Μανώλης Γλέζος: Δεν άφησε τις ιδέες και τους αγώνες του να ξεθωριάσουν

Συνήθως οι ηρωικές πράξεις της νιότης ανταλλάσσονται με λάφυρα εξουσίας. Παραδείγματα στον Ελληνισμό πολλά. Και στην Ελλάδα και στην Κύπρο. Όσοι αντιστάθηκαν στον κατακτητή, για την υπεράσπιση της δημοκρατίας και των ιδεών τους και δεν έσπευσαν να εξαργυρώσουν, πορεύθηκαν, λίγοι αλλά όρθιοι. Και το να στέκεται σήμερα κάποιος όρθιος είναι στάση ζωής, ενίοτε μοναχικής. Ο Μανώλης Γλέζος ανήκει σ’ αυτή την κατηγορία. Δεν είχε ανάγκη να τιμηθεί, να υμνηθεί.

Στη μακρά διαδρομή του, μέχρι και προχθές που έφυγε από τη ζωή, πορεύθηκε στους βηματισμούς της ιστορίας της Ελλάδας, της Αριστεράς, των εθνικών και κοινωνικών διεκδικήσεων. Ήταν μέχρι και την τελευταία στιγμή ένας μαχητής, αγωνιστής, που συμμετείχε στις κινητοποιήσεις, βρισκόταν στην πρώτη γραμμή. Μέχρι και δακρυγόνα δέχθηκε προ διετίας, περίπου, όταν βρέθηκε στο Σύνταγμα σε μια από τις κινητοποιήσεις των πολιτών.

Δεν αναπαύθηκε στις δάφνες των ηρωικών του πράξεων. Απέδειξε η πορεία του πως όταν μαζί με τον Λάκη Σάντα ανέβηκαν στην Ακρόπολη (31η Μαΐου 1941) και κατέβασαν τη ναζιστική σημαία, δεν ήταν μια νεανική τρέλα. Ήταν μια συνειδητοποιημένη πράξη αντίστασης. Είχε, βέβαια, η ενέργεια αυτή τον αυθορμητισμό και τον ρομαντισμό των νέων, αλλά ήταν μια πράξη που έστελνε μηνύματα προς τον κατακτητή αλλά και προς τους Έλληνες.

Μανώλης Γλέζος, ο πρώτος παρτιζάνος

Ο άνθρωπος που χαρακτηρίσθηκε από τον Ντε Γκολ ως «ο πρώτος παρτιζάνος της Ευρώπης», πέρασε τη ζωή του όλη σε εξορίες, φυλακές. Διώχθηκε για τις απόψεις του από αντιδραστικές κυβερνήσεις της Ελλάδος και άντεξε. Τον Μανώλη Γλέζο, είχαν την τύχη να τον συναντήσω μερικές φορές. Τον συνάντησα στην Κύπρο, με την ευκαιρία επισκέψεών του, για συνέντευξη. Θυμάμαι πως στην πρώτη συνέντευξη θέλησα να αρχίσω ρωτώντας τον για την πράξη υποστολής της κατοχικής σημαίας από την Ακρόπολη και σχεδόν “έκοψε” την ερώτηση στη μέση. «Αυτά είναι γνωστά… τα είπαμε πολλές φορές».

Ήθελε να μιλήσει για την άμεση δημοκρατία και την απόφασή του να εγκαταλείψει την κεντρική πολιτική σκηνή και να επιστρέψει στο χωριό του, την κοινότητα του Απειράνθου Νάξου. Έκανε πράξη την άμεση δημοκρατία σε μια μικρή κοινότητα, όπου είχε εκλεγεί πρόεδρός της. Προσπάθησε να εφαρμόσει ένα τοπικό πείραμα άμεσης δημοκρατίας σε επίπεδο βάσης, εισάγοντας το σύστημα των τοπικών συνελεύσεων, που αποφάσιζε αντί του συμβουλίου.

Εάν ζεις μη με ξεχάσεις

Όταν τον Ιούνιο του 2017 παρουσίαζε το βιβλίο του “Ακρωνύμια”, με δάκρυα στα μάτια και απευθυνόμενος στο ακροατήριο ανέφερε: «… στις παραμονές των εκτελέσεων, στις παραμονές από κάθε μάχη μαζευόμαστε και κουβεντιάζαμε και λέγαμε “εάν εσύ ζεις μην με ξεχάσεις”, “εάν εσένα δεν σε βρει το βόλι όταν συναντάς ανθρώπους στον δρόμο, θα λες καλημέρα και από εμένα, και όταν πίνεις κρασί θα πίνεις κρασί και για εμένα, και όταν ακούς τον παφλασμό των κυμάτων θα τον ακούς και για μένα, και όταν ακούς τον άνεμο να περνάει μέσα από τα φύλλα, όταν ακούς το θρόισμα των φύλλων, θα το ακούς και για μένα, και όταν χορεύεις θα χορεύεις και για μένα”».

«Μπορώ να ξεχάσω; Τo δυσκολότερο πράγμα για μένα είναι ότι ζω και οι άνθρωποι που πολέμησα μαζί τους, οι άνθρωποι που αντιμετωπίσαμε μαζί τον θάνατο, οι φίλοι μου, δεν ζουν σήμερα. Μπορώ να τους ξεχάσω; Είναι δυνατόν να ξεχάσω αυτόν τον κόσμο; Δεν είναι δυνατό. Και γι’ αυτό έχω αυτή την πολυπραγμοσύνη, γιατί εκτελώ εντολές ή προσπαθώ να εκτελέσω τις εντολές τους». Και τελείωσε την αναφορά του αυτή με ένα μήνυμα προς όλους, παρόντες στην εκδήλωση και μη: «Και αν πεθάνω, θα σας κυνηγάει η ύπαρξή μου για να κάνετε αυτό που πρέπει να κάνετε. Μην νομίζετε ότι θα γλυτώσετε από εμένα ποτέ».

Ο Μανώλης Γλέζος έφυγε από τη ζωή προχθές, 30 Μαρτίου 2020. Σημαδιακό; Στις 30 Μαρτίου 1952 εκτελέστηκε από το παρακράτος της Δεξιάς, ο Νίκος Μπελογιάννης. Ο Γλέζος έφυγε όρθιος, αγωνιστής, κουβαλώντας μια ζωή αγώνες, ασυμβίβαστος. Σε χαιρετισμό του σε εκδήλωση για την απόφαση του Δήμου Αγίας Παρασκευής να ονομάσει μία πλατεία σε πλατεία “Εθνομάρτυρα Ευαγόρα Παλληκαρίδη”, στις 27 Μαρτίου 2019, ο Μανώλης Γλέζος αναφερόμενος στον αγώνα της Εθνικής Οργάνωσης Κυπρίων Αγωνιστών (ΕΟΚΑ) είχε επισημάνει το εξής:

«…Aπέδειξε ότι οι καταχτητές και οι δυνάστες είναι πάντοτε και παντού θηριώδεις και περιφρονούν και μισούν τον Άνθρωπο, όταν είναι Άνθρωπος, όταν δηλαδή αποφασίζει να μένει και να στέκεται όρθιος, αρνούμενος με τον αγώνα του να γονατίσει μπροστά στον τύραννο. Αυτή είναι η περίπτωση του Ευαγόρα Παλληκαρίδη, του Καραολή, του Αυξεντίου και όλων των αγωνιστών του επικού εκείνου αγώνα, για την Ελευθερία. Θυσιάστηκαν με ελεύθερο φρόνημα και αδούλωτη ψυχή».