Ο “πατέρας” της “Γαλάζιας Πατρίδας” λέει αυτά που δεν θέλουν να ακούσουν στην Αθήνα

Ο Τζεμ Γκιουρντενίζ θεωρείται “πατέρας” του δόγματος της “Γαλάζιας Πατρίδας”, το οποίο εφαρμόζει η Άγκυρα. Ο Ερντογάν ακολουθεί με συνέπεια τόσο το δόγμα Νταβούτογλου όσο κι αυτό του Γκιουρντενίζ, ανεξαρτήτως εάν και τους δυο τους εκπαραθύρωσε. Ο απόστρατος Τούρκος ναύαρχος, ο οποίος διαμόρφωσε το νεοοθωμανικό αφήγημα για την απόλυτη κυριαρχία της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο, παραχώρησε μια πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη στο “Βήμα”.

Με την υπεροψία που χαρακτηρίζει τους Τούρκους αξιωματούχους, ο Τζεμ Γκιουρντενίζ, αν και εκτός υπηρεσίας πλέον, καθώς έχει εξαναγκασθεί από τον Ερντογάν σε παραίτηση, περιέγραψε το τουρκικό δόγμα, χωρίς να εκφεύγει από την επίσημη πολιτική της Άγκυρας. Από τη συνέντευξη προκύπτουν σημαντικά στοιχεία, που επιβεβαιώνουν τις τουρκικές επιδιώξεις.

Επισήμανε πως το δόγμα της “Γαλάζιας Πατρίδας” έχει δυο πυλώνες: Ο πρώτος έχει σκοπό να υποδείξει τις τουρκικές περιοχές θαλάσσιας δικαιοδοσίας υπό εθνική κυριαρχία, όπως τα χωρικά ύδατα, η υφαλοκρηπίδα και η AOZ. Ο δεύτερος σκόπευε να δημιουργήσει μια θαλάσσια κοσμοθεωρία για την Τουρκία, η οποία είναι διαχρονική, είναι «αιώνια», όπως είπε χαρακτηριστικά.

Ξεκαθαρίζει πως ο βασικός οδηγός για τη “Γαλάζια Πατρίδα” είναι η διασφάλιση και η προστασία ανακηρυγμένων ή μη περιοχών θαλάσσιας δικαιοδοσίας. Ο χάρτης που έχει παρουσιαστεί να απεικονίζει τη “Γαλάζια Πατρίδα” εξηγεί τι εννοεί η Άγκυρα «θαλάσσια δικαιοδοσία». Είναι δε προφανές πως το μεγαλεπήβολο αυτό όραμα δεν επηρεάζεται ποσώς από το κατά πόσο υπάρχουν ή μη ανακηρυγμένες περιοχές. Αυτή η προσέγγιση επιβεβαιώθηκε από τις παράνομες δραστηριότητες της κατοχικής Τουρκίας στην κυπριακή ΑΟΖ. Η Άγκυρα διενεργεί παράνομες γεωτρήσεις και σε θαλασσοτεμάχια αδειοδοτημένα από την Κυπριακή Δημοκρατία.

Όχι τυχαία ο Τζεμ Γκιουρντενίζ, επιτίθεται σε όσους εκφράζονται σε Ελλάδα και Κύπρο κατά της  τουρκικής επιθετικής πολιτικής. Σε ό,τι αφορά την Κύπρο, έδαφος της οποίας κατέχει παράνομα και δια της βίας η Τουρκία, ο Τούρκος απόστρατος ναύαρχος προβαίνει και σε “καταγγελία”. «Η μόνιμα εχθρική στάση της Νότιας Κύπρου (σ.σ. εννοεί την Κυπριακή Δημοκρατία) εναντίον της Τουρκίας υποθηκεύει τις ελληνοτουρκικές σχέσεις όταν η αληθινή πολιτική επιτάσσει διαφορετικά».

Αλά τούρκα

Δηλαδή, η Κύπρος, κατά τον Τζεμ Γκιουρντενίζ, δημιουργεί προβλήματα στις σχέσεις Ελλάδος και Τουρκίας. Βεβαίως, σε αυτό υπάρχει μια αλήθεια: Όσο συνεχίζεται η τουρκική κατοχή στην Κύπρο δεν μπορούν να ομαλοποιηθούν οι ελληνοτουρκικές σχέσεις. Αλλά δεν είναι αυτό που εννοεί ο Γκιουρντενίζ. Τα όσα είπε στη συνέχεια για τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδος και για το Καστελλόριζο, αναδεικνύουν την πραγματικότητα για το ποιος δημιουργεί εντάσεις και αντιπαράθεση.

Παράλληλα, παρουσιάζει την παράλογη τουρκική εκδοχή και για την επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων στα 12 μίλια και για τις υπερπτήσεις τουρκικών μαχητικών σε ελληνικά νησιά του Αιγαίου. Η κατάληξή του είναι ενδεικτική των τουρκικών προθέσεων: «Πιστεύω ότι έχει έλθει ο καιρός να βρούμε έναν συμβιβασμό Η Ελλάδα πρέπει να αποδεχθεί ότι υπάρχουν κι άλλα ζητήματα πέραν της υφαλοκρηπίδας».

Προτείνει διάλογο με τουρκικούς όρους, ενώ την ίδια ώρα καταφεύγει σε νομικίστικες προσεγγίσεις για να δώσει μια αλά τούρκα εκδοχή του διεθνούς δικαίου. Την ίδια ώρα καταφεύγει και στη γνωστή τουρκική προπαγάνδα για τις σχέσεις της Ελλάδος με το ΡΚΚ και τους γκιουλενιστές! Δείχνει δε την ενόχληση του για τις συνεργασίες στην περιοχή, τις γνωστές τριμερείς.

Αποκαλυπτικός ο ναύαρχος

Ο Γκιουρντενίζ είναι αποκαλυπτικός για τις σχέσεις της Τουρκίας με τις ΗΠΑ και την ΕΕ, αλλά και τη Ρωσία. Σημειώνει πως είναι λογικό για την Τουρκία να είναι περισσότερο ευρασιατική παρά ατλαντική στον 21ο αιώνα. Υποστηρίζει, λοιπόν, ότι:

• Η EE, ως το προκεχωρημένο προπύργιο του ατλαντικού συστήματος, χάνει το ειδικό βάρος της. Θα δούμε την Ένωση να παίρνει αποστάσεις από τις ΗΠΑ.
• Αν δεν μεταβληθούν οι αμερικανικές γεωπολιτικές επιδιώξεις στην Ευρασία και πιο συγκεκριμένα στη Μέση Ανατολή και στην Ανατολική Μεσόγειο, η ανάκαμψη των διμερών σχέσεων ΗΠΑ-Τουρκίας θα είναι δύσκολη.
• Η πίεση της EE προς την Τουρκία για το ζήτημα των θαλασσίων ζωνών είναι μάταιη.
• Οι τουρκορωσικές σχέσεις θα αναπτυχθούν, καθώς τα συμφέροντα των δύο χωρών συμπίπτουν.

Εκτιμά, δηλαδή, πως η Τουρκία θα εγκαταλείψει το “δυτικό μαντρί”, αν και οι ενδείξεις φέρουν Άγκυρα και Ουάσινγκτον να αναθερμάνουν τις σχέσεις τους. Ο “πατέρας” της “Γαλάζιας Πατρίδας” εξαγγέλλει πως η Τουρκία «θα μεταβληθεί σε θαλάσσιο κράτος στον 21ο αιώνα, διαδραματίζοντας πολυδιάστατο ρόλο στην άμεση περιφέρειά της, αλλά επίσης στην Ερυθρά και Αραβική θάλασσα, στη Δυτική Μεσόγειο και στον Περσικό Κόλπο. Ο νέος γεωπολιτικός προσανατολισμός θα απαιτήσει στενότερη συνεργασία με τη Ρωσία και την Κίνα».

Η συνέντευξη ενός τέως αξιωματούχου θα μπορούσε να μην έχει ιδιαίτερη βαρύτητα. Στην συγκεκριμένη περίπτωση, όμως, αυτό δεν ισχύει. Ο Γκιουρντενίζ εξέφρασε με προσεκτικές διατυπώσεις την επίσημη επεκτατική πολιτική της Άγκυρας. Γι’ αυτό και η ανάγνωση των όσων είπε είναι χρήσιμη, αφού αντικατοπτρίζουν πλήρως τις επιδιώξεις και του καθεστώτος Ερντογάν.