Οι έδρες-μπόνους να δίνονται στα κόμματα που μετέχουν σε κυβέρνηση

Οι δυο προτάσεις για την αλλαγή του εκλογικού νόμου ξεκινούν από το ίδιο σημείο των 20 εδρών ως επιβράβευση στο πρώτο κόμμα με ποσοστό ψήφων 25% και διαφοροποιούνται στη συνέχεια. Το ποσοστό του πρώτου κόμματος αυξάνεται με μέγιστη επιβράβευση του τις 50 έδρες (πρόταση της ΝΔ) και τις 35 έδρες (πρόταση ΚΙΝΑΛ). Και οι δυο προτάσεις βασίζονται στην ίδια φιλοσοφία. Πριμοδοτούν, δηλαδή, μόνο το πρώτο κόμμα, όπως και πριν, αλλά διαφοροποιούνται από τον προηγούμενο εκλογικό νόμο στο ότι η επιβράβευση κλιμακώνεται ανάλογα με το ποσοστό του πρώτου κόμματος.

Γι’ αυτό και θεωρώ τον καυγά ανάμεσα στη ΝΔ και το ΚΙΝΑΛ αβάσιμο. Και οι δυο προτάσεις, παρόλο που είναι ευνοϊκότερες από τον προηγούμενο νόμο σε ότι αφορά την κατανομή των εδρών, στην ψυχή τους παραμένουν προτάσεις που σφύζουν από ολιγαρχικές απόψεις. Διατηρούν, επίσης, στον πυρήνα τους τη δυναμική της πόλωσης και τώρα αυξάνουν τον κίνδυνο της ακυβερνησίας!

Εδώ δεν πρέπει να κάνουμε πρωταθλητισμό και να παίζουμε με το μέλλον της χώρας, η οποία στις κρίσιμες αυτές στιγμές έχει ανάγκη από την ύπαρξη κυβέρνησης. Άρα, οι προτάσεις και των δυο κομμάτων είναι επικίνδυνες. Τουλάχιστον με τον προηγούμενο νόμο αυτός ο κίνδυνος ήταν περιορισμένος, γιατί η επιβράβευση ήταν σταθερή (50 έδρες) ανεξαρτήτως του ποσοστού του πρώτου κόμματος που πάντοτε έπαιρνε πάνω από 30%.

Παρατηρώ, επίσης, και στα δυο κόμματα μια δήθεν αυξημένη ευαισθησία απέναντι στο υπαρκτό, πράγματι, έλλειμμα δημοκρατίας σε ό,τι αφορά τον προηγούμενο εκλογικό νόμο. Η ανάγκη διακυβέρνησης της χώρας, όμως, δικαιολογούσε αυτό το ατόπημα, σύμφωνα με όσα ακούγαμε από εποχής Κωνσταντίνου Καραμανλή και εντεύθεν. Αυτά, άλλωστε, ακούμε και σήμερα.

Οι σημερινές δυο προτάσεις, παρά την κλιμακωτή αύξηση των εδρών στο πρώτο κόμμα, θα πρέπει να ιδωθούν στο πλαίσιο των πραγματικών αριθμών για να αντιληφθούμε την ακριβή εικόνα της δημοκρατικότητάς τους. ΝΔ και ΚΙΝΑΛ δικαιολογούν ως δημοκρατικό μέτρο το ότι με 40% των ψήφων καλώς δίνεται στο πρώτο κόμμα η δυνατότητα να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση (με διαφοροποιήσεις μεταξύ τους). Κι αυτό γιατί εάν το ποσοστό του πρώτου κόμματος το υπολογίσει κανείς στη βάση του συνόλου των πολιτών που έχουν το δικαίωμα ψήφου τότε το 40% συρρικνώνεται στο 22,4%!

Οι έδρες της επιβράβευσης

Θα πει κανείς πως πάντοτε υπήρχαν πολίτες που δεν ψηφίζουν. Όμως, σήμερα ένα μεγάλο ποσοστό πολιτών θεωρούν πως με την ψήφο τους δεν πρόκειται να αλλάξει κάτι. Γι’ αυτό απέχουν από τις εκλογικές διαδικασίες και αυτό πρέπει να μας προβληματίσει. Πρέπει να κάνουμε κάθε προσπάθεια να αλλάξουμε αυτή την κατάσταση που αιωρείται πάνω από τα κεφάλια μας και η οποία υπονομεύει όλο και περισσότερο τους δημοκρατικούς θεσμούς.

Στις 20 Νοεμβρίου του 2019 παρουσίασα την πρότασή μου για έναν μεταβατικό εκλογικό νόμο στην ιστοσελίδα slpress.gr. Στόχο έχει να περιορίσει σταδιακά τον πρωταθλητισμό στην πολιτική, που είναι τόσο επιβλαβής. Ταυτόχρονα, να περιορίσει την πολιτική πόλωση που ευθύνεται για την ανυπαρξία κομματικών συνεργασιών. Στις προηγούμενες εκλογές η θεωρητική κατανομή, με βάση την απλή αναλογική, των 300 εδρών για κάθε κόμμα θα ήταν: ΝΔ 131, ΣΥΡΙΖΑ 103, ΚΙΝΑΛ 26, ΚΚΕ 17, Ελληνική Λύση 12 και Μέρα25 11.

Με βάση αυτή, ξεκινούν οι προσπάθειες των κομμάτων για σχηματισμό κυβέρνησης συνεργασίας με 150+ έδρες. Ακολουθεί η επιβράβευση του κόμματος ή των κομμάτων που σχηματίζουν κυβέρνηση πλειοψηφίας. Για το επίτευγμά τους τους δίνεται τότε και η επιβράβευση, όχι πάνω από 30 έδρες. Τώρα, όμως, η επιβράβευση δίνεται στην πραγματική πλειοψηφία, με στόχο τον σχηματισμό ισχυρής κυβέρνησης. Οι έδρες της επιβράβευσης θα αφαιρούνται από τα κόμματα που δεν συμμετέχουν στον κυβερνητικό συνασπισμό.

Η επιβράβευση μοιράζεται αναλογικά σε όλα τα κόμματα που συμμετέχουν στον κυβερνητικό συνασπισμό. Με αυτό το σύστημα η επανάληψη εκλογών παίρνει αντικειμενικά την πίσω θέση. Προηγείται ο σχηματισμός κυβέρνησης συνεργασίας, γιατί η επανάληψη των εκλογών δεν θα αλλάξει το αποτέλεσμα παρά μόνον σε αυτά τα κόμματα που θα τορπιλίσουν τον σχηματισμό της.

Σε μια τέτοια βάση ίσως και ο κ. Τσίπρας θα συμφωνούσε, αφήνοντας τη σκέτη απλή αναλογική να προκύψει στο μέλλον ως ένα πάγιο εκλογικό σύστημα, όταν οι σχέσεις των πολιτικών κομμάτων απελευθερωθούν από τον εθισμό του πρωταθλητισμού στην πολιτική. Σε κάθε περίπτωση τα μικρότερα κόμματα θα έπρεπε να είναι στην πρώτη γραμμή υπέρ του προτεινόμενου από εμένα συστήματος.