οποία θα οδηγήσει σε ελληνοσκοπιανές αντιπαραθέσεις στο εσωτερικό του ΝΑΤΟ. Και αυτό διότι το “Upper Macedonia” δεν τις αποκλείει κατ’ ουδέναν τρόπο.

Εκεί θα δοθούν πάμπολες δυνατότητες για παρεμβάσεις πάσης φύσεως από πλευράς Αγκύρας. Για τον σκοπό αυτόν, η Άγκυρα θα χρησιμοποιήσει –μεταξύ άλλων εργαλείων– και το δίκτυο των υπό του Κατάρ χρηματοδοτουμένων Αδελφών Μουσουλμάνων, για covert operations (συγκεκαλυμένες επιχειρήσεις) αποσταθεροποιήσεως στο εσωτερικό της Ελλάδος και πρωτίστως εις την Δυτική Θράκη όπου διατηρεί, μέσω του Τουρκικού Προξενείου, ισχυρό δίκτυο αναλόγου ιδεολογικής ταυτότητος.

Mία ανάλογη εξέλιξη θα εντείνει έτι περισσότερον τις ήδη τεταμένες σχέσεις Ελλάδος-Τουρκίας και θα οδηγήσει ακόμη και σε θερμές ρήξεις οι οποίες θα τύχουν εκμεταλλεύσεως από εξωΝΑΤΟϊκούς παράγοντες. Mε τα μέτωπα της Β. Κορέας, της Συρίας, του Ιράν, της Βενεζουέλας και του Κουρδιστάν ανοικτά θα συνέφερε το ΝΑΤΟ μια τέτοιου είδους αναταραχή στη Νοτιοανατολική Πτέρυγα της Συμμαχίας;

“Κεντροβαλκανική Δημοκρατία”

Ονομασία της FYROM, η οποία δεν θα προσβάλλει φαντασιακές ή πραγματικές εθνικές ταυτότητες ούτε του αλβανικού, αλλά ούτε και του σλαυϊκού στοιχείου και η οποία θα προσδιορίζει αυτονόμως και άνευ εθνικιστικών συνειρμών την περιοχή της FYROM εμφανίζεται σε πολλούς προβληματιζομένους κύκλους της Δύσεως ως η καταλληλοτέρα. Μια τέτοια ονομασία μπορεί να είναι η Κεντροβαλκανική Δημοκρατία (Republique Cetrobalkane, Centrobalkan Republique).

H ονομασία αυτή επιτρέπει την διατήρηση των ταυτοτικών πολιτισμικών στοιχείων των συνιστωσών εθνοτήτων και ορίζει γεωγραφικώς το νέο Κράτος. Επιπλέον το προηγούμενον υπάρχει στο διεθνολογικό συνειδητό με την ονομασία της Republique Centrafricaine (fr.), Central African Republic (en.) Επίσης, επιτρέπει στο ΝΑΤΟ να μνημονεύει στον κατάλογο των επιρροών του, τα Βαλκάνια.

Η ονομασία  “Upper Macedonia” θέτει ακόμη ένα ζήτημα, αυτήν τη φορά για την Σερβία. Διότι ποιός θα μας ορίσει που τελειώνει βορείως, η  Upper Macedonia; Μήπως συμπεριλαμβάνει και την κοιλάδα του Πρέσεβο; Διότι εάν το αλβανικό στοιχείο, το οποίο στηρίζει την παρούσα κυβέρνηση στα Σκόπια λάβει το φαντασιακό εθνοτικό «μακεδονικό» χαρακτηριστικό, και εφόσον η παρουσία του είναι έντονη στην κοιλάδα του Πρέσεβο, τι θα το εμπόδιζε να την διεκδικήσει από την Σερβία με τα ίδια εργαλεία (Τουρκία, UÇK, τζιχαντιστές μαχητές); Πώς θα το αντιμετώπιζε αυτό η Ρωσία; Και τί θα σήμαινε για την ασφάλεια και την σταθερότητα στη Νοτιοανατολική Ευρώπη;

Συμπερασματικώς, λαμβανομένων των ανωτέρω υπόψιν, είναι εύλογον η ελληνική πρότασις για την ονομασία να είναι η ανωτέρω. Πιθανές άλλες, συνιστούν σοβαρούς άμεσους και μελλοντικούς θερμούς και αποσταθεροποιητικούς κινδύνους για όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη και κυρίως για τους πόλους διεθνούς ισχύος της Μόσχας και της Ουάσιγκτον.