Ο Ερντογάν διασώζει τον Σαράτζ – Τουρκική βάση στα νώτα της Ελλάδας

«Το αιμοβόρο σχέδιο του Χάφταρ έλαβε τέλος», είχε αναφέρει η ανακοίνωση του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών, μετά τους σφοδρούς βομβαρδισμούς της Τρίπολης που πραγματοποιήθηκαν το περασμένο Σαββατοκύριακο από τις δυνάμεις του Λίβυου στρατάρχη. Οι τελευταίες εξελίξεις στο πολεμικό μέτωπο της Λιβύης, φαίνεται να είναι θετικές για την κυβέρνηση Σαράτζ και να δικαιώνουν τις εκτιμήσεις του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών.

Τόσο ο ΟΗΕ, όσο και τα διεθνή μέσα ενημέρωσης, θεωρούν πλέον αδύνατη την κατάληψη της λιβυκής πρωτεύουσας από τον Εθνικό Λιβυκό Στρατό του Χαλίφα Χάφταρ, που ξεκίνησε από το περασμένο Απρίλιο να πολιορκεί την Τρίπολη. Ο λόγος είναι πως, σε συνέχεια των εδαφικών απωλειών που είχε ο Εθνικός Λιβυκός Στρατός από τον περασμένο Απρίλιο, ακολούθησε η κατάληψη της στρατηγικής σημασίας αεροπορικής βάσης αλ Ουατίγια από τις δυνάμεις του Σαράτζ.

Το πλεονέκτημα της αλ Ουατίγια είναι πως δεν είναι έκθετη στο πυροβολικό του Χάφταρ, όπως είναι η αντίστοιχη βάση στο αεροδρόμιο της Τρίπολης Μιτίγκα. Πλέον ο Χάφταρ φαίνεται πως θα υποχρεωθεί να περιοριστεί σε μάχες οπισθοφυλακής. Να επισημάνουμε πως, παρά την συνεχιζόμενη ρητορική του για επικείμενη κατάληψη της Τρίπολης, στην πραγματικότητα εδώ και σχεδόν έναν χρόνο, έχει προωθηθεί ελάχιστα έναντι των θέσεων της κυβέρνησης Σαράτζ και των πολιτοφυλάκων του.

Όπως είχε πει κυνικά ο ίδιος ο Λίβυος πρωθυπουργός «η κατάληψη της Τρίπολης θα μείνει ένα όνειρο για τον Χάφταρ». Επομένως, αφού ο Χάφταρ δεν είχε καταφέρει να περιορίσει τις θέσεις του Σαράτζ όταν είχε το πάνω χέρι στο πεδίο της μάχης, μοιάζει αδύνατον να το καταφέρει τώρα. Πόσο μάλλον που, σύμφωνα με τα διεθνή Μίντια, φαίνεται να χάνει και την εμπιστοσύνη της Μόσχας, η οποία αναφέρεται όλο και περισσότερο σε «πολιτική λύση» στην Λιβύη.

Ο ρόλος της Μουσουλμανικής Αδελφότητας

Τουρκία και Κατάρ κατάφεραν να διασώσουν το καθεστώς Σαράτζ, στο οποίο συμμετέχει ως κυβερνητικός εταίρος το ισλαμικό Κόμμα Δικαιοσύνης και Οικοδόμησης. Το συγκεκριμένο κόμμα, που παραπέμπει στο Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης του Ερντογάν, ουσιαστικά είναι το λιβυκό παρακλάδι της Μουσουλμανικής Αδελφότητας.

Ο Τούρκος πρόεδρος οραματίζονταν μια πολιτική αναβίωση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, μέσω της συμμαχίας του με την μεγαλύτερη οργάνωση του πολιτικού Ισλάμ στον αραβικό κόσμο. Η ανατροπή της ισλαμικής κυβέρνησης Μόρσι στην Αίγυπτο το 2013, η επικράτηση του Άσαντ στον συριακό εμφύλιο αλλά και η ανατροπή του φιλότουρκου δικτάτορα Ομάρ Μπασίρ στο Σουδάν το 2019, σήμαναν την αποτυχία των φιλοδοξιών του.

Είναι ο λόγος που ο Ερντογάν θέλησε να σώσει πάση θυσία το καθεστώς Σαράτζ στην Λιβύη, προκειμένου να έχει έρεισμα σε μία χώρα του αραβικού κόσμου που, όπως και το Σουδάν, αποτελεί γεωπολιτική “γέφυρα”με την αφρικανική ήπειρο. Για τις αραβικές μοναρχίες του Κόλπου και το στρατιωτικό καθεστώς της Αιγύπτου η Μουσουλμανική Αδελφότητα είναι «τρομοκρατική οργάνωση», για αυτό και είχαν ποντάρει στην επικράτηση του Λίβυου στρατάρχη.

Ο Ερντογάν, αν και παραβίαζε απροκάλυπτα το εμπάργκο όπλων του ΟΗΕ στην Λιβύη, μονίμως ισχυρίζονταν ότι «υπερασπίζονταν την διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση της χώρας». Αυτή η επίφαση νομιμότητας, όπως και η επαμφοτερίζουσα στάση των Ρώσων και πολλών Ευρωπαίων, επέτρεψαν το πολεμικό παιχνίδι του Ερντογάν στην Λιβύη, καθώς το εμπάργκο όπλων παραβιάζονταν και από τους στρατιωτικούς συμμάχους του Χάφταρ.

Επιβιώνει το σύμφωνο Άγκυρας-Τρίπολης

Οι εξελίξεις στην Λιβύη μας ενδιαφέρουν άμεσα λόγω του μνημονίου Άγκυρας-Τρίπολης. Το συγκεκριμένο σύμφωνο “εξαφανίζει” την υφαλοκρηπίδα-ΑΟΖ πολλών ελληνικών νησιών, συμπεριλαμβανόμενης και της Κρήτης. Μικρή σημασία έχει φυσικά για τον Ερντογάν το γεγονός ότι το συγκεκριμένο μνημόνιο παραβιάζει κατάφωρα το Δίκαιο της Θάλασσας.

Ιθύνων νους του εν λόγω συμφώνου ήταν ο αντιναύαρχος Γιαϊτζί που πρόσφατα μετατέθηκε δυσμενώς στο Γενικό Επιτελείο, μετά από απόφαση του Τούρκου προέδρου, γεγονός που τον υποχρέωσε να παραιτηθεί. Όπως και παλαιότερα η αποπομπή Νταβούτογλου ουδόλως επηρέασε τις νεοοθωμανικές φιλοδοξίες της τουρκικής κυβέρνησης, έτσι και η μετάθεση του αντιναυάρχου ελάχιστα αναμένεται να επηρεάσει τις επεκτατικές βλέψεις της Τουρκίας στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο.

Πλέον, η Τουρκία δεν αρκείται μόνο στην απαστρατικοποίηση των ελληνικών νησιών του Αιγαίου, επικαλούμενη διατάξεις της Συνθήκης της Λωζάνηςκαι των Παρισίων. Έχει φτάσει στο σημείο να αμφισβητεί και την ελληνική κυριαρχία σ’ αυτά. Σύμφωνα με μία καινοφανή θεωρία, την οποία σερβίρισε ο αντιναύαρχος Γιαϊτζί και όχι μόνο, από την στιγμή που η Ελλάδα “παραβιάζει” την διάταξη περί αποστρατιωτικοποίησης των νησιών, η Τουρκία δικαιούται να διεκδικήσει αυτά τα νησιά!

Ο Ερντογάν με τον “πόλεμο δια αντιπροσώπων” που έκανε στην Λιβύη και αγνοώντας τις όποιες απώλειες, επέβαλε τελικώς και πάλι τετελεσμένα. Η στάση των διεθνών παικτών του αφήνει χώρο να συνεχίζει την “πειρατική” του τακτική. Μένει να δούμε πιο είναι το επόμενο μέτωπο που θα επιλέξει να ανοίξει. Σίγουρα, πάντως, η κατασκευή μίας τουρκικής αεροναυτικής βάσης στην Λιβύη, νοτίως της Κρήτης, θα αποτελούσε μία εξαιρετικά επικίνδυνη εξέλιξη, αφού θα δημιουργούσε όρους γεωπολιτικής περικύκλωσης.