Την ημέρα που ο Σόιμπλε “συνάντησε” τον Σαλβίνι

Βόμβες στην ευρωπαϊκή πολιτική για το μεταναστευτικό έριξε ο Σόιμπλε, εκφράζοντας απόψεις που διαφοροποιούνται με όσα ισχύουν, αλλά και με πτυχές όσων σχεδιάζονται για το θέμα στο πλαίσιο της γερμανικής προεδρίας της ΕΕ. Ο πρόεδρος της γερμανικής Βουλής έκανε μάλιστα την παρέμβασή του, την ώρα που ο Ζοζέπ Μπορέλ βρισκόταν στην Άγκυρα για να συζητήσει την επαναδιαπραγμάτευση της συμφωνίας με την Τουρκία, αλλά και λίγες ώρες πριν ο Ζεεχόφερ παρουσιάσει τις προτάσεις του Βερολίνου στην τηλεδιάσκεψη των Ευρωπαίων υπουργών Εσωτερικών.

Αφού τόνισε, ότι το μεταναστευτικό-προσφυγικό θέμα δεν έχει χάσει τη σημασία του εξαιτίας της πανδημίας, ο Σόιμπλε υποστήριξε την κοινή θέση αρκετών ηγετών, κυρίως του ευρωπαϊκού νότου, ότι η ΕΕ χρειάζεται απαραιτήτως έναν κοινό νόμο για το άσυλο. Σημείωσε μάλιστα, ότι αυτός ο νόμος θα πρέπει να καθορίζει ενιαία κριτήρια, αλλά και «εφικτές πρακτικές διαδικασίες αναγνώρισης του δικαιώματος» ασύλου. Η πρώτη βόμβα έπεσε πάντως, όταν η συζήτηση έφτασε στις διαμάχες ανάμεσα στα κράτη-μέλη της ΕΕ για την μεταναστευτική πολιτική.

Στην συνέντευξή του στην εφημερίδα “Frankfurter Allgemeine Zeitung” (FAZ), ο πρώην τσάρος της ευρωπαϊκής οικονομίας υποστήριξε ότι αυτές οι διαφορές δεν μπορούν να επιλυθούν με «νομικά μέσα». Πηγαίνοντας το θέμα ένα βήμα παραπέρα, ο Σόιμπλε τόνισε ότι «η προσπάθεια επιβολής υποχρεωτικών ποσοστώσεων υποδοχής με απόφαση της πλειοψηφίας στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο δεν αποσόβησε τη σύγκρουση (μεταξύ των κρατών μελών), αλλά την επιδείνωσε». Αναγνωρίζοντας όμως αυτήν την αλήθεια, ο πρόεδρος της Bundestag ουσιαστικά παραδέχθηκε ότι είναι αναποτελεσματική η πολιτική κυρώσεων που έχουν υιοθετήσει οι Βρυξέλλες και το Βερολίνο, έναντι χωρών που αρνούνται να υποδεχθούν πρόσφυγες και μετανάστες.

Οι διασώσεις στη Μεσόγειο

Με την θέση αυτή, ο Σόιμπλε προσεγγίζει την ομάδα του Βίζεγκραντ, κυρίως την Ουγγαρία και την Πολωνία. Και το κάνει, την ώρα που η Μέρκελ, έχοντας κατά νου κυρίως αυτές τις χώρες, θέτει ως προϋπόθεση για τη συμμετοχή στο Ταμείο Ανάκαμψης τον σεβασμό του Κράτους Δικαίου. Ένα θέμα για το οποίο η ΕΕ επικρίνει την Βουδαπέστη και την Βαρσοβία, όχι βέβαια μόνον για τη μεταναστευτική πολιτική τους, αλλά και για αυτήν.

Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί, ότι ο καταμερισμός των μεταναστών που διασώζονται στη Μεσόγειο, στο πλαίσιο της οικειοθελούς προσφοράς υποδοχής που είναι γνωστός ως “μηχανισμός της Μάλτας” είναι ένα από τα δύο βασικά ζητήματα που έχει θέσει ο Ζεεχόφερ στους υπουργούς Εσωτερικών της ΕΕ. Σήμερα μάλιστα, αναμένει και τις τελικές τους θέσεις.

Ο Σόιμπλε αναφέρθηκε εκτενώς στην συνέντευξή του στο θέμα των θαλάσσιων διασώσεων στη Μεσόγειο και κυρίως στο «δίλημμα», όπως είπε χαρακτηριστικά, αν πρέπει να γίνονται ή όχι. «Έχουμε ανθρωπιστική υποχρέωση να τις κάνουμε» είπε ο πρόεδρος της γερμανικής Βουλής, τονίζοντας ότι η ΕΕ προχωρά σε θαλάσσιες διασώσεις, «γνωρίζοντας ότι αυτό θα ενθαρρύνει τους κυνικούς λαθροδιακινητές».

Είπε με απλά λόγια, ότι οι «λαθροδιακινητές» εκμεταλλεύονται τις συμβατικές υποχρεώσεις της ΕΕ, οι οποίες απορρέουν από το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, για να προωθήσουν στις ευρωπαϊκές ακτές πρόσφυγες και μετανάστες. Αυτό που έλεγε δηλαδή και ο Σαλβίνι, ο οποίος ενέπλεκε όμως στη διαδικασία και τις ΜΚΟ, χαρακτηρίζοντας τα πλοία τους «θαλάσσια ταξί».

Οι ρεαλιστικές λύσεις 

Θιασώτης της realpolitik, o Σόιμπλε τάχθηκε «υπέρ των ρεαλιστικών λύσεων για τα κέντρα διάσωσης και ασύλου εκτός της ΕΕ», στα οποία, όπως είπε, η Ευρώπη θα εγγυάται αλλά «και θα προστατεύει», τις ανθρώπινες συνθήκες διαβίωσης. Την άποψη αυτή την είχε υποστηρίξει όμως, ήδη από το 2018,  ο Σαλβίνι, ενώ είχαν συνταχθεί και άλλες χώρες.

Η πρόταση είχε φτάσει τότε και στο Συμβούλιο των ευρωπαίων ηγετών, δεν προχώρησε όμως, όχι μόνον επειδή όλες οι βορειοαφρικανικές χώρες αρνήθηκαν τη δημιουργία τέτοιων κέντρων, αλλά και επειδή οι Ευρωπαίοι διαφωνούσαν για το που θα πηγαίνουν, όσοι κριθεί ότι δικαιούνται άσυλο. Ήταν, άλλωστε, η περίοδος που κινδύνευε ακόμη και η καγκελαρία της Μέρκελ, υπό τις απειλές του Ζεεχόφερ, και το βάρος δόθηκε στην αναζήτηση προθύμων για διμερείς συμφωνίες, προκειμένου να γυρίζει η Μέρκελ στο Βερολίνο με μια “συμφωνία”.

Τώρα ο Σόιμπλε θέτει το θέμα πιο εμπεριστατωμένα, ειδικά στο πως η ΕΕ θα «προστατέψει» τις ανθρώπινες συνθήκες διαβίωσης στα εκτός των συνόρων της κέντρα υποδοχής μεταναστών. Στην συνέντευξή του μάλιστα υπογράμμισε, ότι αυτό μπορεί να γίνει «υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών, αλλά και μέσω της πολιτικής και στρατιωτικής συμμετοχής της ΕΕ», ενώ σχεδόν προδίκασε ότι «σε μια τέτοια αποστολή σίγουρα θα συμμετείχαν και τα κράτη- μέλη της ΕΕ που μέχρι στιγμής αρνούνται την κατανομή μεταναστών».

Μόνο ο Σόιμπλε κατάλαβε;

Ο πρόεδρος της γερμανικής Βουλής δεν αναφέρθηκε σε συγκεκριμένες χώρες. Εύκολα, όμως, μπορεί να υποθέσει κάποιος, ότι είχε κατά νου τη Λιβύη και τη Συρία. Ο Σόιμπλε δείχνει με όσα υποστηρίζει, ειδικά με την «στρατιωτική» παρουσία της ΕΕ, ότι έλαβε το μήνυμα που απέστειλε, πριν μερικές ημέρες, ο  επικεφαλής της Διάσκεψης του Μονάχου για την Ασφάλεια, ο συνονόματός του Βόλφγκανγκ Ίσινγκερ.

Μιλώντας για την λιβυκή κρίση, ο Ίσινγκερ είχε υποστηρίξει ότι η ΕΕ πρέπει να μιλήσει «τη γλώσσα της δύναμης» και να απειλήσει ακόμη και με στρατιωτική εμπλοκή στη Λιβύη, εάν θέλει να ακουστούν οι θέσεις της. Είχε προσθέσει όμως, ότι για να το κάνει αυτό η Ευρώπη, θα πρέπει πρώτα να το κάνει η Γερμανία. Τώρα ο Σόιμπλε αναφέρει την στρατιωτική παρουσία της ΕΕ, ως παράδειγμα και για την προστασία των συνθηκών διαβίωσης σε μελλοντικά κέντρα υποδοχής μεταναστών σε χώρες εκτός ΕΕ.

Την ίδια ώρα, ασυνήθιστα επικριτική εμφανίζεται η γερμανική κυβέρνηση για την τουρκική επέμβαση “Πηγή της Ειρήνης” στις κουρδικές περιοχές της Συρίας, χώρας που “τροφοδοτεί” με εκατομμύρια πρόσφυγες τις μεταναστευτικές ροές. Σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας του Βερολίνου “Tagesspiegel”, χρησιμοποιώντας εκφράσεις έκπληξη, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση χαρακτήρισε την τουρκική επέμβαση εισβολή, που δύσκολα μπορεί να νομιμοποιηθεί από το Διεθνές Δίκαιο.

Μάλλον, ως συμπλήρωμα των παραπάνω, η γερμανική κυβέρνηση αποστέλλει βοήθεια στη Ροζάβα των Κούρδων, στηρίζοντας ανθρωπιστικές οργανώσεις που δραστηριοποιούνται στην αντιμετώπιση του κορωνοϊού. Για την ιστορία πάντως, θα πρέπει να σημειωθεί ότι ο Τραμπ, ανακοινώνοντας την αποχώρηση των Αμερικανών από τη βορειοανατολική Συρία και πριν χρίσει “αρχιστράτηγο” τον Ερντογάν, είχε προτείνει στη Γερμανία να αναλάβει την προστασία των κουρδικών περιοχών. Η Μέρκελ όμως απέρριψε την πρόταση. Η πανδημία, ωστόσο, άλλαξε πολλά και σίγουρα ο Σόιμπλε δεν μίλησε τυχαία.