Τι κρύβει η μετάθεση του αρχιτέκτονα της “Γαλάζιας Πατρίδας” στο τουρκικό ΓΕΕΘΑ

Σε μπαράζ σπασμωδικών κινήσεων έχει επιδοθεί ο Ερντογάν, με αποκορύφωμα τη μετάθεση του ναυάρχου Γιαϊτζί στο τουρκικό ΓΕΕΘΑ, δύο μήνες πριν τις τακτικές κρίσεις. Πιεσμένος από την απομόνωση στην οποία τον οδήγησαν οι προκλητικές επιλογές του, την τραγική κατάσταση της οικονομίας και την εσωτερική αμφισβήτηση, ο “σουλτάνος” φαίνεται ότι θέλει να προλάβει τις εξελίξεις.

Με μια ανακοίνωση που εκδόθηκε τις πρώτες πρωινές ώρες του Σαββάτου, το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών έσπευσε να απαντήσει στην καταδίκη από το συμβούλιο ΥΠΕΞ των χωρών της ΕΕ, όλων των προκλητικών ενεργειών της Άγκυρας στο Αιγαίο, στην Κύπρο και στη Λιβύη. Το υπουργείο του Τσαβούσογλου υπερασπίζεται όλες τις ανομίες της Άγκυρας και φτάνει στο σημείο να κατηγορεί την ΕΕ ότι γίνεται «όμηρος των άδικων και παράνομων αξιώσεων της ελληνικής και ελληνοκυπριακής πλευράς».

Η Τουρκία διαψεύδει έτσι, για άλλη μία φορά, την παροιμία ότι ο “σκύλος” δεν δαγκώνει το χέρι που τον ταΐζει, καθώς την ίδια ώρα εξακολουθεί να απολαμβάνει όλα τα ευεργετήματα της Κοινής Δήλωσης με την ΕΕ για τους μετανάστες και τα πακέτα της Προενταξιακής Στήριξης. Η επιθετικότητα της Τουρκίας δείχνει πάντως, τουλάχιστον το τελευταίο διάστημα, ότι δεν πηγάζει μόνον από την πάγια τουρκική πολιτική να εγείρει αξιώσεις έναντι των γειτόνων της, αλλά και από κάποιους φόβους του πανίσχυρου Ερντογάν.

Μετάθεση μυστήριο

Την άποψη αυτή ενισχύει και η μετάθεση μυστήριο του Τούρκου αντιναυάρχου Τζιχάτ Γιαϊτζί από το αρχηγείο του πολεμικού ναυτικού της Τουρκίας στο τουρκικό ΓΕΕΘΑ με ειδικό προεδρικό διάταγμα του Ερντογάν, δύο μήνες πριν τις τακτικές κρίσεις του τουρκικού στρατού. Για μια χώρα σαν την Τουρκία του Ερντογάν και στο πλαίσιο της νεοοθωμανικής αντίληψης που ο Τούρκος πρόεδρος προωθεί, μια ενέργεια τέτοιου είδους θα μπορούσε να είναι εντελώς φυσιολογική, αν ο αντιναύαρχος Γιαϊτζί δεν ήταν ένα πολύ συγκεκριμένο πρόσωπο.

Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι όλοι στην Τουρκία γνωρίζουν πως ο Γιαϊτζί είναι ο “αρχιτέκτονας” των εκτός Διεθνούς Δικαίου μνημονίων, τα οποία υπέγραψε η Άγκυρα με την κυβέρνηση Σάρατζ που εδρεύει στην Τρίπολη της Λιβύης. Μνημόνια, πάνω στα οποία η Τουρκία στηρίζει την ενίσχυση της στρατιωτικής παρουσίας της στην αφρικανική χώρα και το “δικαίωμά” της για την διεξαγωγή σεισμικών ερευνών σε θαλάσσιες περιοχές που δεν της ανήκουν.

Στο γεγονός αυτό, αλλά και στη θεωρία του ότι η Ελλάδα «έχει σπάσει το άτυπο στρατιωτικό καθεστώς» 23 νησιών και άρα «ακύρωσε την προϋπόθεση βάσει της οποίας έγινε η μεταφορά κυριαρχίας» τους, οφείλεται η μεγάλη δημοφιλία του Γιαϊτζί στην Τουρκία. Και εδώ ακριβώς είναι που αρχίζουν και τίθενται τα ερωτήματα σχετικά με την μετάθεσή του από το αρχηγείο του Πολεμικού Ναυτικού στο Γενικό Επιτελείο, χωρίς να έχει γίνει γνωστό, για την ώρα τουλάχιστον, αν θα αναλάβει κάποια επιτελική θέση.

Πρώτος χαρακτήρισε λάθος τη μετακίνηση του αρχιτέκτονα της “Γαλάζιας Πατρίδας” Γιαϊτζί, ο φερόμενος σαν “πατέρας” αυτού του δόγματος, ναύαρχος εν αποστρατεία Τζεμ Γκιουρντενίζ. Ο απόστρατος του τουρκικού Πολεμικού Ναυτικού δεν στηλίτευσε μόνον τη διαδικασία, αλλά εξέφρασε και τον φόβο, μήπως αυτή η μετακίνηση επηρεάσει την τουρκική πολιτική σε ό,τι αφορά την παρουσία και τις διεκδικήσεις στις θάλασσες. Την αντίθεσή τους με την απόφαση εκφράζουν και βουλευτές του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος, που είναι το μεγαλύτερο της αντιπολίτευσης. Κάνουν μάλιστα λόγο για «απόλυση».

Και στο βάθος Ακάρ

Το παζλ της περίεργης μετακίνησης του Γιαϊτζί δεν μπορεί να συμπληρωθεί όμως, αν δεν ληφθεί υπόψη το γεγονός ότι είχε έρθει σε ρήξη με τον Τούρκο υπουργό Άμυνας, όταν ο Χουλουσί Ακάρ ήταν αρχηγός του Γενικού Επιτελείου. Αν αυτό συνδυαστεί με το ότι ο αντιναύαρχος, μετά τα τουρκολιβυκά μνημόνια απολαμβάνει την εύνοια του Ερντογάν και σχεδόν της πλειονότητας του τουρκικού στρατού, η “θεωρία” ότι απομακρύνθηκε εξαιτίας της ακύρωσης μιας αγοράς συρματοπλέγματος για τορπίλες δείχνει αδύναμη να εξηγήσει τις εξελίξεις.

Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι η εταιρεία απευθύνθηκε στον Ακάρ και ο Τούρκος υπουργός Άμυνας, ο οποίος βλέπει πλέον στο πρόσωπο του Γιαϊτζί έναν σημαντικό αντίπαλο, διέταξε έρευνα, μπλοκάροντας έτσι την δυνατότητα προαγωγής του στις κρίσεις του Αυγούστου. Αν όμως είναι έτσι τα πράγματα, τότε για ποιον λόγο ενεπλάκη ο Ερντογάν, μεταθέτοντάς τον στο Γενικό Επιτελείο;

Μια πρώτη εξήγηση που δίνουν διάφοροι αναλυτές είναι ότι ο Τούρκος πρόεδρος θέλει να διασώσει τον αντιναύαρχο από μια απαξιωτική μη προαγωγή, εξαιτίας της έρευνας για το συρματόπλεγμα, και να τον φέρει πιο κοντά σε μια αποστρατεία μέσω του ΓΕΕΘΑ. Με αυτόν τον τρόπο ο Ερντογάν δείχνει στους υποστηρικτές του Γιαϊτζί, οι οποίοι δεν είναι λίγοι, ότι τιμά το έργο του. Παραλλήλως, όμως, ικανοποιεί μερικώς και τον Ακάρ, ο οποίος πολύ θα ήθελε να δει τον αντιναύαρχο να πηγαίνει στο σπίτι του.

Το σενάριο για αποστρατεία του Γιαϊτζί μέσω του τουρκικού ΓΕΕΘΑ παρουσιάζει όμως αδυναμίες, καθώς την ίδια περίοδο η Άγκυρα επαναφέρει ζητήματα αποστρατιωτικοποίησης των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου και της Δωδεκανήσου, στηριζόμενη πάνω στη θεωρία του αντιναυάρχου. Την ώρα μάλιστα που είναι σε εξέλιξη ο γρίφος της μετάθεσής του, η εφημερίδα Cumhuriyet ισχυρίζεται, για άλλη μια φορά, ότι υπάρχουν στο Αιγαίο «18 νησιά και 2 βραχονησίδες τουρκικές που είναι υπό την κατοχή της Ελλάδας». Αυτό δηλαδή που υποστηρίζει και ο αντιναύαρχος Γιαϊτζί, ο οποίος πριν λίγες εβδομάδες, κατά την παρουσίαση του νέου βιβλίου του, ισχυρίστηκε ότι η Ελλάδα πρέπει να επιστρέψει σε χωρικά ύδατα τριών μιλίων!