Το come back των (νεο)Οθωμανών και το “άδειο πουκάμισο” της ΕΕ

Ας παρακάμψουμε μια φορά το ζήτημα των ελληνοτουρκικών και των τουρκοκυπριακών κρίσεων, κάτι το οποίο ουδέποτε αντιμετωπίστηκε σοβαρά ούτε από την ίδια την Ελλάδα, ούτε από τις ΗΠΑ, ούτε κατά διάνοια βέβαια από την ΕΕ. Ας εξετάσουμε, λοιπόν, τη συμπεριφορά της Τουρκίας ως μέλους του ΝΑΤΟ και του “μεθυσμένου πλοίου” της Δύσεως, σε σχέση με τις “αξίες” και τα θεμελιώδη συμφέροντά της.

Βρισκόμαστε, λοιπόν, μπροστά σε μια νέα ιστορική στιγμή για την περιοχή και την ευρωπαϊκή ήπειρο. Ο “μεγάλος ασθενής” επέστρεψε! Ζητάει πλέον μερίδιο από την ισχύ και τον πλούτο που του “εκλάπη” από τους στυγνούς αποικιοκράτες και ιμπεριαλιστές Ευρωπαίους από τους Βαλκανικούς Πολέμους μέχρι τις συνθήκες των Σεβρών, της Λωζάννης και της παραχώρησης της Δωδεκανήσου στην Ελλάδα.

Η Τουρκία θεωρεί πως είναι ικανή να συμμετάσχει σε τραπέζια διαπραγματεύσεων για την μοίρα των γειτόνων της, αλλά και πέραν αυτών, τη μοίρα άλλων ισλαμικών κρατών και πληθυσμών, όπως των Ουιγούρων της Κίνας, καθώς και των τουρκικών και των ισλαμικών πληθυσμών που ζουν στην ΕΕ. Η ΕΕ λοιπόν έχει να αντιμετωπίζει μια καινούργια ιστορική πραγματικότητα.

Οι τέσσερις παράμετροι

Οι παράμετροι της νέας αυτής πραγματικότητας είναι οι εξής: Η πρώτη αφορά στο προσωπικό κύρος του Ερντογάν στην τουρκική και διεθνή κοινή γνώμη. Ουδείς μπορεί να σχεδιάσει κάποια πολιτική απέναντι στην Τουρκία, αν αυτή δεν αντανακλά θετικά στην εικόνα του Ερντογάν και των σχεδίων του.

Η δεύτερη παράμετρος είναι η ιδεολογία του νεοοθωμανισμού, η οποία άρρηκτα συνδέεται με τον ισλαμισμό, όπως αυτός ερμηνεύεται από την τουρκική σκέψη και πρακτική. Η σκέψη αυτή είναι επίσης άρρηκτα συνδεδεμένη με τους τουρκικής προέλευσης πληθυσμούς της Κεντρικής Ασίας και την ιδέα του παντουρκισμού.

Η τρίτη παράμετρος είναι πως η Τουρκία τα τελευταία 20 χρόνια έχει κάνει μεγάλα οικονομικά βήματα, επιτυγχάνοντας να μετατραπεί σε μια οικονομία βιομηχανικής παραγωγής και εξαγωγικού εμπορίου. Είναι πλέον μέλος των G-20! Βέβαια αυτή η επιτυχία δείχνει πως έχει όρια και δεν έχει παγιωθεί ακόμα ως μια οικονομία με γερές βάσεις.

Παρόλα αυτά η Τουρκία κατασκευάζει drones με αγγλική και ισραηλινή τεχνολογία, ναυπηγεί πολεμικά πλοία, έχει τεράστιες κατασκευαστικές εταιρείες, κάνει έρευνες για πετρέλαιο και φυσικό αέριο με δικά της μέσα και έχει μια μεγάλη μαύρη οικονομία, η οποία μπορεί να κρατήσει ζωντανή την υπόλοιπη για κάποιο χρόνο. Στα σημερινά γεωπολιτικά παιγνίδια της γείτονος θα πρέπει κανείς να εντάξει και τις ανάγκες της να εξασφαλίσει κεφάλαια είτε από την ΕΕ, είτε από την Ρωσία, είτε από την Κίνα, είτε από τις ΗΠΑ, είτε από το Κατάρ και το Κουβέιτ, για να μπορεί να λειτουργεί την μηχανή της οικονομίας της και να αποφύγει ένα οικονομικό κραχ.

Η τέταρτη παράμετρος είναι πως η Τουρκία δεν λειτουργεί ούτε φαντάζεται πως είναι απλά μια περιφερειακή δύναμη στην Ανατολική Μεσόγειο. Πιστεύει πως είναι μια μεγάλη παγκόσμια δύναμη. Η παρέμβαση υπέρ των σιιτών Αζέρων δηλώνει σαφώς πως η Τουρκία ξεπερνά τις παραδοσιακές διαχωριστικές γραμμές μεταξύ σουνιτών και σιιτών και παρεμβαίνει σαν ισλαμική υπερδύναμη.

Αυτό πρέπει να γίνει ιδιαίτερα κατανοητό για να αποκωδικοποιήσουμε τη σημασία της σημερινής κρίσης στον Καύκασο. Πέρυσι στον ΟΗΕ ο Ερντογάν μίλησε για το πως «δεν είναι δίκαιο» να έχει μόνο το Ισραήλ ατομικά όπλα στην περιοχή, και πως θα πρέπει να υπάρχει ένα μουσουλμανικό κράτος στο Συμβούλιο Ασφαλείας, όπως οι άλλες πέντε μεγάλες δυνάμεις.

“Πουκάμισο αδειανό” η Ευρώπη

Γνωρίζουμε πως η Ευρώπη δεν είναι χριστιανική και πως οι χριστιανοί του Καυκάσου –τα «σκυλιά οι Αρμένιοι» κατά τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών Τσαβούσογλου– μπορεί να υποστούν μια νέα γενοκτονία από τους σουνίτες Τούρκους και τους σιίτες Αζέρους. Γνωρίζουμε πως η Ευρώπη δεν έχει σύνορα, παρά τα λεγόμενα τελευταίως από κάποιους ηγέτες, όπως ο καγκελάριος της Αυστρίας Κουρτς. Γνωρίζουμε επίσης ότι δεν υπάρχει ευρωπαϊκός στρατός και πως για 75 χρόνια η Ευρώπη βασίζεται στις ΗΠΑ για την άμυνά της.

Είναι επίσης γνωστό πως αρκετοί Ευρωπαίοι πολίτες δεν πιστεύουν πλέον στην ΕΕ. Ποια είναι λοιπόν η Ευρώπη σε σχέση με τον κόσμο, ο οποίος έχει διαμορφωθεί τα τελευταία λίγα χρόνια; Το να ξέρουμε το τι μια οντότητα δεν είναι, δεν σημαίνει πως ξέρουμε τι είναι, δηλαδή τι ιδιότητες έχει. Ο Ζόζεπ Μπορέλ δήλωσε στις 7/10: «Η ΕΕ θα συνεχίσει να συνεργάζεται με την Τουρκία, ώστε να επιλύει συγκρούσεις και να σταματά μάχες σαν και αυτές μεταξύ της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν».

Μαθαίνουμε λοιπόν πως η ΕΕ έχει την ιδιότητα να μπορεί να συνομιλεί με την Τουρκία, ως μια νέα δύναμη, η οποία επηρεάζει καθοριστικά τα γεγονότα στην Ευρώπη για να βρει λύσεις για τις συγκρούσεις στην ευρωπαϊκή ήπειρο και αλλού. Ας μην περιμένουμε λοιπόν από τις ελληνοτουρκικές συνομιλίες κάποιο αποτέλεσμα. Το ζήτημα θα τα λύσουν οι συνομιλίες ΕΕ-Τουρκίας, με εμάς ωσεί παρόντες. Όσο για τα κυριαρχικά μας δικαιώματα, αυτά μετράνε όσο μετρούσαν και όταν οι Άγγλο-Γάλλοι είχαν καταλάβει την Αθήνα το 1854-57, ή το 1917 τη Θεσσαλονίκη και την Αθήνα!

Αμφιβάλω αν μπορεί ένας Ευρωπαίος πολίτης πλέον να εμπιστευθεί την ΕΕ και τους θεσμούς της, είτε για την οικονομική του ευημερία, είτε για την εσωτερική και εξωτερική του ασφάλεια. Η λεγόμενη ηγεμονία της Γερμανίας αποδεικνύεται ένα “πουκάμισο αδειανό” το οποίο δυστυχώς δεν καλύπτει τη “γύμνια της Ελένης”, μια και αυτή φαίνεται πως δεν υπήρξε ποτέ ως υποκείμενο. Το μόνο που υπήρξε και υπάρχει είναι η καλοκουρδισμένη γερμανική γραφειοκρατία και επιγραμματικά η αυτοκινητοβιομηχανία και οι εξαγωγές της.