Το ιταλικό γόητρο, ο μισότρελος ποιητής και η πλέον ηλίθια επίθεση!

Ο Γκαμπριέλε ντ’ Ανούντσιο αποτελεί μια ιδιόμορφη ιστορική προσωπικότητα. Φανατικός Ιταλός εθνικιστής και προάγγελος του φασισμού, πολέμησε στον Α’ Παγκόσμιο και όχι άδικα μπορεί να θεωρηθεί ως ο ηθικός αυτουργός τρομακτικών εγκλημάτων κατά των Ιταλών στρατιωτών από την ανίκανη διοίκησή του. Ρομαντικός σε βαθμό ηλιθιότητας που όμως στοίχιζε αίμα, συνέλαβε ως λοχαγός το σχέδιο εκτόξευσης μιας “επίθεσης γοήτρου”, μετά την καταστροφική για τα ιταλικά όπλα 10η Μάχη του Ισόντσο.

Η 10η Μάχη του Ισόντσο, δηλαδή η 10η συνεχόμενη ιταλική επίθεση, από τον Μάιο του 1915, στην περιοχή του ομώνυμου ποταμού, ξεκίνησε στις 12 Μαΐου 1917. Οι Ιταλοί υπερείχαν συντριπτικά σε αριθμό ανδρών και πυροβόλων των αντιπάλων τους και αρχικά προέλασαν. Οι Αυστριακοί όμως με αντεπιθέσεις τους σταμάτησαν και ανέκτησαν το περισσότερο χαμένο έδαφος.

Στις 28 Μαΐου με πρόταση του ντ’ Ανούντσιο, αποφασίστηκε η εκτέλεση μιας επίθεσης στην περιοχή του Σαν Τζιοβάνι, κοντά στον παράλιο δρόμο προς την Τεργέστη που κρατούσαν οι Αυστριακοί και αποτελούσε στόχο των ιταλικών επιθέσεων. Βασικό σημείο στηρίγματος των Αυστριακών στην περιοχή αποτελούσε το ύψωμα 28. Το ύψωμα βρισκόταν ανατολικά του μικρού ποταμού Τιμάβο οι όχθες του οποίου στο σημείο εκείνο απείχαν περί τα 30μ. μεταξύ τους.

Ο ντ’ Ανούντσιο πάντα έτοιμος να εξυψώσει το ιταλικό γόητρο που είχε σκληρά πληγεί από τη νέα αποτυχία να διασπαστεί η αυστριακή άμυνα, σκέφτηκε την εκτέλεση μιας επίθεσης με καθαρά προπαγανδιστικό στόχο. Ένα ιταλικό τάγμα θα περνούσε τον ποταμό, θα καταλάμβανε το ύψωμα 28, θα διάσχιζε 2 χλμ. ακάλυπτου εδάφους ως το κατεχόμενο από τον εχθρό χωριό Ντουίνο, θα καταλάμβανε το εκεί ερειπωμένο κάστρο και θα ύψωνε μια τεράστια ιταλική σημεία ώστε να την δουν οι “σκλαβωμένοι Ιταλοί αδερφοί” στην Τεργέστη!

Επρόκειτο καθαρά για επιστημονική φαντασία, αλλά παρόλα αυτά η ιταλική στρατιωτική ηγεσία υπό τον ανεκδιήγητο στρατηγό Λουίτζι Καντόρνα, αποδέχτηκε την πρόταση του απολαμβάνοντος τεραστίου κύρους “ποιητή”, “πατριώτη”, στρατιώτη και πιλότου ντ’ Ανούντσιο. Την επίθεση αποφασίστηκε να εκτελέσει τάγμα του 77ου Συντάγματος των “Λύκων της Τοσκάνης” – γνωστού στην Ελλάδα από το στραπάτσο του 1940-41 – υπό τον ταγματάρχη Ραντάτσιο.

Η επίθεση ήταν εξ’ αρχής καταδικασμένη και δεν υπήρχε ούτε η παραμικρή ελπίδα επιτυχίας, καθώς δεν θα υποστηρίζονταν καν από πυροβολικό. Οι άτυχοι Ιταλοί στρατιώτες διέσχισαν τον ποταμό από μια πρόχειρη πλωτή γέφυρα κατασκευασμένη με βαρέλια και σανίδες, πλάτους μόλις 40 εκ. Ο ταγματάρχης Ραντάτσιο είχε, φυσικά, αντιρρήσεις για το ανόητο εγχείρημα που άλλωστε δεν είχε κανένα πρακτικό αντίκρισμα καθώς, ακόμα και αν το σχέδιο επιτύγχανε η Τεργέστη απείχε 20 χλμ. από το ερειπωμένο κάστρο και μόνο με τηλεσκόπιο θα μπορούσε κανείς να δει την ιταλική σημαία…

Για τον φανατικό ντ’ Ανούντσιο όμως ο ταγματάρχης απλώς δεν “είχε αρκετή πίστη”… Όταν προτάθηκε η ακύρωση της επιχείρησης ο ντ’ Ανούντσιο αν και απλός λοχαγός, απευθύνθηκε άμεσα στην ανωτάτη διοίκηση που τον στήριξε, όπως και ο δούκας της Αόστα, διοικητής της ιταλικής 3ης Στρατιάς στον τομέα της οποίας θα εκτελείτο το εγχείρημα.

Όταν όμως η επιχείρηση ξεκίνησε οι φόβοι του ταγματάρχη Ραντάτσιο επιβεβαιώθηκαν με τον χειρότερο τρόπο. Δεχόμενοι σφοδρά πυρά κάποιοι Ιταλοί στρατιώτες κατάφεραν να περάσουν τη γέφυρα σε φάλαγγα κατ’ άνδρα. Άλλοι βλέποντας την τύχη που της ανέμενε αρνήθηκαν να κινηθούν και δήλωσαν στους αξιωματικούς τους πως αρνούνται να σφαγιαστούν χωρίς λόγο. Ορισμένοι έδεσαν λευκά μαντήλια στα όπλα τους και παραδόθηκαν στους Αυστριακούς. Οι επιζώντες, που δεν αιχμαλωτίσθηκαν, από το τμήμα που είχε περάσει τον ποταμό επέστρεψαν περνώντας πάλι μέσω της άθλιας στενής γέφυρας δεχόμενοι σφοδρά πυρά.

Εννοείται ότι οι περισσότεροι θερίστηκαν από τα αυστριακά πολυβόλα. Ο ίδιος ο “γενναίο” ντ’ Ανούντσιο δεν είχε φυσικά περάσει τον ποταμό, παρά τα όσα, ψευδώς, αναφέρθηκαν μετά και καταγράφηκαν στην επίσημη ιταλική στρατιωτική ιστορία. Η φάλαγγα των Ιταλών αιχμαλώτων, με διαταγή του ντ’ Ανούντσιο, επλήγη από τα πυρά του ιταλικού πυροβολικού. Ο “ποιητής” ήταν σίγουρος ότι λίγοι ψυχωμένοι άνδρες θα μπορούσαν να ΄χουν εκτελέσει το ηλίθιο σχέδιό του.

Ο Ραντάτσιο επίσης τραυματίσθηκε θανάσιμα. Το ηθικό του ιταλικού στρατού κατέπεσε ακόμα περισσότερο μετά το φιάσκο ώστε την επομένη ημέρα, στο αυτό σημείο, ένα ολόκληρο ιταλικό τάγμα παραδόθηκε αμαχητί στους Αυστριακούς. Τι άλλο μπορούσαν να κάνουν; Οι Ιταλοί στρατιώτες κινδύνευαν περισσότερο από τους αξιωματικούς τους παρά από τους εχθρούς, οι οποίοι είχαν φτάσει στο σημείο να ικετεύουν τους Ιταλούς να πάψουν τις αυτοκτονικές επιθέσεις!

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο ετοιμοθάνατος Ραντάτσιο ζήτησε από τον ντ’ Ανούντσιο δηλητήριο, που ο δεύτερος πάντα είχε μαζί του, ώστε να απαλλαγεί από τους φρικτούς πόνους. Ο “ποιητής” του το αρνήθηκε διότι “έπρεπε να υποφέρει ώστε η ζωή του να καταστεί μεγαλοπρεπής στην αθανασία του θανάτου…”.

Ο ντ’ Ανούντσιο κάποια στιγμή φοβήθηκε ότι “αυτοί οι δειλοί”, οι επιζήσαντες στρατιώτες με τον τρόμο στα πρόσωπά τους, μπορούσαν να τον πυροβολήσουν ή να τον σκοτώσουν με τις ξιφολόγχες τους. Ωστόσο “κάθε ιταλική σφαίρα ή λόγχη που θα τον έπληττε θα μετατρεπόταν σε διαμάντι”… Την παραμονή της επίθεσης ο ντ’ Ανούντσιο πάντως ονειρευόταν τα στήθη της εκ Τεργέστης καταγόμενης παντρεμένης ερωμένης του!