Οι ηγέτες διαφωνούν – Τι θέλουν όμως οι Ευρωπαίοι πολίτες;

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες ξεκίνησαν πριν από λίγες ώρες, εν μέσω βαθιών διαφωνιών, τις διαβουλεύσεις για το Σχέδιο Ανάκαμψης και τον κοινό προϋπολογισμό της ΕΕ για την επόμενη επταετία. Η Σύνοδος Κορυφής, η οποία είναι η πρώτη με φυσική παρουσία των ηγετών, μετά την πανδημία, αναμένεται να είναι μαραθώνια και να διεξαχθεί σε τεταμένο κλίμα. Την ίδια ώρα, έρευνα του Ευρωκοινοβουλίου δείχνει ότι οι Ευρωπαίοι πολίτες ανατρέπουν αρκετές από τις προτεραιότητες που έχουν θέσει η Κομισιόν και το Βερολίνο.

Η Ολλανδία εξακολουθεί να υποστηρίζει ότι οι χώρες που θα στηριχθούν από το ταμείο της ΕΕ θα πρέπει να συμφωνήσουν σε μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασία και στο συνταξιοδοτικό σύστημά τους, προτείνοντας ουσιαστικά ένα μίνι μνημόνιο. Από την άλλη, η Μέρκελ και ο Μακρόν υποστηρίζουν την πρότασή τους για μη επιστρεπτέες επιχορηγήσεις στις χώρες που έχουν πληγεί. Με κάποιες διαφοροποιήσεις, ο Κουρτς ζητάει τα χρήματα να δοθούν στους τομείς που καθόρισε η Μέρκελ, αλλά κάποια από αυτά να επιστραφούν κάποτε από τα κράτη που θα τα πάρουν.

Παραλλήλως, ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Όρμπαν απειλεί με βέτο για την σύνδεση της πρόσβασης στο Ταμείο Ανάκαμψης με τον σεβασμό του “Κράτους Δικαίου”. Ενστάσεις για κάποιους όρους του Ταμείου εξέφρασε και ο Τσέχος πρωθυπουργός Αντρέι Μπάμπις, τονίζοντας ότι «η νέα πρόταση του Σαρλ Μισέλ είναι μεν καλύτερη, όμως εξακολουθεί να υπάρχει πρόβλημα με την αναλογία 70-30». Ποσοστά που αντιστοιχούν στις προβλεπόμενες επιχορηγήσεις και τα δάνεια.

Η ΕΚΤ χτυπά καμπάνα κινδύνου, δημοσιοποιώντας έρευνα, στην οποία οι αναλυτές που συμμετείχαν τροποποιούν επί τα χείρω τις εκτιμήσεις τους για την ύφεση της οικονομίας της Ευρωζώνης. Πλέον την ανεβάζουν στο 8,3% για φέτος, ενώ σε προηγούμενη έρευνα, για το δεύτερο τρίμηνο, προέβλεπαν ύφεση 5,5%. Η Σύνοδος Κορυφής πάντως θα είναι μακρά και ήδη άνοιξε η συζήτηση για επέκτασή της και την Κυριακή.

Τι λένε οι Ευρωπαίοι πολίτες

Την ώρα πάντως που οι ηγέτες διαφωνούν στις Βρυξέλλες, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει μία νέα έρευνα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, τα ευρήματα της οποίας εμφανίζουν την πλειονότητα των ευρωπαίων πολιτών (56%) να θεωρεί ότι η ΕΕ χρειάζεται επιπλέον οικονομικά μέσα για την αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας. Στην Ελλάδα μάλιστα, το ποσοστό αυτό εκτοξεύεται στο 79%.

Σύμφωνα με την έρευνα, η οποία διεξήχθη το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Ιουνίου, σχεδόν επτά στους δέκα συμμετέχοντες (68%) θέλουν από την Ενωμένη Ευρώπη να δείξει έναν πιο δυναμικό ρόλο στην καταπολέμηση αυτής της κρίσης και να έχει περισσότερες αρμοδιότητες για την αντιμετώπιση ανάλογων καταστάσεων. Την άποψη αυτή στηρίζει μάλιστα η απόλυτη πλειοψηφία των ερωτηθέντων στα 26 από τα 27 κράτη μέλη. Αναλυτικότερα, το αίτημα για περισσότερες ευρωπαϊκές αρμοδιότητες υποστηρίζουν κυρίως οι συμμετέχοντες από την Πορτογαλία και το Λουξεμβούργο (87% και στις δύο χώρες), την Κύπρο (85%), τη Μάλτα (84%), την Εσθονία (81%), την Ιρλανδία (79%), την Ελλάδα και την Ιταλία (78%), την Ισπανία (76%) και τη Βουλγαρία (74%).

Επίσης, η πλειονότητα των Ευρωπαίων πολιτών τάσσεται υπέρ ενός μεγαλύτερου ευρωπαϊκού προϋπολογισμού για την καταπολέμηση της πανδημίας, ερχόμενη σε ριζική αντίθεση με τις ενστάσεις της ομάδας των “φειδωλών” (Αυστρία, Ολλανδία, Δανία και Σουηδία). Η άποψη αυτή, ότι δηλαδή χρειάζονται περισσότερα οικονομικά εργαλεία υποστηρίζεται από το 56% των ερωτηθέντων σε επίπεδο ΕΕ και λαμβάνει την απόλυτη πλειοψηφία σε 15 κράτη μέλη. Τα μεγαλύτερα ποσοστά καταγράφονται στην Ελλάδα (79%), την Κύπρο (74 %), την Ισπανία και την Πορτογαλία (71% και στις δύο χώρες).

Ποια κλιματική αλλαγή

Εξίσου σημαντικά είναι και τα ευρήματα στην ερώτηση σχετικά με τους τομείς στους οποίους θα πρέπει να επενδυθούν τα ευρωπαϊκά κονδύλια. Το 55% των ερωτηθέντων προτάσσει τις δαπάνες για τη δημόσια υγεία και σε αυτό τουλάχιστον υπάρχει συμφωνία με την πρόταση της Κομισιόν. Η άποψη  που δίνει την προτεραιότητα στην Υγεία είναι αυτή που επικρατεί σε 17 κράτη μέλη.

Από εκεί και πέρα όμως αρχίζουν οι ανατροπές. Οι ερωτηθέντες αξιολογούν την οικονομική ανάκαμψη και τις νέες ευκαιρίες για τις επιχειρήσεις ως προτεραιότητα σε ποσοστό 45%, την απασχόληση και τις κοινωνικές υποθέσεις σε ποσοστό 37%, ενώ η καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής αποτελεί προτεραιότητα μόνο για το 36%. Η μάχη εναντίον της κλιματικής αλλαγής, ως κορυφαία προτεραιότητα της ΕΕ, καταγράφεται πρώτη στη Δανία, αλλά με ποσοστό μόλις 46%.

Τα στοιχεία αυτά δείχνουν μια βασική διαφωνία με την πολιτική της Μέρκελ για τους τομείς στους οποίους θα πρέπει να διοχετευτούν οι εκταμιεύσεις από το Ταμείο Ανάκαμψης. Η Καγκελάριος, και σε αυτό δείχνουν να συμφωνούν τόσο ο Μακρόν όσο και ο ομόλογός της Κουρτς, έχει θέσει ως πρώτες προτεραιότητες την Ψηφιακή Διακυβέρνηση και την Πράσινη Ατζέντα, η οποία όμως, με βάση την έρευνα, αντιμετωπίζεται ως προτεραιότητα μόνον από το 36%. Αντιθέτως η χρηματοδότηση της οικονομικής ανάκαμψης καταλαμβάνει την πρώτη θέση στην Ιταλία (58%), τη Σλοβενία (55%) και τη Λιθουανία (54%), ενώ η  απασχόληση και τα κοινωνικά θέματα καταγράφουν πρωτιές στη Σλοβακία (63%), την Κροατία (58%) και τη Φινλανδία (46%).

Αλληλεγγύη είπατε;

Η έρευνα έδειξε επίσης ότι η πλειονότητα των Ευρωπαίων εξακολουθεί να μην είναι ικανοποιημένη από την αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών μελών. Περισσότεροι από τους μισούς ερωτηθέντες σε ολόκληρη την ΕΕ (54%) δηλώνουν ότι δεν είναι ικανοποιημένοι με την αλληλεγγύη στη διάρκεια της πανδημίας, ενώ μόνο το 39% (κατά μέσο όρο) εκφράζει θετική γνώμη.

Μάλιστα αυτό το ποσοστό είναι αυξημένο κατά πέντε μονάδες, σε μέσο όρο, από τη μέτρηση της 1^ης Απριλίου. Η μεγαλύτερη θετική μεταβολή καταγράφεται στην  Πορτογαλία και την Ισπανία (+ 9 μονάδες) και ακολουθούν η Γερμανία, η Ελλάδα, η Ρουμανία και η Σλοβακία (περίπου + 7 μονάδες).

Η ίδια έρευνα δείχνει ότι τρεις στους τέσσερις Ευρωπαίους πολίτες (76%) έχουν ακούσει για τα μέτρα που προτείνει η ΕΕ για την καταπολέμηση των συνεπειών της πανδημίας, με το ποσοστό αυτό να ανεβαίνει στο 86% στην Ελλάδα. Οι Έλληνες φαίνεται ότι είναι και οι περισσότερο ενημερωμένοι για το ποια είναι αυτά τα μέτρα (ποσοστό 42% έναντι 36% που είναι ο μέσος όρος πανευρωπαϊκά).

Από αυτούς που έχουν ακούσει πάντως για τα μέτρα δηλώνουν ικανοποιημένοι οι λιγότεροι από τους μισούς (49%), ένα ποσοστό που είναι ωστόσο μεγαλύτερο κατά επτά μονάδες από εκείνο του Απριλίου (42%). Το ποσοστό των ικανοποιημένων με τα μέτρα είναι σαφώς χαμηλότερο στην Ελλάδα και καταγράφεται στο 38%.