Ο αταίριαστος ευσταθής γάμος και το εκρηκτικό διαζύγιο

Τώρα που το άλλοτε “ειδύλλιο” έχει εκφυλισθεί όχι απλά σε ένα διαζύγιο, αλλά σε έναν πόλεμο με απρόβλεπτη κατάληξη, έχει ενδιαφέρον να θυμηθούμε τι έλεγε ο Αλέξης Τσίπρας για τη συνεργασία με τον Πάνο Καμμένο. Όταν, λοιπόν, τον Σεπτέμβριο του 2017 στη Θεσσαλονίκη  είχε ερωτηθεί σχετικά, είχε χαρακτηρίσει την κυβερνητική συνεργασία “έντιμη και ειλικρινή”, υπογραμμίζοντας ότι οι ΑΝΕΛ είναι στον χώρο της πατριωτικής Δεξιάς και όχι της Ακροδεξιάς. Η απάντηση εκείνη του πρωθυπουργού δεν εκπλήσσει. Από την πρώτη ημέρα, άλλωστε, η συγκυβέρνηση έδειξε πως θα πήγαινε καλά.

Η γαλλική εφημερίδα Le Monde, όμως, δεν ήταν ευγενική. Είχε χαρακτηρίσει τη συνεργασία «παρά φύσιν συμμαχία». Το ίδιο και οι Ευρωπαίοι σοσιαλδημοκράτες και φιλελεύθεροι που θα προτιμούσαν ο ΣΥΡΙΖΑ να είχε συνεργαστεί ή με το Ποτάμι ή με το ΠΑΣΟΚ. Μπορεί αυτός ο “γάμος” να θεωρήθηκε αταίριαστος, αλλά αποδείχθηκε ιδιαίτερα ευσταθής, παρά τις κατά καιρούς μικροφουρτούνες.

Η κρίση που είχε κάνει πολλούς να μιλήσουν ακόμα και για το ενδεχόμενο διαζυγίου ήταν το τρίτο πρόσωπο, ο Γιάννης Μουζάλας και η δήλωσή του στις αρχές του 2016 περί Μακεδονίας. Ο Πάνος Καμμένος είχε τότε δώσει δημόσια ένα τελεσίγραφο: «ή εγώ, ή αυτός». Τελικά, εκείνο το τελεσίγραφο μπήκε στο ράφι. Το γλωσσικό “αμάρτημα” του τότε υπουργού Μεταναστευτικής Πολιτικής δεν είχε σταθεί ικανό όχι να διαλύσει, αλλά ούτε και να κλυδωνίσει τη συμμαχία.

«Αυτό το ζευγάρι δεν χωρίζει εύκολα», είχε πει ο ίδιος ο Πάνος Καμμένος σε μία τηλεοπτική εμφάνιση του. Αρκετοί εντός ΣΥΡΙΖΑ έλεγαν μέσα από τα δόντια τους «πού θα βρεις καλύτερα;». Το Μαξίμου, όμως, τους απαντούσε με το αντίστροφο ερώτημα: «πού θα βρούμε καλύτερο;»

Ο Παππάς σε ρόλο “κουμπάρου”

Όπως κάθε γάμος, έτσι και αυτός έχει τον κουμπάρο του. Στη συγκεκριμένη περίπτωση δεν είναι άλλος από το Νίκο Παππά. Αυτός είχε παίξει κομβικό ρόλο για να γίνει η συνεργασία πράξη. Ο ίδιος, άλλωστε, είχε εξαρχής αναλάβει να λύνει τα διάφορα προβλήματα που προέκυπταν. Οι αρχικές συσκέψεις στη Βουλή σύντομα έδωσαν τη θέση τους σε δείπνα και μεταμεσονύκτιες συζητήσεις μετά ποτού.

Έτσι πολύ σύντομα μεταξύ του Παππά και του Καμμένου αναπτύχθηκε ένας κλίμα θετικής επικοινωνίας: «Γεια σου αδελφέ, γεια σου Πανάρα» τον προσφωνούσε ο τότε υπουργός Επικρατείας. «Γειά σου Νικολάκη», του απαντούσε ο υπουργός Άμυνας. Το λαϊκό ταμπεραμέντο της Καισαριανής που χαρακτηρίζει τον Νίκο Παππά είχε συντονιστεί με το εκρηκτικό ταμπεραμέντο του Πάνου Καμμένου.

Τη χημεία αυτή είχαν διαπιστώσει όσοι είχαν παρευρεθεί στη “ζημιά” που είχαν κάνει οι δυο τους στα μπουζούκια, γιορτάζοντας την εκλογική νίκη του Σεπτεμβρίου 2015. Τότε ήταν που έραναν με λουλούδια τον Γιάννη Πλούταρχο, καθισμένοι δίπλα δίπλα. Ο Αλέξης Τσίπρας δεν αγαπάει ιδιαίτερα το λαϊκό τραγούδι τύπου Πλούταρχου. Ο Νίκος Παππάς και ο Πάνος Καμμένος, όμως, ερωτοτροπούν με το ελαφρύ σκυλάδικο και λατρεύουν τα ρεμπέτικα.

Ακούγοντας ρεμπέτικα έχουν αρκετές φορές τιμήσει παρέα θαλασσινά και ουζάκι και ειδικώς τις πίνες και τις καλόγνωμες, δύο νόστιμους μεζέδες οστρακοειδών που ψαρεύουν στην Κάλυμνο. Έχουν απολαύσει ψαρομεζέδες στου Δουράμπεη στην ακτή Δηλαβέρη στον Πειραιά, συνοδευόμενοι από τις συζύγους τους, οι οποίες φαίνεται να έχουν πολλά περισσότερα κοινά εκτός από το μικρό τους όνομα.

Η οικογένεια Παππά έχει επισκεφτεί και το εξοχικό σπίτι του Πάνου Καμμένου. Όχι στο Πόρτο Υδρα, όπου ο υπουργός ενοικιάζει τα τελευταία χρόνια, αλλά στο Γαλαξίδι. Το μενού της ημέρας είχε, βέβαια, επιμεληθεί ο μάστορας της κουζίνας. Εκτός, άλλωστε, από τις σπουδές του στην ψυχολογία στη Λυών της Γαλλίας, ο πρώην υπουργός Άμυνας έχει μαθητεύσει επί δύο χρόνια στο πλάι ενός διάσημου σεφ. Εκεί είναι που έμαθε τα μυστικά της κουζίνας.

“Συντροφικές” αντιπάθειες

Τις γαστριμαργικές επιδόσεις του Πάνου έχει επανειλημμένα απολαύσει και ο Αλέξης. Από τα χέρια του κυβερνητικού εταίρου του έχει παραλάβει και την εικονίτσα του Αρχάγγελου Μιχαήλ από τον Πανορμίτη της Σύμης. Ο πρόεδρος των ΑΝΕΛ κουβαλάει στη δεξιά τσέπη των κοστουμιών του τις εικονίτσες και δωρίζει από μία σε όσους εκτιμά.

Ο Αλέξης Τσίπρας μπορεί να περνούσε καλά με τον Πάνο Καμμένο, αλλά αυτή ήταν η μία του πλευρά. Η άλλη πλευρά του τον έκανε να νιώθει άνετα με συντρόφους του από τα παλιά. Το ίδιο ίσχυε και για την Μπέτυ. Από την άλλη πλευρά, η παρέα με το ζεύγος Καμμένου και για τον Αλέξη και για τη σύντροφό του ήταν μία άλλη εμπειρία. Δεν επρόκειτο μόνο για τυπικές σχέσεις. Παρά τις προφανείς και μεγάλες διαφορές τους τουλάχιστον οι δύο άνδρες είχαν αναπτύξει ένα είδος συμπάθειας που υπερέβαινε την απλή ευγένεια στο πλαίσιο της κυβερνητικής συνεργασίας τους.

Μπορεί ο Πάνος Καμμένος να έφτασε στο σημείο να χαρακτηρίσει «συντρόφους» τους Συριζαίους, αλλά η αλήθεια είναι ότι τα συναισθήματα δεν ήταν ποτέ αμοιβαία. Πολλοί υπουργοί και βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ δεν ήταν καθόλου ικανοποιημένοι που συγκυβερνούσαν με ένα ιδεολογικοπολιτικά τόσο διαφορετικό κόμμα. Κεκλεισμένων των θυρών δεν έχαναν ευκαιρία να σχολιάζουν με αρνητικά λόγια τους ΑΝΕΛ και τον αρχηγό τους. Ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, μάλιστα, ανήκε σ’ αυτούς που δεν έκρυβαν την αντιπάθειά τους για τον τότε υπουργό Άμυνας.

Κάποιες κατά καιρούς πρωτοβουλίες του Πάνου Καμμένου είχαν ξεσηκώσει κύματα αντιδράσεων στην Κουμουνδούρου. Μία τέτοια ιδέα του ήταν να δοθεί η δυνατότητα για εθελοντική στράτευση των Ελληνίδων. Η εκπρόσωπος Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ Ράνια Σβίγκου, μάλιστα, είχε σπεύσει να παγώσει το θέμα, με ανάρτηση της στο Twitter, αλλά αυτήκοοι μάρτυρες άκουσαν πεντακάθαρα τα γαλλικά που είχε ξεστομίσει: «Μα έχει τρελαθεί τελείως ο μ…;» Δεν ήταν η μόνη…

Ο Πάνος Καμμένος γνώριζε τα συναισθήματα αυτά, αλλά στηριζόταν στην καλή χημεία και συνεργασία του με τον Αλέξη Τσίπρα, με τον οποίο και μιλούσε απευθείας για οτιδήποτε προέκυπτε. Και πάντα έβρισκαν λύση. Δεν ήταν μόνο ότι χωρίς τους ΑΝΕΛ δεν μπορούσε να υπάρξει κυβέρνηση. Ακόμα και όσοι δεν έκρυβαν την αντιπάθειά τους για τον Πάνο Καμμένο αναγκάζονταν να ομολογήσουν ότι δεν θα μπορούσε ο ΣΥΡΙΖΑ να βρει πιο βολικό κυβερνητικό εταίρο. Γκρίνιαζαν, τον ειρωνεύονταν και ενίοτε τον χλεύαζαν, αλλά τελικά τον θεωρούσαν αναγκαίο κακό.

Η αντίστροφη μέτρηση

Η αλήθεια είναι ότι το Μαξίμου δεν ζητούσε τη γνώμη του μικρού κυβερνητικού εταίρου για οτιδήποτε είχε να κάνει με τη διαμόρφωση της κυβερνητικής ατζέντας, εκτός από τα εθνικά και αμυντικά θέματα. Από την αρχή, άλλωστε, η συμφωνία ήταν ξεκάθαρη. Ενώπιον του Αλέκου Φλαμπουράρη, του Νίκου Παππά και του Δημήτρη Τζανακόπουλου είχαν δώσει τα χέρια για τα όρια των αρμοδιοτήτων του μικρού εταίρου: «Εσύ την Άμυνα και τις θέσεις στην κυβέρνηση που συμφωνήσαμε».

Ο Πάνος Καμμένος είχε αποκλειστικό λόγο στην επιλογή των προσώπων που ανέλαβαν τα χαρτοφυλάκια, τα οποία είχαν παραχωρηθεί στους ΑΝΕΛ. Δεν είχε λόγο, όμως, για τη στελέχωση των άλλων υπουργείων. Είχε προτείνει ο Τέρενς Κουίκ να αναλάβει το χαρτοφυλάκιο Προστασίας του Πολίτη, αλλά δεν υπήρχε περίπτωση ο Τσίπρας να δώσει και το δεύτερο υπουργείο ενόπλων στους ΑΝΕΛ.

Είναι ενδεικτικό ότι ο Καμμένος είχε επιχειρήσει κάποια στιγμή το 2015 να ιδρύσει και δεύτερη μυστική υπηρεσία στους κόλπους του υπουργείου Άμυνας, γεγονός που είχε προκαλέσει τη σύγκρουσή του με τον επικεφαλής της ΕΥΠ Γιάννη Ρουμπάτη. Παρόλες τις κατά καιρούς τριβές, όμως, η συνεργασία των δύο κυβερνητικών εταίρων ήταν σταθερή και εξελίχθηκε ομαλά, επειδή βόλευε και τους μεν και τους δε. Παρά τις διαφορές τους, είχαν συνείδηση και οι δυο πως βρίσκονταν στην ίδια βάρκα και μάλιστα σε φουρτουνιασμένη θάλασσα.

Όλα αυτά πριν τους χωρίσει το Μακεδονικό. Αλλά και όταν οι Αλέξης Τσίπρας και Νίκος Κοτζιάς πήγαν στις Πρέσπες για την υπογραφή, ο Πάνος Καμμένος δεν τα βρόντηξε. Παρέμεινε στην κυβέρνηση ακόμα κι όταν διαψεύστηκε η ελπίδα του πως ο Ζόραν Ζάεφ δεν θα έβρισκε τους βουλευτές-τσόντες για να πραγματοποιήσει τη συνταγματική αναθεώρηση.

Το γυαλί, όμως, είχε ραγίσει. Οι γκρίνιες πολλαπλασιάστηκαν. Ο πρωθυπουργός έκανε προσπάθειες να συγκρατήσει τον υπουργό Άμυνας που ολοένα και περισσότερο γινόταν νευρικός, συνειδητοποιώντας πως αυτοκτονεί πολιτικά. Η αντίστροφη μέτρηση άρχισε όταν ο Πάνος Καμμένος διαπίστωσε πως, παρά την υπόσχεση του Αλέξη Τσίπρα, το Μαξίμου “ψαρεύει” βουλευτές των ΑΝΕΛ, προετοιμαζόμενο για την ώρα του αναπόφευκτου διαζυγίου. Ήταν ακριβώς τότε που τα άλλοτε κολλητάρια του γύρισαν την πλάτη. Ήταν ακριβώς τότε που ο ίδιος ψυχολογικά όχι μόνο ένοιωσε προδομένος, αλλά και άρχισε να μεταλλάσσεται στη κινούμενη βόμβα που είναι σήμερα…