Με αυτή την ΕΕ δεν κερδίζουμε, μόνο θα χάνουμε

Η ΕΕ θα δοκιμαστεί για μια ακόμη φορά αύριο, αυτή τη φορά στο πεδίο του Eurogroup, αναζητώντας λύσεις για την αντιμετώπιση των οικονομικών επιπτώσεων από τον κορονοϊό. Κάτω από τις πιέσεις της Γερμανίας, οι δυνατότητες για μια ορθολογιστική διαμόρφωση ενός πακέτου διάσωσης φαντάζει απομακρυσμένο. Το Βερολίνο δεν έχει αποδέχεται το ελάχιστον, την έκδοση δηλαδή ευρωομολόγου, παραπέμποντας τα κράτη που αντιμετωπίζουν μεγάλα προβλήματα, να ενταχθούν σε μηχανισμό στήριξης, σε μνημόνιο.

Οι ιδέες που έχουν συζητηθεί περιλαμβάνουν και όρους και κριτήρια, που πρέπει να τηρούν τα κράτη-μέλη που θα ζητήσουν δάνειο. Για παράδειγμα, ένα ενδεχόμενο το οποίο φαίνεται να συζητήθηκε είναι η περίπτωση, ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM), να χορηγήσει πιστωτικές γραμμές έως το 2% του ΑΕΠ σε όποια χώρα της Ευρωζώνης το ζητήσει. Η Ιταλία, που αντιμετωπίζει το μεγαλύτερο πρόβλημα με την πανδημία δεν εμπίπτει μέσα σε αυτή την κατηγορία. Όπως κι άλλα κράτη-μέλη.

Από τις συζητήσεις που έχουν γίνει μέχρι στιγμής προκύπτει πως η αμοιβαιοποίηση του χρέους ήταν πάντα μία κόκκινη γραμμή για τη Γερμανία, την Ολλανδία, την Αυστρία και τη Φινλανδία, το μπλοκ δηλαδή του Βερολίνου. Στην αντίπερα όχθη, η Γαλλία, η Ιταλία, η Ισπανία και έξι άλλες χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, έχουν ζητήσει την έκδοση ευρωομόλογου για τον κορονοϊο.

Πρόκειται για ένα μέτρο έκτακτης ανάγκης, σύμφωνα με το οποίο θα δοθεί φρέσκο χρήμα για παλιά προβλήματα. Δηλαδή, όπως μετάδωσε και το Ρόιτερ, «ένα κοινό μέσο χρέους που θα εκδίδεται από έναν ευρωπαϊκό θεσμό» για την αντιμετώπιση των οικονομικών επιπτώσεων της επιδημίας. Η πρόεδρος της Κομισιόν Oύρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε πως χρειάζεται ένα “σχέδιο Μάρσαλ” για την Ευρώπη.

Αναπόφευκτα τα ομόλογα

«Ο προϋπολογισμός της ΕΕ είναι αποδεκτός σε όλα τα κράτη μέλη ως εργαλείο αλληλέγγυας εξισορρόπησης και πρέπει να προσαρμοστεί ανάλογα στην κρίση του κορονοϊού», αναφέρει πρόεδρος της Κομισιόν, σε άρθρο της το οποίο φιλοξενείται στην κυριακάτικη έκδοση της εφημερίδας “Die Welt”. Το πώς θα γίνει αυτό θα εξαρτηθεί από τα κράτη-μέλη, τα οποία δεν φαίνεται να συναινούν –τουλάχιστον οι βόρειες χώρες– σε ένα πακέτο διάσωσης με καταμερισμό των επιπτώσεων.

Η στήριξη των χωρών που έχουν πληγεί περισσότερο (Ιταλία, Ισπανία και Γαλλία) πρέπει να γίνει χωρίς να φορτώνονται και οι επόμενες γενιές τα βάρη μέσα από μνημόνια. Τα ευρωπαϊκά ομόλογα φαίνεται σε αυτή τη φάση να είναι αναπόφευκτα. Η πανδημία αφορά όλους και δεν μπορεί να δίνονται λύσεις από τα κράτη χωριστά, αλλά συλλογικά. Το γεγονός ότι είναι αναπόφευκτο δεν σημαίνει πως θα υιοθετηθεί αυτό το μέτρο.

Οι συζητήσεις στην ΕΕ επιβεβαιώνουν τη γύμνια της. Ούτε θεωρητικά δεν υπάρχει πλέον η ευρωπαϊκή αλληλεγγύη. Ο “πόλεμος” Βορρά-Νότου αναδείχθηκε και με αφορμή του ευρωομόλογου και το ζητούμενο δεν είναι ποιος θα κερδίσει, γιατί με τα σημερινά δεδομένα νικητής στην ΕΕ δεν μπορεί να υπάρξει. Εκτός κι εάν αλλάξει η Ένωση. Εκτός κι εάν ξεφύγει από τα γερμανικά γρανάζια και τις νεοφιλελεύθερες προσεγγίσεις.