Για να μην είναι η τράπουλα σημαδεμένη με την Τουρκία

Η συνεχιζόμενη και κλιμακούμενη ένταση στο Αιγαίο και την ανατολική Μεσόγειο είναι αποτέλεσμα ή και μέρος της ακολουθούμενης πολιτικής της Τουρκίας, αλλά και της ελληνικής πλευράς. Η κατοχική δύναμη ακολουθεί διαχρονικά μια επεκτατική, ιμπεριαλιστική πολιτική την οποία βιώνουμε.

Στην αντίπερα όχθη, η πολιτική που ακολουθεί η ελληνική πλευρά επιτρέπει στην Άγκυρα βαθμηδόν να αμφισβητεί, να διεκδικεί και να κατακτά. Είναι ένα παιχνίδι που διαδραματίζεται κάθε φορά, κατά την οποία στην Αθήνα και στη Λευκωσία οι διαχειριστές αναζητούν τρόπους προσαρμογής στις τουρκικές αξιώσεις για να αποφύγουν τα χειρότερα. Τότε είναι που η Άγκυρα αποθρασύνεται και αναβαθμίζει τις αξιώσεις της.

Τόσο στην Κύπρο όσο και στην Ελλάδα, υπάρχει μια πολιτική και οικονομική ελίτ, που θεωρεί πως ικανοποιώντας τις παράνομες διεκδικήσεις της Τουρκίας θα γλυτώσουμε από τον τουρκικό “πονοκέφαλο”. Αυτό, ωστόσο, που διαχρονικά επιβεβαιώνεται είναι πως όταν υιοθετείται η πολιτική του κατευνασμού ανοίγει περισσότερο η όρεξη της κατοχικής Τουρκίας.

Στην Κύπρο, αμέσως μετά την εισβολή της Τουρκίας το καλοκαίρι του 1974, οι πρώτες ενέργειες –κάτω ομολογουμένως από το βάρος της καταστροφής– ήταν η έναρξη ενός διακοινοτικού διάλογου. Ακαριαία –και με ευθύνη της Λευκωσίας– η Άγκυρα, που ήταν ο κατακτητής, έβγαινε εκτός του κάδρου και εξασφάλιζε ρόλο τρίτου παράγοντα. Ήταν το καλύτερο άλλοθι για την κατοχική δύναμη.

Προτεκτοράτο της Τουρκίας

Οι συνομιλίες που άρχισαν και επαναλήφθηκαν πολλές φορές έκτοτε, ήταν για την ελληνική πλευρά πεδίο για να προσφέρει δέλεαρ προς την Άγκυρα για να αποδεχθεί να συνεργασθεί! Μέχρι να αποφασίσει να συνεργασθεί –που δεν το έπραξε ποτέ– στοίβαζε τις ελληνοκυπριακές αποχωρήσεις. Έφθασε στο Κυπριακό να συζητούνται ρυθμίσεις που θα καθιστούν το νησί προτεκτοράτο της Τουρκίας.

Το νήμα με τις λεγόμενες δικοινοτικές συνομιλίες ήταν άλλοθι και για την ελληνοκυπριακή πλευρά, που ακούμπησε σε μια αδιέξοδη και όπως αποδείχθηκε ασύμφορη διαδικασία. Ήταν η εύκολη διέξοδος για να καλυφθεί η αδυναμία διαμόρφωσης πολιτικής. Για να καλυφθεί το φοβικό σύνδρομο που κουβαλούσαν, κάποιοι διαχειριστές, όταν βρίσκονταν απέναντι από την κατοχική Τουρκία.

Αυτό διευκόλυνε και τις δυνάμεις εκείνες στο αθηναϊκό κράτος, που ήθελαν να κρατούν αποστάσεις από το Κυπριακό. Που θεωρούσαν πάντα ως εμπόδιο για ομαλοποίηση των σχέσεων με την Τουρκία. Θεωρούσαν πως αυτή η ομαλοποίηση, παρακάμπτοντας την Κύπρο, θα οδηγούσε σε εμπορικές συναλλαγές και θα απέφεραν οικονομικά. Αφέλειες και ψευδαισθήσεις.

Φινλανδοποίηση Ελλάδος και Κύπρου

Η κατοχική Τουρκία δοκίμασε τα αντανακλαστικά της ελληνικής πλευράς στην Κύπρο και στη συνέχεια άρχισε το ροκάνισμα στο Αιγαίο, στη Θράκη. Είναι σαφές πως αυτό που επιδιώκει είναι η φινλανδοποίηση της Ελλάδος και της Κύπρου. Τον πλήρη έλεγχο, δηλαδή, των δύο κρατών.

Στην παρούσα φάση, η Τουρκία επιχειρεί να επιβάλλει το μοντέλο αυτό είτε δια του εκφοβισμού είτε δια ενός θερμού επεισοδίου ή ένας συνδυασμός των δύο, που θα οδηγήσει σε ένα διάλογο με σημαδεμένη τράπουλα. Αυτό πρέπει να αποτραπεί. Όλα αυτά τα βιώνουμε λόγω της στάσης που τηρείται έναντι της κατοχικής Τουρκίας, των φοβικών συνδρόμων και την έλλειψη μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής. Η Άγκυρα έχει ανοίξει πολλά μέτωπα και δεν μπορεί να αντέξει σε όλα. Μπορεί στο τέλος, εάν επιμένει σε αυτή την επεκτατική, επιθετική πολιτική, την οποία διευρύνει με νέους στόχους, να λειτουργήσει μπούμερανγκ.

Προφανώς και δεν θα αναμένουμε να καταρρεύσουν τα μεγαλεπήβολα σχέδια του Ερντογάν. Αυτό που χρειάζεται είναι διαμόρφωση από κοινού με την Ελλάδα αποτρεπτικών πολιτικών, πολιτικών ανάσχεσης, σε πολιτικό και στρατιωτικό επίπεδο. Στο διεθνές πεδίο αυτό που λειτουργεί είναι οι συμμαχίες ακόμη και οι αντί. Στην προκειμένη περίπτωση αντιτουρκική συμμαχία.

Βρίσκεται σε εξέλιξη μια ανακατανομή ισχύος στην ευρύτερη περιοχή. Η Τουρκία επιχειρεί να καλύψει το κενό των ΗΠΑ, που αποχώρησαν από την περιοχή ενώ απέναντι της είναι η Γαλλία. Παρούσα είναι και η Ρωσία. Σε αυτό το σκηνικό, που είναι εν πολλοίς μεταβατικό, δίνονται μάχες επικράτησης. Η σημερινή κρίση με την Τουρκία μπορεί να αποβεί κομβικής σημασίας για την ελληνική πλευρά, για να γίνουν ανατροπές, να μείνουν πίσω πολιτικές κατευνασμού, παθογένειες και να διαμορφωθεί ολοκληρωμένη στρατηγική. Και για αντιμετώπιση της τουρκικής επεκτατικής πολιτικής και για αξιοποίηση γεωστρατηγικών πλεονεκτημάτων που διαθέτουν Ελλάδα και Κύπρος.