Το clean exit, ο Μακρόν και η νέα επιτροπεία

του Μάκη Ανδρονόπουλου  – 

Η επίσκεψη Μακρόν στην Αθήνα φαίνεται ότι θα παίξει καταλυτικό ρόλο στη διαμόρφωση του μεταμνημονιακού καθεστώτος επιτροπείας της ελληνικής οικονομίας, αλλά και στη ρύθμιση του χρέους μέχρι το 2060! Προφανώς, μετά τις γερμανικές εκλογές στο τέλος του μηνός και κυρίως, κατά την διάρκεια της 3^ης αξιολόγησης, θα ανοίξει έμμεσα η συζήτηση για  όλα αυτά, υπό την προϋπόθεση της επιτυχούς διεκπεραίωσης των 113 προαπαιτούμενων.

Το clean exit που επιδιώκει η κυβέρνηση, δηλαδή η «καθαρή έξοδος» από το Μνημόνιο, χωρίς πλαίσιο εποπτείας και άλλους όρους, δεν μοιάζει να βγαίνει, παρά τις διακηρύξεις για περισσότερη δημοκρατία στην Ευρώπη. Είναι σαφές ότι ο Μακρόν θέλει να αντισταθμίσει το βάρος της γερμανικής οικονομικής ισχύος, εκθέτοντας το Βερολίνο για επιβολή μη αποδεκτών από τους λαούς πολιτικών. Εξ ου και το γεγονός ότι προσφάτως ο Μοσκοβισί δήλωσε ότι το Μνημόνιο που επιβλήθηκε στην Ελλάδα είναι «σκάνδαλο για τη δημοκρατία».

Το πλαίσιο

Από το Βερολίνο και τις Βρυξέλλες φαίνεται να προκρίνεται ένα διετές Μνημόνιο (που δεν θα ονομάζεται έτσι) με τρίμηνες αξιολογήσεις. Θα προβλέπει τη λεγόμενη Προληπτική Πιστωτική Γραμμή, η οποία θα έχει ρόλο “μαξιλαριού ασφαλείας” κατά την σταδιακή επιστροφή της Ελλάδας στις αγορές. Επίσης, διαφαίνεται ότι τα μακροπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους θα συνδεθούν με τον ρυθμό ανάπτυξης και την υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων. Για την ακρίβεια, κυρίως με τις εκποιήσεις περιουσιακών στοιχείων.

Προς το παρόν, το μόνο σίγουρο είναι ότι η χώρα έχει υπογράψει για το 2019 περικοπές στις συντάξεις και μείωση του αφορολόγητου, καθώς και πλεονάσματα 3,5% του ΑΕΠ μέχρι το 2022 και 2% μέχρι το 2060. Όλα αυτά σημαίνουν κάτι ανάμεσα σε επιτροπεία με “κόφτη” και αργότερα, στενή εποπτεία. Άλλωστε, εποπτεία θα έχουμε ούτως ή άλλως για πάρα πολλά χρόνια, μέχρι να εξοφληθεί το 75% των ευρωδανείων, ήτοι γύρω στα 132 δισ. ευρώ!

Υπάρχει κι ένα πολύ σοβαρό, οικονομικό και πολιτικό ζήτημα. Από το 3^ο Μνημόνιο των 86 δισ. ευρώ έχουμε ήδη πάρει 39,4  δισ. Και εκκρεμούν άλλα 800 εκατ. Εκτιμάται δε ότι μέχρι το τέλος του 3^ου Μνημονίου θα απορροφήσουμε περίπου 50 δισ. ευρώ συνολικά. Θα περισσέψουν, δηλαδή, περίπου 35 δισ. Δηλαδή θα πάρουμε περίπου το 60% του ποσού, αλλά θα εκτελέσουμε το 100% των υποχρεώσεων και αν προσθέσουμε τις επιπλέον απαιτήσεις του ΔΝΤ ακόμα περισσότερες.

Ανάλογη μείωση

Εδώ γεννάται το πολιτικό ερώτημα: Μήπως πρέπει να ζητήσει ο πρωθυπουργός Τσίπρας τη μείωση των μέτρων στις 31.8.2018 κατά 40%;  Είναι ένα επιχείρημα που μπορεί να ακυρώσει μέτρα του 2019 της τάξεως των 20 δισ. ευρώ και βεβαίως να εξασφαλίσει μια πιστωτική γραμμή 15 δισ. ευρώ, χωρίς άλλα προαπαιτούμενα.

Το παιγνίδι θα επηρεαστεί από τις πολιτικές εξελίξεις στη Γερμανία. Έχει μεγάλη σημασία με ποιο κόμμα θα κάνει κυβέρνηση η κα Μέρκελ. Είναι μάλλον ξεκάθαρο πως το ΔΝΤ αποχωρεί από το ελληνικό πρόγραμμα, αφήνοντας πίσω του συντρίμμια.

Στο σημείο αυτό έρχεται η πρόταση Σόιμπλε για μετατροπή του ESM σε Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο. Και κάπου εκεί αρχίζει το παζάρι για τις θέσεις-κλειδιά, την άνιση βεβαίως μοιρασιά της εξουσίας ανάμεσα στους τέσσερις (Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία και Ισπανία).

Μέσα σε αυτή τη διαδικασία ετεροβαρών ισορροπιών στο πλαίσιο της ευρω-εξουσίας, η ελληνική πλευρά έχει περιθώρια ελιγμών και κάποιων διεκδικήσεων. Ελπίζουμε ότι κάποιοι να το έχουν αντιληφθεί αυτό στην Αθήνα.