“Δεν είναι θέμα αν, αλλά πότε θα συμβεί”…

της Νεφέλης Λυγερού  – 

Προβληματισμό έχει προκαλέσει στις εγχώριες αρχές ασφαλείας ένα περίεργο περιστατικό που σημειώθηκε προ εβδομάδων στο κέντρο της Αθήνας. Σύμφωνα με πληροφορίες, έξω από τη Διεύθυνση Αλλοδαπών ένας άνδρας άρχισε να φωνάζει το γνωστό «Αλλαχού Ακμπάρ» (ο θεός είναι μεγάλος), με κρατούμενους να βγαίνουν στα παράθυρα και να αρχίζουν να φωνάζουν και εκείνοι, δημιουργώντας έτσι μία έκρυθμη κατάσταση. Άνδρες της ΕΛ.ΑΣ. έσπευσαν να τον συλλάβουν και να τον ανακρίνουν. Εξάλλου, οι ελληνικές υπηρεσίες ασφαλείας βρίσκονται σε εγρήγορση μετά το αιματηρό τρομοκρατικό χτύπημα τζιχαντιστών στη Βαρκελώνη.

Στο εγχειρίδιο του Κέντρου Μελετών Ασφάλειας με τίτλο «Ισλαμιστική Ριζοσπαστικοποίηση και Τρομοκρατία στην Ευρώπη» επισημαίνεται ότι η Ελλάδα, όπως και άλλες χώρες του ευρωπαϊκού Νότου, δεν έχουν ακόμη βιώσει την ένταση του κινδύνου της ισλαμικής τρομοκρατίας. Ωστόσο, στα επόμενα χρόνια οι χώρες αυτές θα βρεθούν αντιμέτωπες με σημαντικές προκλήσεις.

Είναι ακριβές πως η Ελλάδα  δεν έχει ούτε σταυροφορικό, ούτε αποικιοκρατικό παρελθόν. Επίσης, λόγω και γειτνίασης, διατηρεί ιστορικούς δεσμούς με τον Αραβικό Κόσμο και ευρύτερα με το Ισλάμ. Είναι αξιοσημείωτο ότι το Κοράνι κάνει ειδική αναφορά στους Έλληνες. Το σημαντικότερο είναι ότι η Ελλάδα θεωρείται από τους τζιχαντιστές αφ’ ενός διάδρομος, αφ’ ετέρου χώρος όπου διατηρούν πυρήνες στήριξης.

Δεν αποτελούν εγγύηση

Όλα αυτά, ωστόσο, δεν αποτελούν εγγύηση πως η χώρα μας είναι στο απυρόβλητο. Παρά τις θετικές ιδιαιτερότητές της, είναι μέλος της ΕΕ και του ΝΑΤΟ και είναι γεωγραφικά προσβάσιμη από τη Μέση Ανατολή. Άρα δεν μπορεί να αποκλεισθεί το ενδεχόμενο να καταστεί δυνητικός στόχος ριζοσπαστικών ισλαμικών οργανώσεων.

Μια πιθανή τρομοκρατική ενέργεια θα μπορούσε κάλλιστα να κατευθυνθεί εναντίον δυτικού στόχου (διπλωματικού, τουριστικού, επιχειρηματικού) σε ελληνικό έδαφος. Ο εφησυχασμός, λοιπόν, δεν επιτρέπεται σε καμία περίπτωση. Εξάλλου, οι τελευταίες επιθέσεις αποδεικνύουν ότι οι τρομοκράτες στοχεύουν στην πρόκληση του μεγαλύτερου δυνατού αριθμού θυμάτων, κυρίως τουριστών και ανυποψίαστων πολιτών σε χώρους μαζικής συγκέντρωσης.

Ακόμα και αν αρμόδια στελέχη διατείνονται ότι για τους προαναφερθέντες λόγους η Ελλάδα δεν θα αποτελέσει στόχο μίας μεγάλης κλίμακας επίθεσης, ο φόβος των “μοναχικών λύκων” είναι ζωντανός. Αξιωματούχος, μάλιστα, σχολίασε ότι «δεν είναι θέμα αν θα σημειωθεί κάποιο μεμονωμένο περιστατικό, αλλά πότε θα συμβεί αυτό».

Το ενδεχόμενο ασύμμετρου πλήγματος σε ελληνικούς τουριστικούς προορισμούς είχε αποτελέσει αντικείμενο σειράς συσκέψεων την περασμένη άνοιξη και κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Κι αυτό γιατί στις περιοχές αυτές συγκεντρώνονται μεγάλοι και διαφορετικοί πληθυσμοί από πολλές δυτικές χώρες.

Η έκθεση της Europol

Στη φετινή έκθεση της Europol για την τρομοκρατία υπάρχει ειδικό κεφάλαιο για τη λεγόμενη ισλαμική τρομοκρατία. Σε αυτό αναφέρεται ότι το 2016 συνελήφθησαν σε χώρες της ΕΕ συνολικά 718 άτομα ως ύποπτοι τζιχαντιστές, αριθμός ρεκόρ την τελευταία πενταετία. Ο μεγαλύτερος αριθμός συλλήψεων έγινε στη Γαλλία (429 άτομα), ενώ ακολουθούν η Ισπανία (69) και το Βέλγιο (62).

Στο ίδιο κεφάλαιο, όμως, υπάρχει μία εντυπωσιακή πληροφορία: το 2016 συνελήφθησαν στην Ελλάδα 15 άτομα ως ύποπτοι τζιχαντιστές. Σε ολόκληρη την έκθεση, ωστόσο, δεν υπάρχει κανένα επιπλέον στοιχείο για τις συγκεκριμένες συλλήψεις. Οι συγκεκριμένες πληροφορίες είναι απόρρητες και γι’ αυτό οι ελληνικές αρχές ασφαλείας δεν ανακοίνωσαν αυτές τις συλλήψεις.

Ελήφθησαν, ωστόσο, πρόσθετα μέτρα ασφαλείας το καλοκαίρι, ιδιαίτερα στην Αττική και όσο είναι δυνατόν σε κοσμοπολίτικα νησιά. Παραλλήλως, έχουν πραγματοποιηθεί ασκήσεις προσομοίωσης για την αντιμετώπιση ακραίων καταστάσεων σε κεντρικά σημεία της πόλης. Βασικό μέλημά τους είναι η αποτροπή μίας ενός ή δύο φανατικών που θα επιχειρήσουν με μαχαίρι ή όχημα να προκαλέσουν ανθρώπινες απώλειες.

Επειδή η χρήση κάποιου οχήματος είναι ένα από τα πιθανά σενάρια στους περισσότερους γνωστούς πεζόδρομους υπάρχουν ήδη ή τοποθετούνται κολωνάκια. Οι αυξημένες περιπολίες στα πιο τουριστικά σημεία της Αθήνας έχουν πια εδραιωθεί. Τέλος, υπάρχει μεγάλη αύξηση των προσαγωγών, καθώς υπάρχει ειδική οδηγία: αν κάτι ή κάποιος φαίνεται ύποπτος γίνεται προσαγωγή, δεν το διακινδυνεύουν. Εξάλλου, οι αρχές θέλουν να έχουν ξεκάθαρη εικόνα για όσο το δυνατόν περισσότερα άτομα.

Στο μικροσκόπιο και τα άτυπα τζαμιά

Κάτω από διαρκή έλεγχο βρίσκονται και τα άτυπα τζαμιά, οι δεκάδες λατρευτικοί χώροι που λειτουργούν χωρίς άδεια. Γύρω από αυτά και με το πέρασμα των χρόνων έχουν στηθεί κάποια συστήματα πληροφόρησής με αποτέλεσμα να επιτηρούνται αρκετά αποτελεσματικά άτομα και χώροι. Το σημαντικό, μάλιστα, είναι ότι κατά κανόνα οι ίδιες οι μουσουλμανικές κοινότητες συνεργάζονται με την Αστυνομία, καθώς δεν θέλουν φανατικούς που ρέπουν προς τον τζιχαντισμό στους κόλπους τους.

Γεγονός παραμένει ότι μέχρι σήμερα κανένας μουσουλμάνος με ελληνική ιθαγένεια, σε αντίθεση με τη συντριπτική πλειονότητα των ευρωπαϊκών χωρών, δεν έχει πάει να πολεμήσει στις γραμμές του Ισλαμικού Κράτους. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι δεν χρίζουν ιδιαίτερης προσοχής οι ύποπτες διελεύσεις ατόμων που φέρονται να επιστρέφουν από εμπόλεμες ζώνες, χρησιμοποιώντας τις διαδρομές των προσφύγων.

Δεδομένου, μάλιστα, ότι η Ελλάδα αποτελεί σημείο διέλευσης ατόμων (με ευρωπαϊκά διαβατήρια ή όχι) που μετακινούνται από και προς τις εμπόλεμες ζώνες με αδιευκρίνιστους σκοπούς. Οι επιστρέφοντες μαχητές που έχουν υπόβαθρο εμπλοκής σε μάχη αποτελούν μια επιπρόσθετη απειλή ασφαλείας, σε σύγκριση με αυτούς που δεν έχουν εμπειρία συμμετοχής σε μάχες.

Σύμφωνα με πληροφορίες, έχουν περάσει δεκάδες επιβεβαιωμένοι τζιχαντιστές από τη χώρα μας. Πρόκειται για ανθρώπους που πέρασαν από τη Συρία μέσω της Τουρκίας με βάρκες στα ελληνικά νησιά. Οι άνθρωποι αυτοί έχουν εντοπιστεί και καταγραφεί από τις ελληνικές αρχές. Πολλοί από αυτούς έχουν μετακινηθεί προς την κεντρική Ευρώπη και άλλοι βρίσκονται ακόμα εδώ.

Πυρήνες τζιχαντιστών στην Ελλάδα

Παρ’ ότι υπάρχουν σαφείς πληροφορίες ότι έχουν πολεμήσει στις γραμμές του ISIS, δεν συλλαμβάνονται, καθώς  δεν έχουν διαπράξει καμία αξιόποινη πράξη στη χώρα μας. Απλώς είναι ύποπτοι για ενδεχόμενη τρομοκρατική δράση. Εξάλλου, η Ελλάδα αντιμετωπίζει το ίδιο πρόβλημα με όλες τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες: για πολλούς υπόπτους υπάρχουν πληροφορίες για εξτρεμιστική δράση, αλλά δεν υπάρχουν τα στοιχεία σε βάρος τους, προκειμένου να γίνουν συλλήψεις.

Έτσι, το μόνο που μπορούν να κάνουν οι ελληνικές αρχές είναι να τους θέσουν υπό διακριτική παρακολούθηση. Αυτό συμβαίνει και με τέσσερις ισλαμιστές που βρίσκονται στην Ελλάδα και θεωρείται ότι ανήκουν σε τζιχαντιστικούς πυρήνες που σχετίζονται με το Ισλαμικό Κράτος. Βρίσκονται υπό καθημερινή παρακολούθηση. Έχουν εισέλθει στη χώρα μας με το προσφυγικό ρεύμα και θεωρούνται ιδιαίτερα σκληροί. Ωστόσο, δεν έχουν δώσει αφορμή για να καταστεί νόμιμη η σύλληψή τους.

Υπό παρακολούθηση βρίσκονται επίσης και άλλα άτομα σε προσφυγικά κέντρα, σε διάφορες περιοχές της χώρας. Στο μικροσκόπιο βρίσκονται και ιμάμηδες που κάνουν ακραία κηρύγματα μίσους. Τέτοιες φωνές υπάρχουν σε δύο-τρείς μουσουλμανικές κοινότητες που ζουν στην Ελλάδα Η πακιστανική είναι μία από αυτές.

Ανήμερα του Δεκαπενταύγουστου, μάλιστα, αυτή ήταν που έκανε αισθητή την παρουσία της στο κέντρο της Αθήνας, στην πλατεία Κοτζιά. Πολλές χιλιάδες συγκεντρώθηκαν για να γιορτάσουν την εθνική επέτειο ανεξαρτησίας του Πακιστάν. Μέσα στις χαρούμενες εκδηλώσεις και τα έθιμα των Πακιστανών λέγεται ότι ακούστηκαν και κάποια όχι και τόσο ειρηνικά συνθήματα, τα οποία αποτέλεσαν μία παραφωνία, στην ειρηνική εκδήλωση.