Η μετάλλαξη του συνδικαλισμού

του Μένιου Τασιόπουλου  –

Μπορεί ο οδοστρωτήρας που καταργεί τα εργασιακά δικαιώματα να είναι οι μνημονιακές απαιτήσεις, αλλά για να φθάσουμε στο σημερινό σημείο αποφασιστικό ρόλο έπαιξε και το μεταπολιτευτικό μοντέλο συνδικαλισμού. Η παρέμβασή του μέχρι την χρεοκοπία του 2010 συνέχισε να εξελίσσεται σε λογική εχθρική προς την επιχειρηματικότητα.

Κομβικής σημασίας παραγωγικές μονάδες κατέστησαν προβληματικές, πέρασαν στη διαχείριση του δημόσιου τομέα (μέσω των κρατικοποιήσεων κυρίως του 1970 και 1980) και τελικά χρεοκόπησαν. Κάποιες άλλες χρεοκόπησαν, επειδή απλώς κατέστησαν μη ανταγωνιστικές στο ευρωπαϊκό πλαίσιο. Σ’ αυτή την εξέλιξη συνέβαλαν και οι απεργίες διαρκείας συχνά με παράλογα αιτήματα. Χαρακτηριστική περίπτωση είναι τα Ελληνικά Ναυπηγεία.

Μετά την ένταξη της Ελλάδας στην ΕΟΚ καμία από τις διαδοχικές κυβερνήσεις, διαφορετικού ιδεολογικού στίγματος και προγραμματικού πλαισίου, δεν επιχείρησε να λύσει μια δομική αντίθεση που καθόρισε την ελληνική πραγματικότητα.

Από την μια πλευρά υπήρχε ένα εθνικό κράτος και μια διοίκηση από τη δεκαετία του 1920 και 1930, βασισμένα στις νόρμες του δυτικότροπου εκσυγχρονιστή Ελευθέριου Βενιζέλου και του δομικού κυβερνητισμού του Ιωάννη Μεταξά. Από την άλλη, το 1982 το ΠΑΣΟΚ ψήφισε τον περίφημο συνδικαλιστικό νόμο, ο οποίος έμεινε σε ισχύ μέχρι την κατάρρευση του 2010. Νόμος, ο οποίος επέτρεπε στα συνδικάτα να επηρεάζουν αποφασιστικά την οικονομία και τελικώς τη σοβαρά νοούμενη λειτουργία του κράτους.

Το αποτέλεσμα ήταν οι χιλιάδες ώρες απεργιών,  το προνομιακό καθεστώς των συνδικαλιστών και το κυριότερο η πλήρης απαξίωση της αξιοκρατίας και της αυτονομίας στη διοίκηση. Όλα κατέληξαν σε έναν φαύλο κύκλο κομματικοποίησης, διαφθοράς, επιδοματικών παραλογισμών και αποσπασματικών πολιτικών.

Όσο γι’ αυτόν καθ’ αυτόν τον μεταπολιτευτικό συνδικαλισμό κατέρρευσε σαν «πύργος στην άμμο» μόλις ήρθε η χρεοκοπία. Ακόμη και στο κεντρικό επίπεδο της ΓΣΕΕ και της ΑΔΕΔΥ. Στα «πέτρινα χρόνια»  που ακολούθησαν αναπτύχθηκε ένας new age συνδικαλισμός. Ενδεικτικά αναφέρουμε την περίπτωση του συνδικάτου στην Alpha Bank, των συνδικάτων στα ΕΛΠΕ και στον ΟΤΕ μετά την πώληση στους Γερμανούς. Αυτή είναι μια νέα αρχή, η οποία θα κριθεί οριστικά μόνο από το αποτέλεσμα.