Ο “τουρκοφάγος” Γερμανός στρατάρχης… συντριβή Τούρκων στην Κέρκυρα

Μετά την νίκη τους κατά των Βενετών στην Πελοπόννησο το 1715-16 (Ζ’ Ενετοτουρκικός Πόλεμος), οι Τούρκοι αποφάσισαν να επιτεθούν στην Κέρκυρα. Οι Τούρκοι εμφανίστηκαν απέναντι από το νησί με 116 πλοία τα οποία μετέφεραν 7.000 γενίτσαρους, ισάριθμους Αλβανούς, 1.500 σπαχήδες, περί τους 500 πυροβολητές, 1.000 ακόμα βοηθητικούς και πολλές χιλιάδες άνδρες των επιβατών των πλοίων. Ορισμένοι ανεβάζουν τον αριθμό των Τούρκων σε 50.000 άνδρες.

Από την άλλη πλευρά ο επικεφαλής των βενετικών δυνάμεων στρατάρχης φον Σούλενμπουργκ διέθετε μόλις 3.097 τακτικούς στρατιώτες. Φυσικά στην άμυνα βοήθησαν καταλυτικά και οι Έλληνες κάτοικοι.

Πολιορκία

Στις 8 Ιουλίου 1716 4.000 γενίτσαροι αποβιβάστηκαν στην Κέρκυρα. Η τολμηρή επίθεση όμως βενετικής μοίρας 27 πλοίων τρομοκράτησε τους Τούρκους και σταμάτησε, προσωρινά, τη μεταφορά δυνάμεων στο νησί. Στις 10 Ιουλίου οι Τούρκοι επανήλθαν και συνέχισαν να μεταφέρουν δυνάμεις. Στο μεταξύ και οι αμυνόμενοι ενισχύθηκαν με 1.500 άνδρες, τρόφιμα και εφόδια διά θαλάσσης, ενώ άρχισαν να φτάνουν συμμαχικά πλοία (των Ιπποτών της Μάλτας, Ισπανικά, Γενουατικά, Τοσκανικά, παπικά), τα οποία κάλυψαν το φρούριο της πόλης από την θάλασσα.

Την ίδια ώρα οι Τούρκοι ξεκίνησαν τις επιχειρήσεις καταλαμβάνοντας ένα φρούριο και ένα λόφο που κάλυπταν τις προσβάσεις προς την πόλη της Κέρκυρας. Στις 5 Αυγούστου απαίτησαν από τον Σούλενμπουργκ να παραδώσει την πόλη, απειλώντας να σφάξουν τον ίδιο και τους άνδρες του αν καταλάμβαναν την πόλη εξ’ εφόδου. Φυσικά ο Γερμανός στρατάρχης απέρριψε το τουρκικό τελεσίγραφο.

Έτσι οι Τούρκοι επικεφαλής Μεχμέτ πασά και Καρά Μουσταφά πασά άρχισαν σφοδρό βομβαρδισμό της πόλης. Απόπειρα του χριστιανικού στόλου να επέμβει απέτυχε λόγω του ανέμου. Ο Σούλενμπουργκ ζήτησε από τον Ενετό ναύαρχο Πιζάνι να υποστηρίξει έξοδο που σχεδίαζε να πραγματοποιήσει αλλά ο ναύαρχος αρνήθηκε. Έτσι οι Τούρκοι ανενόχλητοι περιέσφιξαν την πόλη.

Στις 8 Αυγούστου όμως ένα ακόμα σύνταγμα πεζικού μεταφέρθηκε προς ενίσχυση των αμυνομένων. Οι νεοφιχθέντες μάλιστα ενημέρωσαν τους πολιορκημένους για τη μεγάλη αυστριακή νίκη κατά των Τούρκων στο Πετροβαράντιν, γεγονός που εξύψωσε το ηθικό. Το βράδυ της 18ης Αυγούστου οι αμυνόμενοι πραγματοποίησαν έξοδο αλλά αποκρούστηκαν. Οι Τούρκοι μάλιστα, με αιχμή του δόρατος τους γενίτσαρους, αντεπιτέθηκαν και έφτασαν ως τον προμαχώνα του Αγ. Αθανασίου, υψώνοντας τις μιαρές τους σημαίες στο τείχος.

Ωστόσο ο Σούλενμπουργκ δεν είχε πει την τελευταία του λέξη. Σύροντας το σπαθί του τάχθηκε επικεφαλής των ανδρών του και εφόρμησε εναντίον των εχθρών, σφάζοντας χωρίς έλεος τους Τούρκους. Στην σύγκρουση αυτή στον προμαχώνα και την πύλη του Σκάρπωνα διακρίθηκαν οι Έλληνες πολιτοφύλακες αλλά και ένα απόσπασμα Εβραίων κατοίκων της πόλης με επικεφαλής τον γιο του τοπικού ραβίνου, εξοπλισμένο με έξοδα της τοπικής κοινότητας.

Στις 20 Αυγούστου, καθώς οι Τούρκοι προσπαθούσαν να ανασυγκροτηθούν, ξέσπασε ισχυρή καταιγίδα. Τα τουρκικά χαρακώματα πλημμύρισαν, η πυρίτιδα βράχηκε και αχρηστεύθηκε και ο στόλος τους υπέστη ζημιές. Ύστερα από αυτό οι Τούρκοι αποφάσισαν να άρουν την πολιορκία και να αποχωρήσουν. Το έπραξαν μάλιστα με τέτοια βία που άφησαν πίσω τους άφθονο πολεμικό υλικό (56 πυροβόλα, 8 όλμοι), αλλά όλους τους βραδυπορούντες άνδρες τους. Η τουρκική αποδιοργάνωση αποτελούσε την μεγάλη ευκαιρία του ναυάρχου Πιζάνι να καταστρέψει τελείως τον τουρκικό στόλο αλλά, δυστυχώς, δεν την εκμεταλλεύτηκε.

Η αιτία της απότομης τουρκικής αποχώρησης ακόμα αποτελούν αντικείμενο συζήτησης. Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι τους τρόμαξε η άφιξη ισπανικής μοίρας. Ωστόσο η μοίρα αυτή διέθετε μόλις έξι πλοία, αρά είναι μάλλον απίθανο να τρόμαξαν από αυτά. Άλλοι υποστηρίζουν ότι οι Τούρκοι τρομοκρατήθηκαν όταν έμαθαν για την συντριβή στο Πετροβαράντιν.

Ωστόσο και η εκδοχή αυτή δεν στέκει καθώς η μάχη αυτή έγινε στις 5 Αυγούστου και οι Τούρκοι έφυγαν από την Κέρκυρα στις 22 Αυγούστου (11 με το παλαιό ημερολόγιο). Οι Τούρκοι έχασαν συνολικά άνω των 15.000 ανδρών, έναντι μικρών απωλειών της φρουράς, αλλά μεγάλων απωλειών των αμάχων Ελλήνων στους οποίους ξεσπούσαν οι «γενναίοι» Τούρκοι. Οι κάτοικοι, αλλά και ο στρατάρχης και οι άνδρες του, απέδωσαν την αιφνίδια αποχώρηση των Τούρκων σε θαύμα του πολιούχου της Κέρκυρας Αγίου Σπυρίδωνος και από τότε στις 11 Αυγούστου πραγματοποιείται λιτανεία στην πόλη.

Ο στρατάρχης φον Σούλενμπουργκ

Ο στρατάρχης Γιόχαν Ματίας κόμης φον Σούλενμπουργκ γεννήθηκε το 1661 στο Έμντεν της Σαξωνίας. Το 1687 κατατάχθηκε ως εθελοντής στον αυστριακό-αυτοκρατορικό στρατό και πολέμησε κατά των Τούρκων στην Ουγγαρία φτάνοντας στον βαθμό του λοχαγού. Μέχρι το 1693 είχε προαχθεί σε συνταγματάρχη.

Πολέμησε κατά των Γάλλων στον Πόλεμο της Μεγάλης Συμμαχίας και στον Πόλεμο της Ισπανικής Διαδοχής, έχοντας προαχθεί σε υποστράτηγο. Το 1702 πέρασε στην υπηρεσία της Σαξωνίας και πολέμησε κατά των Σουηδών στον Μέγα Βόρειο Πόλεμο. Το 1707 επανήλθε στην αυτοκρατορική υπηρεσία και πολέμησε και πάλι κατά των Γάλλων στις μεγάλες μάχες του Ουντενάρ και του Μαλπλακέ, προαγόμενος σε στρατάρχη.

Με το πέρας του Πολέμου της Ισπανικής Διαδοχής και το ξέσπασμα του Ζ’ Ενετοτουρκικού Πολέμου πέρασε στην υπηρεσία της Βενετίας. Αν και ήταν αργά για να σώσει την Πελοπόννησο κατάφερε να αποκρούσει την μεγάλη τουρκική επίθεση κατά της Κέρκυρας το 1716 διαθέτοντας ελάχιστους άνδρες έναντι 50.000 Τούρκων και Αλβανών.

Μετά δε τη νίκη του στην Κέρκυρα κατέλαβε το Βουθρωτό στη Βόρεια Ήπειρο και το φρούριο της Λευκάδας (Αγία Μαύρα). Το 1718 εισέβαλε επικεφαλής του βενετικού στρατού στην τουρκοκρατούμενη Αλβανία και φτάνοντας ως το Μαυροβούνιο, αλλά την ίδια ώρα υπεγράφη η Συνθήκη του Πασάροβιτς με την οποία έληξε ο πόλεμος.

Ο Σούλενμπουργκ παρέμεινε στη διοίκηση των βενετικών δυνάμεων και ενίσχυσε σημαντικά τις οχυρώσεις της Κέρκυρας και των βενετικών κτήσεων στη Δαλματία. Οι περίφημοι στρατηγοί Ιωάννης Τσώρτσιλ, δούκας του Μάρλμπορο και πρίγκιπας Ευγένιος χαρακτήριζαν τον Σούλενμπουργκ ως έναν από τους καλύτερους στρατιώτες της εποχής τους. Ο δε βασιλιάς της Πρωσίας τον τίμησε με το παράσημο του «Μαύρου Αετού». Πέθανε το 1745.