Μπέλες–Υποτομεύς Ροδοπόλεως… 2 ελληνικά ΤΠ κατά των πάνοπλων Γερμανών

Η XVIII Μεραρχία Πεζικού (ΜΠ) κατείχε το άκρο αριστερό της «Γραμμής Μεταξά» τον Απρίλιο του 1941. Η μεραρχία με πέντε μόλις τάγματα κατείχε μια γραμμή μήκους 40 χλμ. έχοντας ως εφεδρεία έναν μόλις λόχο. Στον τομέα της μεραρχίας υπαγόταν και τα οχυρά Ιστίμπεϊ, Κελκαγιά, Αρπαλούκι και Παλιουριώνες. Η μεραρχία είχε τάξει τις δυνάμεις της σε τρεις υποτομείς.

Αριστερά ο Υποτομέας Ροδοπόλεως, υπό τον αντισυνταγματάρχη Λουκά Κίτσο, διέθετε το ΙΙ/70 και ΙΙ/91 Τάγματα Πεζικού (ΤΠ), μια ορειβατική πυροβολαρχία με 4 πυροβόλων των 65mm, δύο πυροβόλα των 85mm και ένα αντιαρματικό πυροβόλο των 37mm. Στην περιοχή ευθύνης του υποτομέα δε υπήρχε κανένα οχυρό. Η γερμανική επίθεση εκδηλώθηκε στον τομέα της XVIII ΜΠ από τις 05.15 της 6ης Απριλίου 1941. Στον Υποτομέα Ροδοπόλεως η κύρια γραμμή αντιστάσεως εκτεινόταν κατά μήκος τα κορυφογραμμής του Μπέλες. Ο αντισυνταγματάρχης Κίτσος είχε τάξει αριστερά το ΙΙ/70 ΤΠ και δεξιά το ΙΙ/91ΤΠ. Το πρώτο τελούσε υπό τον ταγματάρχη Κωνσταντίνο Γιακουμή και το δεύτερο υπό τον ταγματάρχη Στυλιανό Καλλονά.

Χαρακτηριστικά αναφέρεται πως το  ΙΙ/91 με δύναμη δύο λόχων πεζικού, τεσσάρων όλμων των 81mm, οκτώ πολυβόλων και ενός αντιαρματικού πυροβόλου των 37mm κρατούσε μέτωπο 6 χλμ. στη γραμμή των φυλακίων στη μεθόριο με τη Βουλγαρία. Στην περιοχή υπήρχαν και επτά σκυρόδετα πολυβολεία. Το δε τάγμα διέθετα τα άθλια οπλοπολυβόλα Chauchat Υποδείγματος 1915.

Τα ίδια ίσχυαν και τον τομέα του ΙΙ/70 ΤΠ. Υπό αυτές τις συνθήκες η πρώτη ελληνική γραμμή, στον εν λόγω τομέα διασπάστηκε και μέχρι τις 07.00 είχε εγκαταλειφθεί πλην του φυλακίου 162. Εκεί βρισκόταν ο υπολοχαγός Χ. Μαρούδη με 17 στρατιώτες. Οι λίγοι αυτοί γενναίοι σύντομα περικυκλώθηκαν από συντριπτικά ανώτερες γερμανικές δυνάμεις, αλλά πολέμησαν για ώρες, απομονωμένοι, χωρίς ελπίδα. Δεν παραδόθηκαν. Έπεσαν όλοι, μέχρις ενός. Η μάχη όμως συνεχιζόταν. Στο ύψωμα 1079 μια ελληνική διμοιρία μαχόταν με ένα ολόκληρο γερμανικό τάγμα. Και οι άνδρες πολέμησαν κυριολεκτικά σαν ήρωες. Υπέκυψαν μετά από αγώνα τριών ωρών όταν οι περισσότεροι ήταν νεκροί ή τραυματίες.

Τελικά ο διοικητής του ΙΙ/70 ταγματάρχης Γιακουμής κατάφερε να συγκεντρώσει δύο διμοιρίες και μια ομάδα μάχης, μαζί με τέσσερα πολυβόλα και δύο όλμους στο ύψωμα 1120. Εκεί οι λίγοι Έλληνες πολέμησαν άγρια, εκτελώντας μάλιστα και αντεπίθεση. Σύντομα όμως άρχισαν να θερίζονται από το γερμανικό πυροβολικό και τους όλμους.

Στον τομέα του ΙΙ/91 ΤΠ η εξέλιξη ήταν παρόμοια. Η XVIII ΜΠ επιχείρησε να ενισχύσει το τάγμα με τον μοναδικό εφεδρικό της λόχο, αλλά στάθηκε αδύνατο λόγω των σφοδρών γερμανικών πυρών. Το τάγμα, όπως αναφέρθηκε, τηρούσε μέτωπο 6 χλμ. σε σημεία στηρίγματος επιπέδου διμοιρίας. Στην πραγματικότητα δεν υπήρχε συνεχές μέτωπο, αλλά σημεία αντίστασης εγκατεστημένα στα κυριότερα υψώματα.

Το σημείο στηρίγματος στο ύψωμα 1521 άντεξε μέχρι τις 07.00. Ενώπιον του σημείου στηρίγματος στο ύψωμα 1488 όμως οι Γερμανοί καθηλώθηκαν. Στο κεντρικό σημείο στηρίγματος της αμυντικής γραμμής του τάγματος, σε αυτό της «Παλαιάς Διμοιρίας», σημειώθηκε επική μάχη με τους Έλληνες να μάχονται άγρια, αλλά μάταια. Κράτησαν μέχρι τις 10.30. Κατόπιν αυτών ο διοικητής του υποτομέα διέταξε σύμπτυξη του ΙΙ/91 ΤΠ στο ύψωμα 989 διαταγή που εκτελέστηκε γύρω στις 14.00.

Η μεραρχία, ελλείψει επικοινωνίας, δεν είχε σαφή γνώση της κατάστασης. Όταν ενημερώθηκε διέταξε τον Υποτομέα Ροδοπόλεως να υποχωρήσει προς την τοποθεσία των Κρουσίων. Το ΙΙ/91ΤΠ, κατάφερε να υποχωρήσει, αλλά ήταν ήδη σκιά του εαυτού του αφήνοντας πίσω του 51 νεκρούς και 150 τραυματίες. Όσον αφορά το ΙΙ/70, ή μάλλον ότι είχε απομείνει από αυτό, παρέμενε κυκλωμένο, αλλά πάντα αγωνιζόμενο στο ύψωμα 1120. Από τη μικρή δύναμη του ταγματάρχη Γιακουμή μόνο τέσσερις στρατιώτες αιχμαλωτίσθηκαν χωρίς να έχουν τραυματισθεί. Οι λοιποί ήταν ή νεκροί, όπως ο ίδιος, ή τραυματίες.

Πιο γνωστή είναι η ιστορία των πολυβολείων Π9 και Π8. Το μεν πρώτο αμύνθηκε μέχρι τις 19.30 και παραδόθηκε μόνο όταν εξαντλήθηκαν τα πυρομαχικά. Στο Π8 γράφτηκε μια από τις ενδοξότερες σελίδες της ελληνικής ιστορίας με πρωταγωνιστή τον λοχία Δημήτριο Ίντζο. Το πολυβολείο αμύνθηκε μέχρι τις 16.00 και παραδόθηκε ελλείψει πυρομαχικών, έχοντας προξενήσει τεράστια φθορά στους Γερμανούς.

Ο Γερμανός διοικητής συνεχάρη τον Έλληνα λοχία και κατόπιν τον δολοφόνησε κατά παράβαση κάθε έννοιας πολεμικού δικαίου. Ήταν η πρώτη μέρα μιας μάχης που εξ αρχής δεν μπορούσε να κερδηθεί. Από τις 18.00 η XVIII ΜΠ έχασε κάθε επαφή με τον Υποτομέα Ροδοπόλεως. Άλλωστε ο υποτομέας δεν υφίστατο πλέον. Η συνέχεια δόθηκε στην τοποθεσία των Κρουσίων. Οι Έλληνες γνώριζαν ότι οι βάρβαροι θα περνούσαν. Όπως και στις Θερμοπύλες, όπως στην Πόλη, όπως στην Αλαμάνα, δεν λιγοψύχησαν. Έδωσαν την χαμένη μάχη πολεμώντας μέχρις εσχάτων.