Διασώζοντας τον Ερντογάν, σιγούρεψε τον Άσαντ

Σε συμφωνία για μια νέα εκεχειρία στην Ιντλίμπ κατέληξαν μετά από μαραθώνιες συνομιλίες στη Μόσχα ο Ερντογάν και ο Πούτιν. Πρόκειται για μια συμφωνία win win, η οποία διασώζει το “γόητρο” του Ερντογάν ως ρυθμιστικού παράγοντα στην βορειοδυτική Συρία, αλλά αναγνωρίζει την ενότητα της συριακής επικράτειας και τάσσεται υπέρ μιας πολιτικής λύσης. Η συμφωνία επήλθε άλλωστε, την ώρα που ο Άσαντ επιδίδεται σε επίθεση φιλίας προς την Άγκυρα τουλάχιστον από την στιγμή που ανακοίνωσε εκλογές για τις 13 Απριλίου.

Οι συνομιλίες Πούτιν-Ερντογάν κράτησαν έξι ώρες και με την ολοκλήρωσή τους οι δύο πρόεδροι ανακοίνωσαν ότι από τα μεσάνυχτα της Πέμπτης τίθεται σε εφαρμογή η εκεχειρία. Αμέσως μετά, ο Λαφρόφ ανάγνωσε το κείμενο της συμφωνίας, η οποία προβλέπει την δημιουργία ενός διαδρόμου ασφαλείας στην επαρχία της Ιντλίμπ, κατά μήκος του αυτοκινητοδρόμου Μ4. Ο διάδρομος αυτός θα εκτείνεται έξι χιλιόμετρα βόρεια και έξι νότια του αυτοκινητοδρόμου για το μήκος που αυτός έχει στην συγκεκριμένη επαρχία.

Οι λεπτομέρειες για την λειτουργία αυτού του διαδρόμου παραπέμπονται στις συζητήσεις που θα γίνουν ανάμεσα στα υπουργεία Άμυνας των δύο χωρών, με στόχο την κατάληξη σε συμφωνία εντός επτά ημερών. Η συμφωνία Πούτιν Ερντογάν προβλέπει άλλωστε, ότι Ρώσοι και Τούρκοι στρατιώτες θα ξεκινήσουν, από τις 15 Μαρτίου, κοινές περιπολίες στο τμήμα του αυτοκινητόδρομου Μ4 που περιλαμβάνεται ανάμεσα στον οικισμό Τρούμπα (δύο χιλιόμετρα από την Σαρακέμπ) και στον οικισμό Αίν Ελ Χαμπρ.

Ένα εσύ, ένα εγώ, δύο ο Άσαντ 

Ο διάδρομος αυτός διαχωρίζει ουσιαστικά τις βόρειες περιοχές της Ιντλίμπ, όπου επικρατούν τζιχαντιστές και αντικαθεστωτικοί αντάρτες που υποστηρίζει η Άγκυρα, από τις νότιες, οι οποίες βρίσκονται υπό τον έλεγχο του Άσαντ. Παρότι δεν είναι ξεκάθαρο, αν ο συριακός στρατός υποχωρεί σε κάποια σημεία σε θέσεις που βρισκόταν πριν την επέλασή του προς τα βόρεια, η Δαμασκός φαίνεται να κερδίζει από το γεγονός ότι δημιουργείται μια ουδέτερη ζώνη, με ρωσοτουρκική εποπτεία. Η ζώνη αυτή αποκαθιστά παραλλήλως την σύνδεση του Χαλεπιού με την παραλιακή επαρχία της Λατάκιας, η οποία είναι επίσης υπό κυβερνητικό έλεγχο.

Πέρα από το εδαφικό, κέρδος για τη Δαμασκό είναι και το γεγονός ότι Μόσχα και Άγκυρα διακηρύσσουν την αποφασιστικότητα τους να εξαλείψουν όλες τις τρομοκρατικές ομάδες και τάσσονται υπέρ της κυριαρχίας, της ανεξαρτησίας και της εδαφικής ακεραιότητας της Συρίας. Το κυριότερο, συμφωνούν ότι «η διένεξη στη Συρία δεν έχει στρατιωτική λύση και πρέπει να διευθετηθεί ως εξέλιξη πολιτικής διαδικασίας» από τους ίδιους τους Σύρους στο πλαίσιο της απόφαση 2254 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.

Εδαφική ακεραιότητα της Συρίας σημαίνει βεβαίως “ταφόπλακα”στα όποια σχέδια των Κούρδων για αυτονομία και κάπου εδώ αρχίζουν τα κέρδη για τον Ερντογάν, ο οποίος διασώζεται ως ρυθμιστής των εξελίξεων. Διατηρεί την στρατιωτική παρουσία στην Ιντλίμπ, σε συνεργασία με τους Ρώσους στον διάδρομο ασφαλείας και μόνος του με τους αντάρτες και τους τζιχαντιστές βορειότερα. Κρατάει έτσι για την ώρα στο απυρόβλητο το καθεστώς κατοχής στο Αφρίν και την ζώνη ασφαλείας στα κουρδικά εδάφη της βορειοανατολικής Συρίας.

Έτσι όμως απομακρύνεται χρονικά η ενοποίηση της συριακής επικράτειας, παρότι οι δύο πρόεδροι δεσμεύτηκαν για την εδαφική ακεραιότητα της χώρας. Όπως είπε, άλλωστε, και ο Πούτιν η συμφωνία αποσκοπεί στο να βάλει τέλος στα δεινά των αμάχων και να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για τη συνέχιση της ειρηνευτικής διαδικασίας μεταξύ των εμπλεκόμενων πλευρών.

Δεν ήξεραν ότι είναι Τούρκοι 

Ο Ρώσος πρόεδρος παραδέχθηκε ότι οι συνομιλίες δεν ήταν εύκολες, σημείωσε ότι υπάρχουν διαφωνίες με την Άγκυρα, αλλά τελικά το καλό επίπεδο των διμερών σχέσεων βοήθησε και πάλι στην εξεύρεση αποδεκτής λύσης. Από την πλευρά του ο Ερντογάν, ο οποίος ήταν ιδιαίτερα στριμωγμένος στην Ιντλίμπ, εξαιτίας των ακροβασιών του μεταξύ Ουάσιγκτον και Μόσχας, επανέλαβε ότι η Άγκυρα θα αντιδράσει σε οποιαδήποτε επίθεση των συριακών κυβερνητικών δυνάμεων. Λίγες ώρες πριν την έναρξη της εκεχειρίας έπεσαν πάντως κάποιες αδέσποτες, στις οποίες έχασαν τη ζωή τους δύο Τούρκοι στρατιώτες και τραυματίστηκαν άλλοι τρεις.

Ο Ερντογάν τόνιζε άλλωστε όλο το προηγούμενο διάστημα, εν μέσω έντασης με τους Ρώσους, ότι το πρόβλημά του δεν είναι η Μόσχα, αλλά η Δαμασκός και προσωπικά ο Άσαντ. Ο Σύρος πρόεδρος πάντως έκανε ανοίγματα φιλίας προς την Άγκυρα το τελευταίο εικοσιτετράωρο και την ώρα που ανακοινωνόταν η συμφωνία δήλωνε έτοιμος να αποκαταστήσει τις σχέσεις με την Τουρκία. Σχολίασε μάλιστα, ότι ο κοινός του στόχος με τον Πούτιν ήταν να απομακρυνθεί η Άγκυρα από την στήριξη τρομοκρατών, έτσι ώστε να γίνει το πρώτο βήμα για την εξομάλυνση των σχέσεων των δύο χωρών.

Στην Ιντλίμπ, ωστόσο, έχει χυθεί αρκετό τουρκικό αίμα το τελευταίο διάστημα, ενώ η εκδικητική επιχείρηση “Εαρινή Ασπίδα” δεν είχε τα αποτελέσματα που επιθυμούσε η Τουρκία.  Έφερνε όμως κοντά το ενδεχόμενο μιας άμεσης εμπλοκής Τούρκων και Ρώσων στρατιωτών, κάτι που δεν ήθελε ουσιαστικά καμία από τις δύο πλευρές, ειδικά η Άγκυρα. Ο Ερντογάν, ο οποίος αμφισβητείται πλέον στο εσωτερικό για τις επιλογές του στη Συρία, έφερε βαρέως τις ανθρώπινες απώλειες στην Ιντλίμπ. Ο Πούτιν όμως είχε και για αυτό την απάντηση: Δεν ήξερε ο συριακός στρατός ότι είναι Τούρκοι, του είπε, για να συμπληρώσει ότι είχαν και αυτοί (οι Σύροι) απώλειες!